Phải đổi mới để thâm nhập thị trường Đông Âu
Tại "Diễn đàn thương mại Việt Nam – Đông Âu" vừa tổ chức tại TP.HCM, ông Hoàng Quốc Vượng, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết, Đông Âu là thị trường khá tiềm năng cho các mặt hàng may mặc, thủy hải sản, nông sản với nhu cầu khá cao. Tuy nhiên, tỷ trọng xuất khẩu sang khu vực này vẫn còn thấp. Thống kê năm 2018 cho thấy, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam với các nước Đông Âu chỉ đạt 10,1 tỷ USD, tức là chỉ chiếm 2,65% trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam. Mặc dầu chưa tương xứng với tiềm năng nhưng tốc độ tăng trưởng 30,53% so với 2017 đã cho thấy sự tiến triển mạnh mẽ. Trong đó, xuất khẩu đạt 6,5 tỷ USD (tăng 28,67%) và nhập khẩu đạt 3,6 tỷ USD (tăng gần 33,97%).
Ảnh minh họa |
Đánh giá hiện trạng, các chuyên gia kinh tế cho rằng, các mặt hàng nông sản, dệt may, da giày luôn được coi là thế mạnh của Việt Nam vào Đông Âu, nhưng các DN Việt hiện vẫn chưa đáp ứng được thị hiếu và yêu cầu mới. DN Việt gặp nhiều rào cản về văn hóa kinh doanh, cách thức kinh doanh, cũng như vấn đề am hiểu thị trường khi vào khu vực Đông Âu. Cho nên, việc được cung cấp thông tin từ Bộ Công thương về thị trường này là rất cần thiết, từ những thông tin vĩ mô như tiềm năng đến các thông tin cụ thể về thủ tục xuất - nhập, nhu cầu người tiêu dùng… Và quan trọng là các DN Việt cần phải tìm hiểu kỹ thị trường trước khi tiếp cận.
Bà Nguyễn Khánh Ngọc, Phó vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ, Bộ Công thương đánh giá, Đông Âu là khu vực có GDP đang tăng trưởng mạnh và thị hiếu tiêu dùng chưa quá khắt khe, là cơ hội để các DN nghiên cứu tiếp cận và thâm nhập thị trường. Tuy nhiên, các DN phải cải thiện nâng cao chất lượng hàng hóa vào thị trường này.
Với góc độ thị trường tiêu thụ, đại diện cơ quan thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam, ông Dmirtriy Makarov cho biết, thị trường Nga vẫn bị thu hút bởi hàng hóa Việt Nam. Ông đánh giá, các mặt hàng may mặc có thương hiệu của Việt Nam chất lượng không kém gì hàng châu Âu. Nếu tiếp cận được thị hiếu của người Nga, có giá cả hợp lý và đầy đủ kích cỡ thì các sản phẩm này sẽ nhanh chóng được biết đến. Bởi theo ông, nhu cầu tiêu dùng của người Nga thay đổi qua từng thời kỳ. Trước đây, họ thích mua hàng hiệu nhưng nay, trước khi mua họ luôn so sánh giá và chọn nơi bán hàng rẻ nhất.
Cũng như vậy, về mặt hàng nông sản, ông Bobko Igor, Tổng giám đốc một Công ty xuất nhập khẩu của Belarusia cho rằng, các DN Việt Nam đang thiếu sự liên kết. Để hàng Việt xuất khẩu được thuận lợi vào thị trường Đông Âu thì các DN cần tạo ra các liên doanh, liên kết. Belarus đang kêu gọi các nhà đầu tư Việt Nam tham gia vào chuỗi này. Ông Igor cũng đưa ra đề xuất thành lập các liên doanh chế biến cà phê, chè, hải sản (tôm, cá ngừ) Việt Nam tại Belarus. Lợi ích khi tham gia vào liên doanh là hàng hóa, nguyên liệu thô xuất khẩu sang quốc gia này sẽ miễn thuế nhập khẩu. Ngoài ra, các sản phẩm Việt Nam có thể được xuất sang các nước láng giềng của Belarusia như Latvia, Estonia, Ba Lan và các nước EU khác.
Về phần mình, hiện không ít DN Việt than phiền về các chính sách và điều khoản xuất khẩu hàng hóa vào Đông Âu nói chung và Nga nói riêng còn khắt khe. Hệ thống logistics phục vụ giao thương với khu vực này chưa tốt, hệ thống phân phối hàng hóa chưa hiệu quả. Đặc biệt, kênh thanh toán còn phức tạp nên nhiều DN dù hoàn thành hết các thủ tục vẫn phải ngưng xuất khẩu vì thanh toán khó khăn… Chính vì vậy, để tiếp cận thị trường khó tính này, ông Đỗ Hà Nam, Phó chủ tịch Hiệp hội Cà phê ca cao Việt Nam đưa ra khuyến cáo, các DN chỉ nên bán từng lô hàng và không nên bán hàng theo kiểu trả gối đầu. Mặt khác, các DN Việt cần đảm bảo hàng chất lượng ổn định, giá cả phù hợp.
“Việc tham gia các các hiệp định thương mại trong thời gian qua, đã đặt ra yêu cầu cho các DN Việt Nam phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa thị trường, mặt hàng xuất khẩu. Trước mắt, để tận dụng tốt cơ hội từ thị trường Đông Âu, DN phải nâng cao trình độ phát triển, năng lực cạnh tranh của mình; tăng năng suất lao động, giảm dần tỷ lệ gia công, tập trung sản xuất các mặt hàng có giá trị gia tăng cao”, ông Hoàng Quốc Vượng chia sẻ.