Kỷ nguyên AI mở đường cho chu kỳ tăng trưởng mới của trung tâm dữ liệu

Thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh chưa từng có

Động lực tăng trưởng từ AI và nền kinh tế số

Trung tâm dữ liệu (TTDL) Việt Nam đang chuyển mình từ hạ tầng kỹ thuật sang một loại tài sản bất động sản công nghệ cao được giới đầu tư săn đón. Theo Khảo sát Ý định Đầu tư Châu Á – Thái Bình Dương 2025 của CBRE, TTDL đã vượt nhiều loại tài sản thay thế để đứng thứ hai trong danh mục được ưu tiên đầu tư của khu vực.

Sự trỗi dậy của AI tạo sinh (Generative AI) chính là động lực mạnh nhất. Các dự báo cho thấy 70% khối lượng xử lý của TTDL toàn cầu giai đoạn 2023–2030 sẽ liên quan đến AI, kéo theo nhu cầu tăng trưởng với tốc độ kép 19–22% mỗi năm. Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương dự kiến chiếm 45–55 GW nhu cầu toàn cầu vào năm 2028, trở thành tâm điểm của các nhà vận hành siêu quy mô (Hyperscale).

AI đòi hỏi năng lực xử lý lớn, mật độ rack cao và hệ thống làm mát tiên tiến hơn nhiều so với các trung tâm dữ liệu truyền thống. Xu hướng này thúc đẩy nhu cầu chuyển dịch sang mô hình colocation quy mô lớn và đặc biệt là các TTDL Hyperscale từ 5 MW trở lên. Tại Việt Nam, nhiều dự án mới đã bắt đầu áp dụng tiêu chuẩn thiết kế cho mật độ cao, như TTDL CMC Tân Thuận có khả năng tùy chỉnh lên đến 20 kW/rack – phù hợp cho các tác vụ AI.

Việt Nam sở hữu nền tảng số hóa rộng, tạo ra nhu cầu ổn định cho thị trường TTDL. Tính đến năm 2024, có 80 triệu người dùng Internet, tương đương 79% dân số, một trong những tỷ lệ cao nhất khu vực. Kinh tế số ghi nhận tăng trưởng nhanh, trong đó thương mại điện tử hướng đến mục tiêu GMV 35 tỷ USD vào năm 2025. Dịch vụ điện toán đám mây dự kiến duy trì tốc độ tăng trưởng CAGR 21,65% đến năm 2030.

Đặc biệt, việc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia vận hành từ ngày 19/8/2025 đã tạo bước ngoặt. Dự án không chỉ thúc đẩy nhu cầu lưu trữ dữ liệu, tính toán hiệu năng cao và hạ tầng cloud cho cơ quan nhà nước, mà còn nâng chuẩn toàn ngành. Khối doanh nghiệp trong nước như Viettel hay VNPT hưởng lợi lớn từ nguồn cầu mới, trong khi khu vực tư nhân và nhà đầu tư quốc tế nhìn thấy cơ hội tham gia sâu hơn vào hệ sinh thái TTDL.

Thị trường chuẩn bị bứt phá

Hiện tại, quy mô TTDL Việt Nam vẫn khá khiêm tốn so với các thị trường trong khu vực. Đến tháng 10/2025, cả nước có 104 MW công suất vận hành, chỉ bằng khoảng 10% Thượng Hải (1.071 MW) và 14% Singapore (738 MW).

Thị trường cũng có mức độ tập trung rất cao khi 97% công suất thuộc về năm đơn vị lớn, chủ yếu là nhà mạng và doanh nghiệp nhà nước. Viettel IDC dẫn đầu với 41% thị phần, tiếp theo là VNPT với 24%. Tỷ lệ này phần nào tạo thách thức cho nhà đầu tư nước ngoài muốn tham gia độc lập.

Dù quy mô nhỏ, Việt Nam đang bước vào chu kỳ mở rộng mạnh mẽ. Tổng công suất bổ sung dự kiến đạt 589 MW, đưa thị trường tăng 5,6 lần từ 2030 trở đi – một trong những tốc độ tăng nhanh nhất Đông Nam Á.

Các điểm nóng tăng trưởng trọng yếu là TP.Hồ Chí Minh (dự kiến tăng trưởng +811%) và Bình Dương (dự kiến tăng trưởng +1.071%). Gần đây nhất, dự án TTDL Tân Phú Trung của Viettel tại TP.Hồ Chí Minh với công suất thiết kế 140 MW là dự án quy mô siêu lớn đầu tiên tại Việt Nam, đánh dấu sự chuyển dịch quyết liệt sang tiêu chuẩn Hyperscale.

Việt Nam đang sở hữu lợi thế chi phí hàng đầu khu vực. Theo CBRE, chi phí xây dựng TTDL Tier III tại Hà Nội hoặc TP.Hồ Chí Minh chỉ khoảng 7 triệu USD/MW, thấp hơn gần 50% so với Singapore hoặc Tokyo. Chi phí đất đai cũng chỉ chiếm khoảng 5% tổng vốn đầu tư, thấp hơn nhiều thị trường phát triển.

Theo bà Dương Thuỳ Dung, Giám đốc Khối Nghiên cứu CBRE Việt Nam: “Chênh lệch chi phí gần 50% kết hợp nhu cầu Hyperscale từ AI đang tạo ra cơ hội đầu tư hiếm có. Tuy nhiên, để tận dụng được tiềm năng tăng trưởng 5,6 lần, các nhà đầu tư nên ưu tiên mô hình M&A hoặc liên doanh nhằm điều hướng rào cản về pháp lý, điện năng và tiến độ”.

Chính phủ đặt mục tiêu triển khai ít nhất 10 tuyến cáp quang biển mới đến năm 2030, giải quyết điểm nghẽn về kết nối quốc tế – yếu tố quyết định để hình thành các Availability Zones của các nhà cung cấp Cloud toàn cầu.

Bên cạnh đó, Luật Đầu tư sửa đổi, chiến lược phát triển kinh tế số, và lợi thế dân số trẻ có trình độ được xem là “hạ tầng mềm” giúp Việt Nam tiến nhanh vào chuỗi giá trị hạ tầng số.

Bà Thanh, Giám đốc BP. Nghiên cứu TTTL của CBRE Việt Nam cho biết, Việt Nam đang đứng trước thời điểm đặc biệt quan trọng khi nhu cầu AI tăng dựng đứng nhưng nguồn cung trong nước còn hạn chế. Rào cản lớn nhất gồm quỹ đất phù hợp, nguồn điện ổn định và pháp lý sẵn sàng.

Vì vậy, mô hình M&A hoặc liên doanh được xem là chiến lược tối ưu cho nhà đầu tư nước ngoài. Khu vực lân cận Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh cũng được đánh giá là điểm đến phù hợp hơn so với nội đô.

Sự kết hợp giữa nhu cầu bùng nổ từ AI, nền tảng số hóa rộng, chính sách hỗ trợ và lợi thế chi phí đang đưa Việt Nam trở thành điểm sáng mới trong bản đồ TTDL khu vực. Giai đoạn 2025-2030 sẽ là thời điểm quan trọng khi thị trường bước vào chu kỳ mở rộng nhanh, tạo ra cơ hội lớn cho những nhà đầu tư đi trước và nắm bắt đúng chiến lược.