Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10/10: Dấu ấn đột phá từ ngành Ngân hàng

Nhiều kết quả tích cực

Ông Lê Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết: “Chuyển đổi số, cùng với khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành động lực mạnh mẽ định hình tương lai”.

Quan điểm đó được cụ thể hóa trong Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, xác định chuyển đổi số là đột phá chiến lược; đặt mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số đạt 30% GDP và đến 2045 đạt 50% GDP. Chính phủ đã triển khai nhiều chương trình, kế hoạch, gần đây nhất là Nghị quyết 71/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.

Thủ tướng Chính phủ và Ban lãnh đạo NHNN tại sự kiện Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2025

Chuyển đổi số trong thời gian qua tiếp tục ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Năm 2024 ghi nhận nhiều kết quả nổi bật: Xếp hạng Chính phủ số của Việt Nam tăng 15 bậc, hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt gần 40%; doanh thu ngành công nghệ thông tin đạt 2,772 triệu tỷ đồng (tăng 24%), xuất khẩu phần cứng - điện tử tăng 29%.

Hạ tầng số cũng được mở rộng mạnh mẽ: 99,3% thôn, bản có mạng di động băng rộng, tốc độ Internet di động đạt 146,64 Mbps (xếp hạng 20 thế giới), phủ sóng 5G đạt 26%. Đáng chú ý, 21,8 triệu chứng thư số đã được cấp, cùng 64 triệu tài khoản VNeID và 17,5 triệu thẻ căn cước công dân gắn chip - nền tảng cho các giao dịch điện tử an toàn, tiện lợi.

Ngành Ngân hàng tiên phong, đi đầu trong chuyển đổi số

Trong bức tranh chuyển đổi số toàn quốc, mỗi bộ, ngành, địa phương đều đang có những bước đi riêng nhằm cụ thể hóa mục tiêu của Nghị quyết 57-NQ/TW. Trong đó, ngành Ngân hàng được xem là một trong những ngành điển hình, thể hiện rõ tính thực chất, đồng bộ và hiệu quả của quá trình chuyển đổi số, không chỉ ở cấp quản lý nhà nước mà còn lan tỏa sâu rộng đến từng người dân, doanh nghiệp và hệ thống các ngân hàng thương mại.

Ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã quán triệt sâu sắc các chủ trương của Đảng, chỉ đạo của Chính phủ, coi chuyển đổi số không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là động lực chiến lược để nâng cao hiệu quả hoạt động và hướng tới phát triển bền vững.

NHNN đã thành lập Ban Chỉ đạo và ban hành Kế hoạch của ngành Ngân hàng triển khai Nghị quyết số 57 tại Quyết định số 2223/QĐ-NHNN ngày 30/5/2025; Kế hoạch hành động của NHNN triển khai Kế hoạch số 02 của Ban Chỉ đạo Trung ương tại Quyết định số 2589/QĐ-NHNN ngày 30/6/2025.

Chuyển đổi số thay đổi mạnh mẽ ngành Ngân hàng

Ngành Ngân hàng thời gian qua tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia thông qua các kết quả ấn tượng, phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của toàn hệ thống trong việc ứng dụng công nghệ mới, đổi mới mô hình hoạt động và nâng cao chất lượng dịch vụ. Số liệu từ Vụ Thanh toán NHNN cho thấy, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, các chỉ tiêu về thanh toán và giao dịch số đều tăng trưởng mạnh mẽ. Thanh toán qua hệ thống liên ngân hàng tăng 19% về số lượng và 69,1% về giá trị, trong khi chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng 17,25% về số lượng và 4,5% về giá trị, kết nối 68 tổ chức tài chính hoạt động liên tục quanh năm.

Đặc biệt, thanh toán không dùng tiền mặt đã đạt quy mô gấp 25 lần GDP năm 2024, phản ánh mức độ lan tỏa của chuyển đổi số trong đời sống kinh tế. Trong 8 tháng đầu năm, số lượng giao dịch tăng 43,53%, giá trị tăng 24,24%, cho thấy người dân và doanh nghiệp đã thực sự dịch chuyển sang phương thức thanh toán hiện đại.

