Petrovietnam khởi tạo “nguồn năng lượng tri thức” cho tương lai

Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đại biểu tham quan phòng giáo dục thực hành STEM và các em học sinh Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội)

Từ ý tưởng chiến lược đến chương trình giáo dục quy mô quốc gia

Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” được xây dựng nhằm cụ thể hóa các nghị quyết của Bộ Chính trị về đổi mới sáng tạo, phát triển giáo dục - đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trọng tâm là đầu tư có hệ thống vào cơ sở vật chất, công nghệ, phương pháp và môi trường học tập, qua đó tạo điều kiện để học sinh, giáo viên tiếp cận mô hình giáo dục STEM hiện đại, gắn với yêu cầu của kỷ nguyên công nghiệp, năng lượng và chuyển đổi số.

Theo kế hoạch, Petrovietnam đầu tư xây dựng 100 phòng thực hành giáo dục STEM tại 34 tỉnh, thành, trong đó mỗi địa phương có 3 phòng, gồm 2 phòng dành cho trường THPT và một phòng cho trường THCS, ưu tiên bố trí tại các địa bàn khó khăn, khu vực biên giới. Các phòng STEM được thiết kế theo tiêu chuẩn hiện đại, trang bị các thiết bị công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), robot và các nền tảng chuyển đổi số, phục vụ hoạt động thực hành, trải nghiệm, nghiên cứu của học sinh và giáo viên trên nhiều lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, công nghệ.

Bên cạnh đầu tư trang thiết bị, chương trình còn chú trọng hình thành một hệ sinh thái giáo dục STEM được vận hành bài bản. Petrovietnam phối hợp với các chuyên gia xây dựng giáo trình, giáo án phù hợp với mô hình STEM Innovation Petrovietnam; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên, hướng tới hình thành lực lượng nòng cốt, các Master Trainers tại địa phương để duy trì, lan tỏa phương pháp dạy - học STEM. Các phòng STEM được định hướng kết nối liên thông với nhau trong nước và kết nối với hệ thống phòng STEM, cơ sở giáo dục ở nước ngoài, trước hết là với Singapore, cũng như với các phòng nghiên cứu của các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước.

Đảng ủy Petrovietnam đã ban hành kế hoạch triển khai Hệ thống phòng thực hành giáo dục STEM trên phạm vi toàn quốc, yêu cầu bảo đảm tiến độ, chất lượng và tuân thủ các quy định hiện hành. Tính đến thời điểm hiện tại, Petrovietnam đã hoàn thành 11 phòng STEM và hoàn tất công tác khảo sát, đánh giá, xây dựng phương án thi công số phòng còn lại. Tập đoàn đang phối hợp với các địa phương và đơn vị liên quan để lựa chọn nhà cung cấp thiết bị, tổ chức thi công, lắp đặt, phấn đấu xây dựng 100 phòng STEM đạt chuẩn quốc tế trong vòng 100 ngày, hoàn thành trước ngày 31/12/2025.

Điểm đặc biệt của chương trình chính là tư duy đầu tư dài hạn, chuyển trọng tâm từ “hạ tầng giáo dục” sang “hạ tầng tri thức”. Thông qua việc hình thành mạng lưới phòng STEM liên thông, hiện đại, Petrovietnam hướng tới góp phần chuẩn bị thế hệ công dân tri thức năng lượng mới cho đất nước, những người có nền tảng khoa học - công nghệ, tư duy logic, kỹ năng thực hành, khả năng sáng tạo và tinh thần hội nhập.

Từ thực tế triển khai, các chuyên gia nhận định các phòng STEM Innovation Petrovietnam đáp ứng yêu cầu hiện đại, thực nghiệm, tạo môi trường học tập gắn với khoa học và công nghệ tiên tiến. Chuyên gia STEM độc lập Đỗ Hoàng Sơn cho rằng, việc Petrovietnam chủ động kiến tạo 100 phòng STEM trên toàn quốc vừa mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, vừa thể hiện tầm nhìn dài hạn trong chuẩn bị nguồn nhân lực tương lai cho quốc gia. Ông nhấn mạnh, các phòng này có thể trở thành trung tâm lan tỏa tri thức, nơi học sinh được trải nghiệm từ STEM cơ bản đến nâng cao, đổi mới sáng tạo, đồng thời là “vườn ươm” đào tạo đội ngũ giáo viên cốt cán, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực đến hàng vạn trường học.

Ở góc nhìn vĩ mô, TS. Dương Tuấn Hưng (Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam) nhận định việc triển khai các phòng STEM thể hiện thông điệp rõ ràng về vai trò tiên phong của doanh nghiệp nhà nước trong đổi mới sáng tạo và phát triển con người. Ông đánh giá, Petrovietnam triển khai chương trình với mục tiêu, kế hoạch, cơ chế giám sát cụ thể, chú trọng yếu tố con người, phù hợp tinh thần doanh nghiệp vì lợi ích quốc gia.

