Hướng mở cho nguyên phụ liệu dệt may

Tính đến ngày 15/10, xuất khẩu hàng dệt may đạt gần 14 tỷ USD, còn xơ, sợi dệt hơn 1,6 tỷ USD, chỉ đứng sau điện thoại và linh kiện. Nhưng cũng từ nguồn số liệu nói trên, nhập khẩu bông, xơ, sợi, vải, nguyên phụ liệu… tính chung đã vượt 10 tỷ USD.

 Dệt may đầu tư nguyên phụ liệu để tăng cạnh tranh

Nhiều so sánh trước đó cũng cho thấy, ngành dệt may của Việt Nam đang phụ thuộc rất lớn vào nguyên phụ liệu nhập khẩu. Cụ thể, năng lực trong nước hiện nay mới chỉ đáp ứng được 1 - 2% nhu cầu về bông, 1/8 nhu cầu vải, vẫn thiếu sợi chất lượng cao...

Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), DN đầu ngành về sản lượng, thị trường xuất khẩu… cũng chỉ đưa ra dự báo khiêm tốn, năm 2013 ngành dệt may nội địa hóa được khoảng 48% nguồn nguyên phụ liệu. Riêng các DN trong Vinatex phấn đấu chủ động được khoảng 54%. Ông Hoàng Vệ Dũng, Phó tổng giám đốc Vinatex cho biết, việc đầu tư phát triển nguyên phụ liệu trong nước hiện nay rất cần thiết.

Đề án tái cấu trúc tập đoàn này trong giai đoạn 2012 - 2015 đã được thông qua. Điểm đáng chú ý là chiến lược hình thành chuỗi cung ứng để gia tăng lợi thế, giảm tỷ trọng nhập khẩu nguyên phụ liệu và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa.

Đi theo quan điểm này, Vinatex đang khuyến khích DN chủ động đầu tư tập trung vào sản xuất nguyên phụ liệu. Tuy nhiên, vấn đề vốn luôn là một rào cản, cũng là nguyên nhân ngành dệt may Việt Nam lâu nay mới chỉ phát huy lợi thế ở khâu cuối chuỗi giá trị dệt may.

Theo tính toán của Vinatex, chỉ tính riêng các dự án trọng điểm về dệt, nhuộm hoàn tất, từ nay đến năm 2015, Vinatex cần trên 20.000 tỷ đồng, trong đó vốn chủ sở hữu khoảng 7.500 - 8.000 tỷ đồng. Bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng khó khăn, thị trường thế giới còn nhiều bất ổn và thị trường tài chính trong nước chưa phát triển, thì để đảm bảo vốn cho tham vọng nói trên là khó khăn.

Rất kịp thời, hướng mở cho nội địa hóa ngành dệt may đến từ Hiệp định xuyên Thái Bình Dương (TPP), được cho là lý do chính khiến cho dòng vốn được khơi thông để xây dựng các nhà xưởng sản xuất nguyên phụ liệu dệt may. Mong muốn hưởng lợi từ TPP (để được áp mức thuế ưu đãi, DN phải đảm bảo nguồn gốc xuất xứ trong nước đối với nguyên, phụ liệu) khiến hoạt động đầu tư đang được nhiều DN khởi động.

Tính đến nay, Vinatex đã thực hiện 46 dự án, với tổng vốn đầu tư trên 6.000 tỷ đồng, phần lớn trong đó là các dự án sản xuất nguyên phụ liệu. Cụ thể, có ba dự án sợi gồm Hồng Lĩnh, Phú Bài 2 và Đồng Văn đã được đầu tư. Trong đó, Nhà máy sợi Đồng Văn đã đi vào sản xuất. Nhà máy dệt Yên Mỹ cũng đã đi vào hoạt động…

Trong dòng chảy này, nhiều nguồn vốn nước ngoài cũng đã hòa nhập để tiếp cận cơ hội. Điển hình như Tập đoàn Texhong của Hồng Kông (Trung Quốc) đã đưa nhà máy sợi vào sử dụng tại tỉnh Quảng Ninh; Công ty công nghiệp Makalot Industrial Co. (trụ sở tại Đài Loan - Trung Quốc) đang mua lại 50% vốn trong Công ty Namtex Co. Ltd (DN chuyên sản xuất chỉ sợi tại tỉnh Đồng Nai... Các dự án này có khả năng tăng giá trị cho sản phẩm dệt may và giảm sự phụ thuộc vào nguyên phụ liệu nhập khẩu.

Theo nhận định của một số chuyên gia, dù khó khăn vẫn còn trên chặng đường nội địa hóa nguyên phụ liệu dệt may, nhưng hướng mở như trên đã cho thấy thêm một cơ hội.

Bài và ảnh Thanh Trà