Cùng với đó, hạ tầng thanh toán tiếp tục mở rộng: toàn quốc hiện có gần 21.000 máy ATM và hơn 831.000 điểm POS, song đáng chú ý, giao dịch qua ATM đang giảm dần (giảm 16,49% về số lượng và 5,67% về giá trị), trong khi giao dịch qua POS và kênh số tăng mạnh. Điều này thể hiện xu hướng tất yếu của một xã hội không tiền mặt, nơi trải nghiệm điện tử đang trở thành lựa chọn phổ biến.

Hệ sinh thái ngân hàng số hiện nay đã bao phủ hầu hết các nghiệp vụ, với tỷ lệ giao dịch trên kênh số của nhiều ngân hàng vượt 95%, vượt mục tiêu đặt ra trong Quyết định 810 về chuyển đổi số ngành Ngân hàng. Song song, các tổ chức tín dụng chủ động tích hợp hệ thống với các ngành điện, nước, viễn thông, thương mại điện tử, tạo nên không gian dịch vụ liền mạch, thuận tiện và nhất quán cho khách hàng.

Một bước tiến đáng kể khác là việc xây dựng và khai thác dữ liệu định danh sinh trắc học. Tính đến nay, 131,5 triệu hồ sơ cá nhân và 1,4 triệu hồ sơ tổ chức đã được đối chiếu sinh trắc học, bảo đảm 100% người dùng Internet/Mobile Banking được xác thực điện tử an toàn.

Đáng chú ý, theo ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, trong bối cảnh cả nước đang thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về phát triển nền tảng số thống nhất và liên thông giữa các ngành, lĩnh vực, ngành Ngân hàng đã chủ động và đi đầu trong việc xây dựng một hệ sinh thái số hiện đại, vận hành trên nguyên tắc “lấy khách hàng làm trung tâm”. Đây không chỉ là một định hướng công nghệ, mà còn là sự chuyển đổi mang tính chiến lược, hướng đến mục tiêu cung cấp dịch vụ tài chính tiện ích, liền mạch và an toàn cho người dân, doanh nghiệp.

Đường hướng này được cụ thể hóa qua chuỗi văn bản quan trọng như Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Nghị quyết 71 của Chính phủ về triển khai thực hiện Nghị quyết 57, cùng Quyết định 126/QĐ-BCĐCP về Kế hoạch hoạt động năm 2025 của Ban Chỉ đạo phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số - văn bản đặt nền móng cho kế hoạch hành động của toàn hệ thống ngân hàng trong năm tới.

Từ khuôn khổ chính sách đến thực tiễn triển khai, ngành Ngân hàng đã hình thành một hệ sinh thái kết nối mở, nơi dữ liệu và dịch vụ không còn bị bó hẹp trong ranh giới của từng tổ chức. Nhìn lại quá trình hoàn thiện pháp lý cho chuyển đổi số, Vụ trưởng Phạm Anh Tuấn chỉ ra: “Không có hành lang pháp lý đầy đủ thì không thể có chuyển đổi số bền vững”.

Nhận thức rõ điều đó, NHNN đã phối hợp cùng các cơ quan liên quan xây dựng, bổ sung và sửa đổi hàng loạt văn bản pháp luật, tạo cơ sở pháp lý cho sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt. Các đạo luật nền tảng như Luật sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Luật Phát triển công nghiệp công nghệ số năm 2025 và Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân năm 2025 đã mở đường cho quá trình chuyển đổi số toàn diện. Cùng với đó, các nghị định như Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt, Nghị định 94/2024/NĐ-CP về cơ chế thử nghiệm sandbox, hay chính sách Mobile Money sử dụng tài khoản viễn thông cho thanh toán nhỏ lẻ, đã tạo không gian thử nghiệm và đổi mới năng động cho thị trường.

Ngành Ngân hàng đang từng bước khẳng định vị thế tiên phong trong quá trình chuyển đổi số quốc gia, góp phần quan trọng hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số, xã hội số của Việt Nam. Những kết quả nổi bật đạt được không chỉ phản ánh sự quyết tâm và tầm nhìn chiến lược của NHNN, mà còn cho thấy năng lực thích ứng, sáng tạo mạnh mẽ của các tổ chức tín dụng. Trong thời gian tới, với việc tiếp tục hoàn thiện thể chế, thúc đẩy liên thông dữ liệu và phát triển hạ tầng tài chính số toàn diện, ngành Ngân hàng được kỳ vọng sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt chuyển đổi số quốc gia, trong một lĩnh vực mà công nghệ, dữ liệu và con người cùng tạo nên nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững và bao trùm.