Nông sản Việt và nghệ thuật kể chuyện trên con đường chinh phục toàn cầu

Những “câu chuyện” trở thành vũ khí chiến lược giúp sản phẩm Việt khác biệt

Từ nguyên liệu thô đến thương hiệu có hồn

Trên chuyến bay đầu mùa vụ, từng thùng cà phê, hạt tiêu hay xoài cát giờ không chỉ mang theo mùi đất Việt, mà mang theo cả những câu chuyện về người nông dân, về vùng trồng và khát vọng bền bỉ của doanh nghiệp Việt Nam. Trong bối cảnh người tiêu dùng quốc tế quan tâm tới nguồn gốc, chất lượng và giá trị đạo đức của sản phẩm, “câu chuyện” đã trở thành sức mạnh mới của thương hiệu.

Ở Tây Nguyên, cà phê không chỉ được rang để bán, mà được kể lại như một bản hùng ca của đất đỏ bazan. Ở Phú Quốc, từng hạt tiêu mang theo hành trình được chứng nhận, kiểm định và truy xuất qua mã QR. Các doanh nghiệp đã hiểu rằng: người tiêu dùng toàn cầu trả tiền cho câu chuyện, chứ không chỉ cho nguyên liệu.

Nhiều doanh nghiệp đầu tư minh bạch chuỗi cung ứng bằng blockchain, QR code, cho phép khách hàng theo dõi từng giai đoạn – từ giống cây, đất trồng đến chế biến. Đại diện Công ty Cổ phần Thực phẩm Thiên Nhiên King Green chia sẻ: “Chứng nhận quốc tế là tấm vé thông hành, nhưng biến nó thành câu chuyện mới là nghệ thuật thuyết phục”.

Không chỉ kể câu chuyện của sản phẩm, nhiều doanh nghiệp đang kể câu chuyện của vùng.
Từ mô hình liên kết giữa doanh nghiệp - hợp tác xã - chính quyền, các vùng trồng cà phê hữu cơ Đắk Lắk, xoài Hòa Lộc, hạt điều Bình Phước… được chuẩn hóa quy trình, phát triển bền vững và xây dựng bản sắc riêng.

Những câu chuyện này lan tỏa cả lợi ích cộng đồng: tăng thu nhập cho nông hộ, gìn giữ giống bản địa, phát triển du lịch nông nghiệp. Khi người tiêu dùng ở Tokyo hay Paris nhìn thấy tác động tích cực đằng sau mỗi sản phẩm, họ sẵn sàng trả giá cao hơn, vì họ đang mua giá trị và niềm tin.

Tăng cường liên kết vùng, xây dựng vùng nguyên liệu chuẩn theo chuỗi và hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân

Từ sản xuất đến trải nghiệm cảm xúc

Cùng với thay đổi tư duy, doanh nghiệp Việt chuyển từ xuất khẩu thô sang chế biến sâu và kể chuyện bằng cảm xúc. Cà phê rang xay, trái cây sấy, hạt tiêu tinh chế không chỉ nâng giá trị, mà còn tạo chất liệu để kể chuyện bằng hình ảnh, âm thanh, video.

Marketing số và thương mại điện tử quốc tế đang trở thành “sân khấu” cho nông sản Việt.
Những clip ngắn về người nông dân, quy trình canh tác hay cảnh chế biến tinh tế đang giúp sản phẩm Việt xuất hiện tự nhiên mà thuyết phục trên các nền tảng toàn cầu. Khi câu chuyện được kể bằng sự chân thực, hàng Việt không chỉ được biết đến, mà được tin dùng.

Tuy nhiên, kể chuyện không dễ. Một câu chuyện hay có thể đổ vỡ nếu một lô hàng không đạt chuẩn. Năng lực quản trị chất lượng chưa đồng nhất, chi phí chứng nhận cao, hay thiếu hiểu biết về thói quen tiêu dùng quốc tế vẫn là rào cản.

Các chuyên gia khuyến nghị ba hướng đi chiến lược: Liên kết vùng nguyên liệu - xây dựng chuỗi sản xuất chuẩn, đồng bộ và truy xuất được; Hỗ trợ chi phí chứng nhận, đào tạo quản trị chất lượng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; Tăng hợp tác quốc tế - tận dụng kênh phân phối, hiểu rõ thị trường mục tiêu để đi xa hơn.

Một số mô hình tại Việt Nam đã chứng minh hiệu quả. doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến, xây dựng truy xuất nguồn gốc minh bạch và bán trực tiếp qua kênh số. Tất cả đều có điểm chung: họ kể câu chuyện bằng chất lượng và bằng thật tâm.

Trên thị trường toàn cầu, nông sản Việt không thể chỉ dựa vào lợi thế tự nhiên. Thành công hôm nay đòi hỏi chuyển đổi tư duy, từ bán hàng sang kể chuyện có kiểm chứng; từ canh tác rải rác sang chuỗi chuyên nghiệp; từ cạnh tranh giá sang cạnh tranh giá trị.

Thế giới có thể không thiếu cà phê, hạt tiêu hay trái cây, nhưng thế giới luôn cần những câu chuyện đáng tin. Và đó chính là cơ hội để hàng Việt khẳng định mình, bằng chất lượng thật, bản sắc thật và khát vọng thật.