NHTW Nga nới lỏng hơn chính sách tiền tệ

Động thái bất ngờ

Còn nhớ ngày 28/2, NHTW Nga đã quyết định tăng hơn gấp đôi lãi suất cơ bản từ mức 9,5% lên mức cao kỷ lục 20% trong bối cảnh lạm phát đang tăng vọt tại nước này, trong khi đồng ruble thì lao dốc sau nhưng biện pháp trừng phạt của Mỹ và các quốc gia phương Tây sau cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Trong tuyên bố phát đi sau quyết định tăng mạnh lãi suất, NHTW Nga cho biết, đây là biện pháp khẩn cấp trong bối cảnh các điều kiện bên ngoài đối với nền kinh tế Nga đã thay đổi mạnh. Đây là động thái cần thiết để hỗ trợ ổn định tài chính và giá cả, bảo vệ các khoản tiết kiệm của người dân. Theo đó việc tăng lãi suất cơ bản sẽ giúp đẩy tăng lãi suất tiền gửi lên mức cần thiết để bù đắp nguy cơ đồng nội tệ mất giá ngày càng lớn và các rủi ro về lạm phát.

Thống đốc NHTW Nga Elvira Nabiullina là người có nhiều quyết sách táo bạo

Thế nhưng cuối tuần trước, cơ quan này đã bất ngờ cắt giảm 300 điểm lãi suất cơ bản. Bất ngờ là bởi cuộc họp chính sách thường kỳ tiếp theo của NHTW Nga diễn ra vào ngày 29/4. Bên cạnh đó tại cuộc họp chính sách tháng trước, NHTW Nga cảnh báo về sự gia tăng đột biến của lạm phát và đó chính là lý do để cơ quan này vẫn duy trì lãi suất ở mức cao kỷ lục là 20%.

Trên thực tế, lạm phát hàng năm ở Nga vẫn tiếp tục tăng tốc lên 16,70% vào đầu tháng 4, mức cao nhất kể từ tháng 3 năm 2015 do đồng rúp biến động khiến giá tăng vọt trong bối cảnh các lệnh trừng phạt chưa từng có của Mỹ và các nước phương Tây khiến Nga bị cắt đứt với thị trường tài chính toàn cầu và hạn chế thương mại với thế giới bên ngoài.

Lý giải cho quyết định giảm lãi suất đầy bất ngờ của mình, NHTW Nga cho biết, động thái này phản ánh sự thay đổi trong cán cân rủi ro do giá tiêu dùng tăng nhanh, hoạt động kinh tế suy giảm và có rủi ro đối với sự ổn định tài chính. "Rủi ro về ổn định tài chính vẫn còn hiện hữu, nhưng đã không còn gia tăng trong thời điểm hiện tại, bao gồm cả việc do các biện pháp kiểm soát vốn đã được áp dụng. Có một dòng tiền ổn định đổ vào các khoản tiền gửi có kỳ hạn cố định", tuyên bố của NHTW Nga cho biết.

Có thể còn tiếp tục nới lỏng

Tuy nhiên theo các nhà phân tích, bên cạnh những lý do trên còn có một nguyên nhân nữa là nền kinh tế Nga đang đối mặt với rất nhiều khó khăn và có nguy cơ suy giảm mạnh trong năm nay do các biện pháp trừng phạt của các nước phương Tây. Trên thực tế trong tuyên bố phát đi sau cuộc họp chính sách tháng 3, NHTW Nga cũng cảnh báo về sự không chắc chắn đáng kể khi nền kinh tế của đất nước trải qua một "chuyển đổi cơ cấu quy mô lớn".

“Nền kinh tế Nga đang bước vào giai đoạn chuyển đổi cơ cấu quy mô lớn, kéo theo một giai đoạn tạm thời nhưng không thể tránh khỏi của lạm phát gia tăng, chủ yếu liên quan đến việc điều chỉnh giá tương đối trên nhiều loại hàng hóa và dịch vụ”, NHTW Nga cho biết trong tuyên bố phát đi sau cuộc họp chính sách tháng 3.

Đó có thể là lý do khiến cơ quan này cho biết họ tuyên bố chính sách tháng 3 là sẽ bắt đầu mua trái phiếu chính phủ OFZ - động thái mà theo các nhà phân tích là để hỗ trợ nền kinh tế ứng phó với những khó khăn hiện tại.

Quý trở lại với quyết định chính sách mới đây, một điểm rất đáng chú ý là mặc dù cho rằng các điều kiện bên ngoài đối với nền kinh tế Nga vẫn còn nhiều thách thức và "hạn chế đáng kể hoạt động kinh tế", nhưng NHTW Nga vẫn cho biết họ "mở ra triển vọng giảm lãi suất chính sách trong các cuộc họp sắp tới".

NHTW nói thêm rằng, mặc dù lạm phát sẽ tiếp tục tăng do hiệu ứng cơ bản, nhưng dữ liệu hàng tuần mới nhất cho thấy tốc độ tăng giá chậm lại cũng nhờ việc tăng mạnh lãi suất trước đó. Theo NHTW Nga, việc thắt chặt các điều kiện tiền tệ đã bị hạn chế một phần bởi các chương trình hỗ trợ cho vay do chính phủ và cơ quan này triển khai, nhưng nó sẽ tiếp tục phát huy tác dụng trong việc kiềm chế lạm phát.

Các nhà phân tích Nga hoan nghênh việc cắt giảm lãi suất cơ bản trước thời hạn, mà một số người dự kiến chỉ bắt đầu vào tháng 6. Nhiều ý kiến cũng cho rằng NHTW Nga sẽ còn tiếp tục giảm thêm lãi suất khi mà biện pháp thắt chặt trước đó đang phát huy hiệu quả.

“Lãi suất có thể sẽ được cắt giảm thêm 100-200 bps vào tháng 4, nhưng nó sẽ đòi hỏi các động lực tích cực bổ sung về lạm phát và kỳ vọng lạm phát”, Dmitry Polevoy - Trưởng bộ phận đầu tư của Công ty môi giới Locko-Invest có trụ sở tại Moscow cho biết.

Sau quyết định của NHTW Nga hôm thứ Sáu tuần trước, Polevoy đã hạ dự báo về lãi suất cơ bản của Nga xuống còn khoảng 11-12% vào cuối năm nay thay vì mức dự kiến trước đó là "không cao hơn 15%".