Nóng tình trạng trốn thuế kinh doanh qua mạng

	Vui buồn buôn bán online
	Nỗ lực chống thất thu thuế

Theo thống kê của Tổng cục Thuế, đến nay Cục Thuế Hà Nội và Cục Thuế TP.HCM đã rà soát khoảng 27.000 tài khoản cá nhân có dấu hiệu kinh doanh qua mạng xã hội. Tuy nhiên, đó chắc chắn vẫn là con số chưa đầy đủ, bởi những cá nhân bán hàng có doanh thu lớn đang xuất hiện ngày càng nhiều. Đây là thách thức với cơ quan thuế trong việc quản lý hình thức kinh doanh mới mẻ này.

Những cá nhân bán hàng qua mạng có doanh thu lớn đang xuất hiện ngày càng nhiều

Kẽ hở từ khung pháp lý

Mới đây Cục thuế TP.HCM đã phải lên kế hoạch truy thu thuế với hàng loạt cá nhân có nguồn thu nhập từ các trang mạng xã hội. Cơ quan này cũng phải gửi văn bản đến Cục thuế tỉnh Quảng Nam nhờ xác minh và truy thu thuế của một người có hộ khẩu đăng ký tại địa phương, có thu nhập từ Google lên tới 700.000 USD, tương đương 16 tỷ đồng, trong khoảng thời gian 2014-2017 nhưng không kê khai nộp thuế theo quy định.

Trước đó cũng tại TP.HCM, một người viết chương trình trò chơi được tải về nhiều trên Youtube, Google, Facebook và chạy quảng cáo trên các chương trình này được nhà mạng trả trên 41 tỷ đồng trong 2 năm 2016-2017 nhưng không kê khai và nộp thuế. Cục thuế phát hiện và truy thu 4,1 tỷ đồng, trong đó 3 tỷ đồng là truy thu thuế và 1,1 tỷ đồng là phạt nộp chậm.

Hiện ngày càng nhiều cá nhân có doanh thu lớn nhờ kinh doanh trên mạng xã hội với số tiền lên tới hàng chục tỷ đồng song không thực hiện nghĩa vụ thuế. Cục Thuế TP.HCM đã phát hiện và mời lên làm việc hơn 14.000 chủ tài khoản.

Cục thuế TP.HCM cũng cho biết, với sự phối hợp rà soát tại 4 ngân hàng đã phát hiện tới hơn 500 tỷ đồng được các tổ chức như Facebook hay Google chuyển trả cho hàng ngàn cá nhân tại Việt Nam và đều chưa được kê khai thuế. Với hàng ngàn cá nhân được rà soát thời gian qua, đơn vị này sẽ tiếp tục gửi danh sách lên các cục thuế các địa phương để mời lên làm việc. Theo tính toán nếu ngành thuế sàng lọc và thu đúng, thu đủ, sẽ mang về khoản thuế lên tới cả trăm tỷ đồng mỗi năm.

Cục thuế TP.HCM cũng khẳng định, mức thuế 7% áp dụng cho các cá nhân trên địa bàn thành phố thời gian vừa qua không phải là mức chung mà sẽ tuỳ theo tính chất thu nhập như viết ứng dụng, sản xuất trò chơi hay tạo video clip…

Một chuyên gia trong lĩnh vực thương mại điện tử cho biết, có thể sử dụng thuật ngữ CPM để tính toán mức thu nhập của các tài khoản mạng xã hội tại Việt Nam. Theo đó, đây là thuật ngữ để chỉ giá của mỗi lần hiển thị nội dung.

Hiện nay CPM của Việt Nam đang ở mức 0,5 tức là với mỗi 1.000 người xem, chủ tài khoản có thể nhận lại 0,5 USD tiền quảng cáo, tương đương khoảng hơn 11.000 đồng. Một cựu quản lý tại nhiều mạng đa kênh trong nước phỏng đoán, khoảng 70% tài khoản Youtube tại Việt Nam kiếm được dưới 1.000 USD/tháng, riêng số người kiếm được trên 50.000 USD chiếm khoảng 1-2%.

Luật sư Trần Minh Hải - Giám đốc Công ty Luật Basico lo ngại, với mức thu nhập cao như vậy, cần có luật để quy định, văn bản hướng dẫn thực hiện, nếu không sẽ tiếp tục bị thất thu hàng ngàn tỷ đồng tiền thuế. Ông Hải khuyến nghị, luật có thể đặt ra một mức thu nhập mà đến mức đó cá nhân bắt buộc phải đăng ký kinh doanh. Hình thức có thể là tư cách hộ kinh doanh, cá nhân hoặc thành lập DN, song phải là bắt buộc.

Cần sự phối hợp liên ngành

Các chuyên gia cho rằng, đúng là căn cứ để thu thuế với hình thức kinh doanh qua mạng hiện nay đang còn kẽ hở. Theo đó, các tổ chức và DN trong nước khi chi trả thu nhập cho mọi cá nhân thì đều đồng thời phải khấu trừ thuế, nhưng với cá nhân và tổ chức nước ngoài thì chưa có quy định, vì vậy quản lý thu thuế với các trang mạng điện tử, mạng xã hội thì chưa có cơ sở pháp lý. Bộ Tài chính đang sửa Luật Quản lý thuế, trong đó có bổ sung quy định với các trang mạng điện tử.

Ông Lưu Đức Huy - Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Tổng cục Thuế cho rằng, cần tiếp tục nghiên cứu các hoạt động liên quan đến kế toán, đặc biệt là thanh toán trong kinh doanh thương mại điện tử để đảm bảo kinh doanh phù hợp. Đồng thời hướng dẫn khấu trừ thuế cho các giao dịch thương mại điện tử của các cá nhân tổ chức ở Việt Nam với các tổ chức, cá nhân ở nước ngoài.

Trước mắt, trong lúc chờ hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động thu thuế, ông Lưu Đức Huy cho biết, Tổng cục Thuế đã có văn bản yêu cầu các cục thuế hướng dẫn, tuyên truyền chính sách pháp luật về thuế cho các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử này hiểu để thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định.

Cùng với đó, yêu cầu cơ quan thuế các cấp tiến hành rà soát, nắm rõ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, từ đó đôn đốc người nộp thuế phải đăng ký kê khai, nộp thuế theo quy định.

Tổng cục Thuế cũng yêu cầu cơ quan thuế thực hiện thanh tra, kiểm tra đối với các cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, nhằm đưa công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử vào nề nếp.

Trường hợp cá nhân kinh doanh phải nộp thuế, mà cá nhân đó không kê khai và nộp thuế, thì cơ quan thuế có thẩm quyền xử phạt theo quy định của Luật Quản lý thuế. “Trường hợp qua thanh tra, kiểm tra cơ quan thuế xác định được tổ chức, cá nhân không đăng ký, kê khai thuế, hoặc có hành vi trốn thuế, thì cơ quan thuế sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để tiến hành điều tra, khởi tố theo quy định của pháp luật”, ông Huy cảnh báo.

Tuy nhiên, để chống thất thu thuế trong lĩnh vực này, ngoài pháp lý cũng cần sự phối hợp của nhiều ngành. Ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng Ban Pháp chế (VCCI) rằng, để có căn cứ cho việc thu thuế, rất cần có cơ sở dữ liệu về thông tin tài khoản, người dùng… như vậy rất cần có sự phối hợp của Bộ Công an cũng như các cơ quan có liên quan.