Gói hỗ trợ đủ lớn, đúng đối tượng

Mức độ tiếp cận hỗ trợ còn hạn chế

Thông tin từ cuộc điều tra xã hội học về cảm nhận và trải nghiệm của người dân về một số biện pháp ứng phó với đại dịch Covid-19 của các cấp chính quyền với 1.500 người, bà Caitlin Wiesen - Đại diện thường trú UNDP Việt Nam nhận định, tác động của đại dịch trong năm 2021 được đánh giá là nghiêm trọng hơn so với năm 2020. Minh chứng là 68% người dân rất lo lắng về tình hình sức khỏe cá nhân của họ; 76% người lo lắng về việc học tập của con cháu. Cùng với đó, 77% người được hỏi cho biết thu nhập giảm; đáng chú ý cứ năm người lại có một người bị mất toàn bộ thu nhập.

TS. Nguyễn Việt Cường - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Mekong (MDRI) cho biết, tác động tiêu cực của dịch bệnh không chỉ với quốc gia nói chung mà còn được cảm nhận rõ đối với kinh doanh hộ gia đình và đời sống xã hội. Nếu như năm ngoái 70% hộ gia đình cho rằng dịch bệnh có tác động tiêu cực thì năm nay là 74%. Nhóm phi nông nghiệp, nhóm nghèo và cận nghèo chịu ảnh hưởng nặng nề hơn nhóm giàu và cận giàu; khu vực có thời gian giãn cách dài, tỷ lệ ca bệnh cao, thu nhập của người dân bị ảnh hưởng nặng nề hơn.

Ảnh minh họa

Các biện pháp chủ yếu đối phó của người dân cũng khác nhau. Với nhóm người giàu, khi gặp cú sốc về thu nhập, họ có tiền tiết kiệm để trang trải cuộc sống. Với người nghèo là đi vay. Điều này rất rủi ro, nhất là khi họ phải tìm đến tín dụng đen...

Tuy nhiên, về mức độ tiếp cận các gói hỗ trợ, kết quả khảo sát cho thấy, nhóm người nghèo, yếu thế lại tiếp cận gói 26.000 tỷ đồng của Chính phủ ít hơn các nhóm khác, trong khi họ mới chính là đối tượng chính cần hỗ trợ. Điều đó cho thấy việc triển khai hỗ trợ chưa tập trung vào nhóm dễ bị tổn thương. Đáng chú ý, dù đa phần người dân đánh giá gói hỗ trợ là kịp thời, song phần lớn người được khảo sát cũng cho rằng thủ tục để nhận hỗ trợ còn phức tạp.

Nhìn chung đa số người tham gia khảo sát đánh giá cao mức độ hiệu quả trong tác động ứng phó với Covid-19 của các cấp chính quyền. Mặc dù phải chịu những tác động kinh tế tiêu cực song có tới 83% số người được hỏi đồng ý với chủ trương của Chính phủ: “Ưu tiên cao nhất của nhà nước hiện nay là cứu người khỏi Covid-19 cho dù phải hy sinh phát triển kinh tế”.

Tăng cường hỗ trợ đối với nhóm người yếu thế

Từ kết quả khảo sát, đại diện nhóm nghiên cứu đưa ra một số hàm ý chính sách, đó là: Cảm nhận và sự ủng hộ của người dân cần được các cấp chính quyền xem xét kỹ lưỡng khi thiết kế các chính sách, biện pháp ứng phó trong thời gian tới. Sự tin tưởng của người dân là động lực quan trọng quyết định mức độ hiệu quả trong việc ứng phó với đại dịch của các cấp chính quyền. Thời gian tới chúng ta cần tập trung triển khai gói hỗ trợ cho nhóm người nghèo, lao động không có tay nghề, lao động thời vụ và người làm việc trong lĩnh vực du lịch và dịch vụ.

Bên cạnh đó các hỗ trợ từ cộng đồng và các tổ chức phi Chính phủ, tổ chức xã hội và các nhóm/cá nhân từ thiện trong thời gian dịch bệnh hoặc các khủng hoảng tương tự cần được coi trọng và chính thức ghi nhận...

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan khuyến nghị, cần cải thiện cách lắng nghe để tạo sự đồng thuận và lòng tin của người dân. Đồng thời, cần có các gói hỗ trợ đủ lớn, kịp thời để hỗ trợ cho người dân vượt qua khó khăn do đại dịch. Thực tế các gói hỗ trợ hiện tại vẫn còn khiêm tốn và chưa đủ gần với nhóm dễ bị tổn thương. Sự hỗ trợ cho người dân ban đầu có thể tạo ra gánh nặng cho ngân sách, nhưng sẽ có tác động tích cực đến nền kinh tế, kích cầu tiêu dùng nội địa, giúp thị trường sản xuất trong nước khởi sắc.

Thông tin kết quả khảo sát mới thực hiện về ảnh hưởng của dịch bệnh tới cộng đồng người khuyết tật, bà Nguyễn Thị Lan Anh - Viện trưởng Viện nghiên cứu Phát triển cộng đồng (ACDC) cho biết, có 74% người được hỏi cho biết họ bị giảm 50% giờ làm, thu nhập cũng giảm rất nhiều. Vì vậy, theo bà Lan Anh, cần quan tâm đến nhóm người khuyết tật bền vững hơn, hỗ trợ tạo việc làm mới cho họ, đặc biệt là các việc làm thích ứng trong đại dịch như bán hàng online, công nghệ thông tin. Hỗ trợ họ phục hồi chức năng tại nhà, phục hồi chức năng từ xa… Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ của Chính phủ cũng cần đảm bảo đến được các doanh nghiệp của người khuyết tật.

TS. Trương Minh Huy Vũ - Giám đốc Khu Công nghệ Phần mềm ĐHQG-HCM (ITP), Tổ phó Tổ tư vấn về chính sách phòng, chống dịch và phục hồi kinh tế nhận định, những rào cản về thủ tục hành chính đang “trói chân” khiến người dân hạn chế tiếp cận với các chính sách an sinh xã hội, dịch vụ y tế. Vì vậy cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường sử dụng công nghệ trong phòng chống dịch và các chính sách hỗ trợ.