Kinh tế Mỹ: Nguy cơ suy thoái tăng

Theo đó 44 trong số 72 nhà kinh tế (61,1%) tham gia cuộc khảo sát của Reuters dự đoán, Fed sẽ tăng lãi suất cho vay thêm 75 điểm cơ bản vào tuần tới sau hai động thái như vậy vào tháng 6 và tháng 7; số còn lại vẫn kỳ vọng mức tăng 50 điểm cơ bản. Trong cuộc khảo sát vào tháng trước đó chỉ có 20% các nhà kinh tế dự báo như vậy. Nếu điều đó xảy ra thì phạm vi mục tiêu lãi suất sẽ được nâng lên trong khoảng 3,00%-3,25%, mức cao nhất kể từ đầu năm 2008.

“Nếu có sự thay đổi trong giọng điệu của Fed trong những tháng gần đây, nó sẽ theo hướng cam kết mạnh mẽ hơn để giảm lạm phát, ngay cả khi có nguy cơ suy thoái”, Michael Gapen - Nhà kinh tế trưởng về Mỹ tại Bank of America Securities, người nằm trong số những nhà kinh tế được thăm dò ý kiến cho biết. Giống như nhiều nhà kinh tế khác trong cuộc thăm dò, Gapen gần đây đã nâng dự báo của mình lên mức tăng lãi suất 75 điểm cơ bản vào tuần tới thay vì 50 điểm như dự báo trước đó.

Ảnh minh họa

Tuy nhiên theo các nhà kinh tế, tốc độ tăng lãi suất của Fed sẽ chậm lại sau tháng 9. Mặc dù vậy họ đang lưỡng lự trước mức tăng 25 hoặc 50 điểm tại cuộc họp chính sách tháng 11, cho dù phần đông đều cho rằng Fed sẽ chỉ tăng lãi suất 25 điểm tại cuộc họp chính sách tháng 12.

Bên cạnh đó cũng chưa có sự nhất trí giữa các nhà kinh tế về việc Fed sẽ ngừng tăng lãi suất ở đâu và khi nào, cũng như không có sự đồng thuận về thời điểm bắt đầu cắt giảm lãi suất. Song hơn 80% số người được hỏi dự báo, khi lãi suất cho vay đạt đến đỉnh điểm, Fed nhiều khả năng sẽ giữ nguyên trong thời gian dài hơn là nhanh chóng cắt giảm trở lại.

“Chúng tôi không thấy Fed cắt giảm lãi suất vào năm tới, sẽ là quá sớm”, Sal Guatieri, nhà kinh tế cấp cao của BMO Capital Markets cho biết. Trước đó Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng cho biết, ông và các nhà hoạch định chính sách sẽ tăng lãi suất cao khi cần thiết và sẽ giữ ở đó “một thời gian” để đưa lạm phát xuống mức mục tiêu 2%.

Tuy nhiên việc tăng lãi suất quá nhanh cũng đi kèm với rủi ro. Mặc dù cuộc thăm dò đưa ra xác suất kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái trong năm tới ở mức 45%, không thay đổi so với dự báo trước đó, thế nhưng xác suất xảy ra trong hai năm tới đã tăng từ 50% lên 55%.

Trên thực tế kinh tế Mỹ đã ghi nhận hai quý suy giảm liên tiếp trong nửa đầu năm và được dự kiến sẽ tăng trưởng dưới xu hướng trung bình dài hạn là 2% cho đến ít nhất là năm 2025.

Một trong những cứ liệu quan trọng để Fed đưa ra quyết định tăng lãi suất trong tháng 9 là lạm phát. Các nhà kinh tế được thăm dò bởi Reuters dự báo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Mỹ sẽ tăng 8,1% trong 12 tháng tính đến hết tháng 8, tiếp tục giảm nhẹ từ mức 8,5% trong tháng 7 sau khi đã đạt mức cao nhất trong 40 năm là 9,1% vào tháng 6. Lạm phát (được đo bằng CPI) được dự báo ở mức trung bình 8,0% và 3,7% trong năm nay và vào năm 2023.

Mặc dù giá xăng dầu giảm trong thời gian gần đây đã làm giảm áp lực đến lạm phát, song theo các nhà kinh tế, thị trường lao động thắt chặt vẫn tiếp tục tạo áp lực lên giá cả. Theo đó, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ dù đã tăng lên 3,7% vào tháng 8 từ 3,5% trong tháng 7 song vẫn là mức rất thấp. Tỷ lệ thất nghiệp trung bình năm nay cũng được dự báo chỉ ở mức 3,7% và chỉ nhích nhẹ lên 4,2% vào năm 2023 và 2024.

Trong khi theo các nhà kinh tế, tỷ lệ thất nghiệp cần phải tăng cao hơn đáng kể để đưa lạm phát xuống 2% và tỷ lệ thất nghiệp trung vị của 16 trong số 30 nhà kinh tế trả lời câu hỏi này là 5%. “Các yêu cầu về áp lực tiền lương có thể được giảm bớt... mà không làm gia tăng đáng kể tỷ lệ thất nghiệp là điều đáng mơ ước từ phía Fed”, Philip Marey - Chiến lược gia cấp cao tại Rabobank cho biết.