Ngân hàng vào cuộc đua “hút” vốn giá rẻ

Đường đua khốc liệt

Theo dữ liệu cập nhật về tình hình tài khoản thanh toán cá nhân tại các ngân hàng thương mại (NHTM) cùng số dư tiền gửi liên quan do NHNN công bố, trong năm 2020, hệ thống NHTM Việt Nam tiếp tục ghi nhận sự gia tăng mạnh mẽ của lượng tài khoản thanh toán mở mới, cũng như lượng tiền gửi đọng lại quy mô lớn.

Cụ thể, quý IV/2020, hệ thống có 100,416 triệu tài khoản thanh toán cá nhân, với số dư lên tới 666.782 tỷ đồng. Quy mô này tiếp tục lập kỷ lục từ trước tới nay, tăng thêm hơn 11,9 triệu tài khoản và tăng thêm hơn 167.000 tỷ đồng số dư so với cuối năm 2019. Đi cùng với đó, lượng tiền gửi bình quân trên mỗi tài khoản cũng tiếp tục tăng lên 6,64 triệu đồng, tăng thêm khoảng 1 triệu đồng/tài khoản so với cuối năm 2019.

Để giữ được lượng CASA, các ngân hàng cần chú trọng nhiều hơn nữa đến chất lượng dịch vụ

Theo NHNN, tài khoản thanh toán của cá nhân ở dữ liệu thống kê này là các tài khoản tiền gửi không kỳ hạn đang hoạt động của cá nhân mở tại ngân hàng để sử dụng các dịch vụ thanh toán do ngân hàng cung ứng (như dịch vụ thẻ, dịch vụ thanh toán bằng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt ngoài thẻ).

Dù nhóm “Big4” gồm 4 ngân hàng có vốn Nhà nước là Agribank Vietcombank, VietinBank, BIDV vẫn đang có số lượng khách hàng lớn nhưng nhóm ngân hàng thương mại cổ phần thời gian vừa qua đang đuổi kịp và có phần chiếm ưu thế trên đường đua CASA.

Hiện top 5 ngân hàng có tỷ lệ CASA dẫn đầu thị trường bao gồm: Techcombank đang duy trì ở mức hơn 46%; MB tiếp tục gia tăng tỷ lệ CASA lên mức 39%; chỉ duy nhất ngân hàng có vốn nhà nước là Vietcombank lọt vào nhóm này khi có tỷ lệ CASA khoảng 30%; tiếp đến là ACB: 21,5%; TPBank: 19,4%.

Chia sẻ về thành công trong cuộc đua thu hút CASA, ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Phát triển và Quản lý Hợp kênh Ngân hàng bán lẻ Techcombank cho biết, chính việc bùng nổ các dịch vụ thanh toán số đã kích thích người dân để số dư tiền trong tài khoản nhiều hơn.

“Số lượng giao dịch tại ngân hàng chúng tôi tăng trưởng hơn 100%, với nhu cầu như: chuyển khoản, thanh toán các tiện ích, khách hàng có thể quản lý tài chính, thực hiện giao dịch trên nền tảng số”, ông Tuấn cho hay.

Một trong những lý do khiến đường đua CASA giữa các ngân hàng đang ngày càng khốc liệt là do tỷ lệ CASA lớn sẽ giúp các ngân hàng thương mại pha loãng chi phí huy động vốn và cải thiện lãi biên, phản ánh nền tảng lớn trong phát triển các dịch vụ thanh toán và ngân hàng số, cũng như cho thấy tiềm năng kết nối bán chéo sản phẩm dịch vụ…

Nâng cấp sản phẩm, dịch vụ

Trong bối cảnh cạnh tranh để thu hút CASA ngày càng lớn, hàng loạt ngân hàng đều triển khai các chương trình miễn phí chuyển khoản, để giữ chân khách hàng và tiến đến mục tiêu trung dài hạn là nâng tỷ lệ CASA lên mức 55% vào năm 2025. Ông Ngô Hoàng Hà, Phó giám đốc Khối Tài chính Kế hoạch của Techcombank cho biết nhà băng này sẽ tiếp tục đầu tư vào công nghệ để làm những điều khác biệt.

Theo đại diện của Techcombank, một trong những ưu tiên quan trọng nhất của ngân hàng trong năm 2021 là việc đầu tư cho ứng dụng mobile banking mới dự kiến ra mắt cuối quý III/2020. Năm ngoái, số lượng giao dịch trên mobile app của Techcombank đã tăng vọt và hiện lên tới 45-50 triệu giao dịch mỗi tháng.

Ngoài việc tiếp tục đầu tư, nâng cấp ứng dụng ngân hàng số, ông Hà cho hay, việc phát triển hệ sinh thái, cùng khai thác chuỗi giá trị khách hàng với các đối tác lớn sẽ giúp Techcombank duy trì CASA. Tiền sẽ chỉ di chuyển từ tài khoản cá nhân sang doanh nghiệp và vẫn nằm trong hệ thống của Techcombank.

Sếp Techcombank lấy ví dụ khi cho vay mua nhà của Vingroup, tiền được giải ngân vào tài khoản của Vingroup và dòng tiền vẫn nằm trong Techcombank. Việc cùng khai thác chuỗi giá trị với những đối tác lớn như Vingroup, Masan One Mount Group là điểm khác biệt mà các ngân hàng khác không thể dễ dàng có được.

Chính nhờ tập trung vào CASA nên Techcombank có lợi thế nguồn vốn giá rẻ, giúp biên lãi thuần (NIM) của ngân hàng này thuộc nhóm cao nhất trong ngành, đạt 5,2% vào quý I. “Chiến lược của chúng tôi là rủi ro thấp nhưng lợi nhuận cao”, ông Hà nhấn mạnh.

Để cạnh tranh thu hút người dùng, các ngân hàng thi nhau miễn phí chuyển tiền. Để được miễn nhiều loại phí hơn, người dùng phải duy trì số dư tối thiểu một vài triệu đồng. Đây chính là mỏ khai thác CASA của ngân hàng, như ngân hàng ABBank, số dư bình quân mỗi tài khoản lên tới 15 triệu đồng, với VietinBank thì chỉ từ 2 triệu đồng.

“Số dư CASA tăng trưởng xấp xỉ 50%. Hiện nay chi trả cho tài khoản CASA từ 0,2-0,5%/năm, đây là một nguồn vốn giá rẻ giúp các ngân hàng tối ưu hóa chi phí, cải thiện được tỷ lệ thu nhập lãi thuần. Việc có được nguồn vốn giá rẻ dồi dào không chỉ đem lại lợi ích cho ngân hàng mà thông qua đó, khách hàng cũng sẽ được hưởng lợi từ lãi suất cho vay đầu ra thấp hơn”, ông Nguyễn Khánh Phúc, Giám đốc Khối khách hàng cá nhân ABBank, chia sẻ.

Theo các chuyên gia, tiền gửi không kỳ hạn có ưu thế là lãi rẻ hơn so với huy động có kỳ hạn, nhưng nhược điểm là khách có thể rút ra bất cứ lúc nào. Vì vậy, để giữ được lượng CASA, các ngân hàng cần chú trọng nhiều hơn nữa đến chất lượng dịch vụ.

"Người gửi tiền có thể rút tiền bất cứ lúc nào, nhất là nhu cầu thanh toán hiện nay tương đối sôi động, phải đẩy mạnh phát triển dịch vụ nhiều hơn trong thời gian sắp tới. Ví dụ dịch vụ thanh toán, dịch vụ thẻ, dịch vụ ngân hàng số", chuyên gia tài chính ngân hàng Cấn Văn Lực nhận định.