Phát triển kinh tế tư nhân và văn hóa - xã hội tạo nền tảng cho tương lai Việt Nam

Quang cảnh thảo luận ở tổ đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội

Kinh tế tư nhân và xuất khẩu là động lực tăng trưởng mới

Đại biểu Trần Anh Tuấn (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, trong 4 tháng đầu năm, khu vực FDI chiếm 70% kim ngạch xuất khẩu, đạt xuất siêu 14,3 tỷ USD, nhưng khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 10,42 tỷ USD, dẫn đến thặng dư thương mại tổng thể chỉ 4,4 tỷ USD, cho thấy sự phụ thuộc lớn vào FDI và thiếu cạnh tranh của doanh nghiệp nội địa. Ông nhấn mạnh, số doanh nghiệp rút khỏi thị trường (96.500, tăng 12,2%) vượt số doanh nghiệp mới và quay lại (89.900, tăng 9,9%), khiến vốn thực đưa vào nền kinh tế thấp hơn cùng kỳ 2024. Ông đề xuất triển khai quyết liệt Nghị quyết 68, khuyến khích doanh nghiệp trong nước sử dụng sản phẩm nội địa làm đầu vào, tăng liên kết ngang và dọc để hình thành chuỗi giá trị bền vững, giảm phụ thuộc nhập khẩu. Ông cũng kiến nghị chính sách tài khóa mở rộng, như giảm thuế và hỗ trợ tín dụng, để kích cầu tiêu dùng nội địa, đồng thời đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, chuyển đổi sản xuất sang mô hình sản xuất xanh theo tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị) nhằm chủ động thích ứng với các yêu cầu thuế quan ngày càng khắt khe, đặc biệt từ thị trường Mỹ (dự kiến áp thuế 44-46%) và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) thì cho rằng, kinh tế tư nhân là động lực mới. Trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, khu vực này đóng góp 65% GDP từ dịch vụ, bao gồm tài chính, ngân hàng (với thương mại quốc tế gần 800 tỷ USD và vốn hóa Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh đạt 5,6 triệu tỷ đồng), logistics, công nghệ thông tin, và y tế chất lượng cao. Ông đề xuất phát triển trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, tận dụng bờ biển dài để xây dựng cảng trung chuyển quốc tế như Cần Giờ, Thị Vải - Cái Mép, và khu thương mại tự do.

“Khi hợp nhất 63 tỉnh thành xuống 34 địa phương, sẽ tạo không gian phát triển mới với hiệu ứng tích cực, thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, mang lại động lực tăng trưởng vượt bậc”, đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đăk Nông) cho biết, năm 2024, Việt Nam xuất siêu 24,77 tỷ USD và thu hút FDI 38,2 tỷ USD, với vốn thực hiện 25,4 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay, nhưng doanh nghiệp nội địa cần nâng sức cạnh tranh để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông đề xuất ngăn chặn triệt để vấn nạn gian lận thương mại, giả mạo xuất xứ “Made in Vietnam” nhằm né thuế, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng thương mại và thuế quan đang gia tăng. Ông kiến nghị khai thác thị trường Trung Đông, Halal qua các hiệp định CPTPP, EVFTA, thương mại đồng thời tăng mức xử phạt hành chính và hình sự đối với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng để bảo vệ doanh nghiệp chân chính, thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển bền vững.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) thì cho biết, trái phiếu doanh nghiệp với 300.000 tỷ đồng đến hạn năm 2025 đối mặt rủi ro chậm trả, dù đã gia hạn 2 năm từ 2023. Ông đề xuất doanh nghiệp và trái chủ đàm phán để cân bằng lợi ích, tránh thiệt hại đôi bên, và sử dụng mua bán nợ hoặc quỹ tài chính để xử lý nợ quá hạn, hỗ trợ kinh tế tư nhân vượt khó. Ông nhấn mạnh tái cơ cấu ngân hàng 0 đồng thành công khi chuyển giao cho Vietcombank, MB, VPBank, đổi tên, nhãn hiệu, tạo diện mạo mới, đảm bảo an toàn hệ thống tài chính và quyền lợi khách hàng, thúc đẩy kinh tế tư nhân lành mạnh.

