Kinh tế khó chồng khó: Kỳ vọng Chính phủ tạo dựng niềm tin và sự khác biệt

	Nhấn trọng tâm vào quản lý kinh tế vĩ mô và tái cơ cấu
	Nền kinh tế tiếp tục xu hướng cải thiện

TS. Lưu Bích Hồ

Ông phân tích, dòng vốn NH là huyết mạch của nền kinh tế. Hệ thống NH đang đồng thời làm nhiều nhiệm vụ nặng nề: tiếp vốn đáp ứng cho tăng trưởng kinh tế, tiếp sức cho DN, cho nông nghiệp nông thôn… nhưng vẫn phải “canh lạm phát”, người vay muốn lãi suất hạ nhưng lãi suất huy động luôn khó giảm khi kỳ vọng lạm phát ở người gửi tiền còn đó, nợ xấu chưa giải quyết xong…

Xử lý nợ xấu thì trách nhiệm ngành NH là chính. Nhưng để giải quyết nợ xấu không phải chỉ có ngành NH. Nợ xấu còn vướng ở việc giải quyết nợ của DNNN, vướng ở cơ sở pháp lý và quy trình xử lý tài sản bảo đảm… Tóm lại, vấn đề lãi suất và nợ xấu không chỉ là vấn đề của NH mà còn ở sức khỏe nền kinh tế, ở sự yếu kém của nhiều lĩnh vực liên quan…

Ông có nói nhiều về sức khỏe nền kinh tế và thực tế tăng trưởng GDP quý I/2016 đã chậm lại so với cùng kỳ. Ông có bình luận gì về thay đổi này?

Dù kinh tế quý I tăng trưởng thấp hơn so với cùng kỳ năm trước, nhưng qua dự báo của các tổ chức trong và ngoài nước gần đây, vẫn thấy được bức tranh kinh tế còn những mặt tích cực, nhất là khi đặt trong bối cảnh tăng trưởng và phục hồi yếu ớt của kinh tế toàn cầu.

Tuy nhiên, nền kinh tế cũng đang đối diện nhiều vấn đề mà theo tôi, đã đến lúc chúng ta cần thẳng thắn mổ xẻ, cắt lát một cách sâu sắc và cụ thể hơn. Điều này rất cần thiết, bởi nền kinh tế của chúng ta đang trong trạng thái chuyển đổi và quá trình chuyển đổi ấy không dễ dàng chút nào so với những mong muốn của chúng ta.

Việc có đến hơn 2 vạn DN phải tạm dừng hoạt động hoặc phá sản trong quý I vừa qua là quá nhiều, làm mất đi một phần nguồn lực, động lực của nền kinh tế. Chi phí đầu vào sản xuất kinh doanh của DN cao, trong đó có chi phí không chính thức, cho dù 2 năm qua Chính phủ đã nỗ lực và cũng đã có được những kết quả ban đầu về cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách hành chính…

Nhìn ở góc độ nào đi nữa vẫn có thể dễ dàng thấy được những khó khăn của nền kinh tế đến mức căng thẳng. Bởi vậy, dù nền kinh tế tiếp tục có dấu hiệu cải thiện, nhưng tình hình kinh tế hiện nay thật sự là đang khó chồng lên khó, DN khó, NH khó, quản lý nhà nước càng khó...

Một trong những căng thẳng vĩ mô kéo dài mấy năm nay là vấn đề cân đối ngân sách. Chúng ta nên giải quyết như thế nào, thưa ông?

Vấn đề ngân sách phải được giải quyết ở Quốc hội. Chính phủ cần chuẩn bị khẩn trương để sau khi bầu cử xong tới đây, Quốc hội tập trung ngay vào vấn đề này. Trong bối cảnh hiện nay, tinh thần tăng thu để giảm thâm hụt ngân sách vẫn rất cần thiết.

Tuy nhiên, tăng thế nào để đúng chất lượng và đảm bảo tính hợp lý của thu là rất quan trọng, chứ còn cứ tận thu với những đối tượng hiện có thì không nên, vì còn để “khoan sức” gánh chịu và cũng không giải quyết được nhiều. Và một cách khác, nếu chúng ta giảm bớt đi được số các DN phải phá sản, dừng hoạt động thì sẽ giúp tăng thu được ngay.

Thế nên, việc có được 10 nghìn DN không bị phá sản có thể sẽ tốt hơn nhiều việc có thêm 20 nghìn DN mới thành lập ra mà còn cần một thời gian mới có thể làm ăn sinh lời được.

Cùng với đó, đương nhiên phải cương quyết cắt giảm chi. Cắt giảm này sẽ đau nhưng không làm thì không cải thiện được về cơ bản. Để cắt giảm chi thì một trong những vấn đề mấu chốt là phải chấn chỉnh, tinh gọn được bộ máy quản lý và rộng hơn là toàn bộ hệ thống chính trị. Nếu bộ máy vẫn giữ nguyên, lương lại muốn tăng thêm và các khoản chi thường xuyên khác vẫn ở mức cao thì sẽ chẳng có cách gì thay đổi được.

Tôi cho rằng, vấn đề ngân sách, bộ máy rất gắn với nhau và đây là điều chúng ta rất cần đột phá, xem đây là một khâu then chốt phải giải quyết. Điều này vừa giúp ngân sách bớt căng thẳng hơn, vừa giúp bộ máy tinh gọn và hoạt động hiệu quả hơn. Rộng ra thì điều này giúp nâng cao năng lực quản lý và cạnh tranh của cả nền kinh tế.

Nếu vậy, kỳ vọng lớn nhất của ông về những biến chuyển của nền kinh tế trong năm nay là gì?

Tôi mong năm 2016 này, đặc biệt với một bộ máy mới của Chính phủ và chính quyền các cấp, chúng ta sẽ tạo được niềm tin và sự khác biệt. Không có khác biệt thì không thay đổi được cung cách quản lý và không tạo được chuyển biến mạnh mẽ cục diện chung. Sự khác biệt đó phải đảm bảo có được các yếu tố mới, sáng tạo và hợp lý trên cơ sở được tính toán, cân nhắc cẩn trọng.

Và biểu hiện của khác biệt ấy, theo tôi ở đây rất quan trọng chính là hành động. Chính phủ cần hành động tập trung vào một vài nhóm công việc cụ thể, tránh dàn trải. Vấn đề ngân sách, bộ máy, tái cơ cấu hệ thống NH và hỗ trợ DN theo tôi chính là một phần chính yếu trong số những công việc quan trọng cần làm ngay trong năm nay.

Xin cảm ơn ông!