Chủ tịch HĐTV Petrovietnam Lê Mạnh Hùng tham quan, trải nghiệm phòng thực hành STEM tại Trường THPT Lý Tự Trọng (Ninh Bình)

Đoàn công tác của Petrovietnam đến khảo sát, lên kế hoạch xây dựng phòng học STEM Petrovietnam tại Trường THPT Buôn Ma Thuột (TP. Buôn Ma Thuột).

Lan tỏa tri thức – nuôi dưỡng khát vọng

Hiệu quả và ý nghĩa của chương trình được ghi nhận không chỉ qua số lượng phòng học được xây dựng, mà còn qua những thay đổi trong nhận thức và trải nghiệm của học sinh, giáo viên, nhà trường và cộng đồng. Nhiều ý kiến tại hành lang Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đánh giá đây là mô hình đầu tư hướng tới con người, gắn kết giữa phát triển kinh tế với phát triển giáo dục và tri thức.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh) cho rằng, khi doanh nghiệp chủ động trang bị cho thế hệ trẻ công cụ và tư duy sáng tạo, đồng nghĩa với việc đầu tư trực tiếp cho tương lai của nền kinh tế. Bà đánh giá Petrovietnam đang thể hiện vai trò đầu tàu không chỉ trong bảo đảm an ninh năng lượng mà còn trong hỗ trợ phát triển con người - yếu tố nền tảng của tăng trưởng bền vững.

Đại biểu Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) nhìn nhận chương trình là “khoản đầu tư vào nguồn năng lượng tri thức”, đặc biệt có ý nghĩa với các địa phương đã đồng hành cùng Petrovietnam trong nhiều năm. Theo ông, hệ thống phòng STEM sẽ góp phần hình thành “vòng tuần hoàn tri thức”, khi những học sinh hôm nay được tiếp cận khoa học - công nghệ hiện đại sẽ trở thành lực lượng kỹ thuật, quản lý, chuyên gia đổi mới sáng tạo cho các ngành năng lượng và công nghiệp của đất nước trong tương lai.

Tại các trường được lựa chọn triển khai, những thay đổi bước đầu đã rõ nét. Ở Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội), học sinh Bùi Việt Hoàng (lớp 6A5) bày tỏ rằng phòng STEM là không gian bổ ích, giúp các em phát triển trí tuệ, khả năng tư duy, được thực hành nhiều nội dung thú vị và rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm. Em Nguyễn Kiều Minh (lớp 6A11) chia sẻ, các thiết bị thông minh khiến việc tiếp cận khoa học trở nên sinh động, gần gũi hơn, khơi gợi hứng thú học tập.

Tại Nghệ An, học sinh Đặng Vũ Đức Duy (Trường THPT Kim Liên) cho biết trước đây chủ yếu học trên sách vở, nay được trực tiếp làm thí nghiệm, quan sát mô hình vận hành thực tế, qua đó cảm nhận rõ hơn ý nghĩa của kiến thức, có thêm động lực học tập.

Phó Hiệu trưởng Trường THCS Cầu Giấy Nguyễn Thị Mai đánh giá các phòng STEM hiện đại góp phần nâng cao hiệu quả dạy học tích hợp, nuôi dưỡng tư duy khoa học và khả năng sáng tạo của học sinh. Hiệu trưởng Trường THCS Tây Mỗ (Hà Nội) Đoàn Thị Thanh Hương cho rằng, mô hình này hỗ trợ quá trình chuyển đổi từ lớp học truyền thống sang “lớp học không biên giới”, tạo điều kiện để học sinh mở rộng tầm nhìn, kết nối và học hỏi, hình thành kỹ năng để trở thành công dân toàn cầu.

Trong quá trình triển khai, Petrovietnam và nhóm chuyên gia tư vấn thường xuyên trao đổi, thảo luận để tìm giải pháp thúc đẩy tiến độ, bảo đảm các phòng STEM được đưa vào vận hành hiệu quả, thực sự trở thành động lực tạo đột phá và là một trụ cột trong hệ sinh thái STEM tại Việt Nam. Việc xây dựng giáo án, giáo trình riêng cho chương trình được chú trọng, nhằm bảo đảm tính đồng bộ trong tổ chức dạy học và khai thác tối ưu công năng của hệ thống thiết bị.

Với tinh thần chủ động và quyết tâm, Petrovietnam cùng các đơn vị thành viên phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và ngành giáo dục để hoàn thiện từng phòng học, kết nối tri thức, thúc đẩy sáng tạo và truyền cảm hứng đam mê khoa học cho thế hệ trẻ. Mỗi phòng STEM được ví như một “hạt mầm tri thức” được gieo trên nhiều vùng đất, hình thành mạng lưới tri thức liên thông, nơi học sinh được tiếp cận công nghệ, rèn luyện tư duy logic, phát triển khả năng sáng tạo và nuôi dưỡng ước mơ khoa học.