Văn hóa - xã hội và nông nghiệp tại sức mạnh mềm và nền tảng bền vững

Đại biểu Trần Hoàng Ngân cho biết, văn hóa - xã hội đạt bước tiến vượt bậc với các lễ hội năm 2024 thu hút đông đảo người dân, giăng cờ đỏ sao vàng khắp phố phường, thể hiện tinh thần đoàn kết và sức mạnh mềm của Việt Nam. Ông nhấn mạnh chỉ số hạnh phúc tăng từ hạng 54 lên 46 trong 143 quốc gia, TP. Hồ Chí Minh xếp hạng 110/1.400 thành phố về khởi nghiệp toàn cầu.

Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân

Ông đề xuất định vị thương hiệu du lịch quốc gia, đầu tư hạ tầng sân bay, đường cao tốc qua Chương trình phát triển văn hóa 2025 - 2030, khai thác bờ biển dài cho du lịch và cảng quốc tế. Ông nhấn mạnh nông nghiệp là thế mạnh với gạo, cà phê, hồ tiêu, điều, trái cây, thủy sản top đầu thế giới, cần nghị quyết mạnh mẽ đầu tư công nghệ cao, chuyển đổi số tại Lâm Đồng, đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng sông Hồng, áp dụng nhà kính, AI, LTE để nâng giá trị gia tăng, đảm bảo an ninh lương thực và xuất khẩu.

Đại biểu Dương Khắc Mai thì cho rằng, tái cơ cấu nông nghiệp bền vững là chìa khóa đảm bảo an ninh lương thực và thực hiện cam kết quốc tế. Ông đề xuất chính sách “Tam nông” tập trung nâng cao giá trị gia tăng, cải thiện đời sống nông thôn, kết hợp chuyển đổi số và đào tạo nhân lực để tận dụng hàng trăm nghìn lao động sau tinh gọn bộ máy.

Ông nhấn mạnh hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho cán bộ, công chức, viên chức, đảm bảo an sinh xã hội, tránh để ai bị bỏ lại phía sau, đặc biệt khi nhiều người có người phụ thuộc. Ông kiến nghị chính sách hỗ trợ thống nhất về nhà ở xã hội và phương tiện đi lại sau sáp nhập đơn vị hành chính, nới lỏng điều kiện thu nhập (15 triệu đồng/tháng cho độc thân, 30 triệu đồng/tháng cho cặp vợ chồng) trong Nghị định 100/2024/NĐ-CP để phù hợp thực tế, đồng thời đảm bảo công bằng giữa các địa phương .

Đại biểu Dương Bình Phú (Phú Yên) cho rằng, quản lý đất đai hiệu quả là yếu tố quan trọng thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo vệ môi trường, và đảm bảo an sinh xã hội, nhưng công tác này còn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập và công nghiệp hóa. Ông chỉ ra rằng thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai vẫn còn phức tạp, chậm trễ, thiếu minh bạch, dễ dẫn đến tiêu cực và tham nhũng, gây cản trở cho doanh nghiệp và quyền lợi người dân.

Ông đánh giá cao những tiến bộ trong cải cách, như Luật Đất đai 2024 tạo khung pháp lý minh bạch, và nhiều địa phương đã số hóa cơ sở dữ liệu đất đai, triển khai phần mềm quản lý để hỗ trợ giải quyết thủ tục. Tuy nhiên, ông lưu ý vẫn còn hạn chế như quy định pháp luật chồng chéo, thiếu đồng bộ, phối hợp giữa các cơ quan chưa chặt chẽ và còn tình trạng tiêu cực ở một số địa phương. Ông đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật đất đai, rà soát các quy định bất cập, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia kết nối các cấp chính quyền, đơn giản hóa thủ tục, tăng cường giám sát để giảm tham nhũng, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp và nông nghiệp, tạo nền tảng bền vững cho kinh tế - xã hội.