Phát triển thông tin tín dụng hướng tới nền tài chính số

Hỗ trợ tích cực cho các TCTD

Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) đã xây dựng, phát triển cơ sở dữ liệu thông tin tín dụng khá lớn từ các nguồn dữ liệu trong và ngoài Ngành. Qua đó, xây dựng, cung cấp các báo cáo tổng hợp, phân tích định kỳ và đột xuất về hoạt động tín dụng phục vụ cho Ban Lãnh đạo và các đơn vị NHNN. Bên cạnh đó, CIC thực hiện cung cấp sản phẩm, dịch vụ thông tin tín dụng cho các TCTD để phục vụ mục đích đánh giá, phê duyệt tín dụng, quản trị rủi ro, quản lý danh mục...

Trong bối cảnh toàn ngành Ngân hàng đang quyết liệt triển khai Quyết định 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, nhiều TCTD đã và đang đẩy mạnh các dịch vụ ngân hàng số, cho vay trên nền tảng công nghệ.

Ông Cao Văn Bình, Tổng Giám đốc CIC cho biết, tính tới tháng 8/2023, CIC đã lưu trữ trên 55,3 triệu khách hàng, tăng 6,6% so với cùng kỳ 2022, chiếm 65% tổng dân số trưởng thành, tăng trưởng cung cấp thông tin của CIC luôn đạt mức từ 15-20% mỗi năm, 6 tháng đầu năm 2023, đạt 31 triệu báo cáo các loại.

Ngay từ năm 2006, nghiệp vụ xếp hạng tín dụng đã được phê duyệt và triển khai tại CIC. Qua quá trình phát triển, đến tháng 3/2023, CIC đã tiến hành cung cấp bổ sung mục “Thông tin xếp hạng tín dụng” gồm thông tin kết quả xếp hạng tín dụng và xác suất vỡ nợ tương ứng của 2 năm vào các báo cáo về doanh nghiệp. Đến tháng 6/2023, bổ sung thêm tình trạng “Đã xác thực” vào các báo cáo của khách hàng cá nhân đã được xác thực với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Toàn cảnh Hội thảo

Bà Đinh Thị Thái, Phó Tổng giám đốc Vietcombank đánh giá, thông tin tín dụng đã giúp ngân hàng nâng cao công tác thẩm định chất lượng tín dụng của khách hàng. Việc có các thông tin phi tín dụng sẽ hỗ trợ thẩm định các khía cạnh đầy đủ hơn, rút ngắn thời gian thẩm định và hỗ trợ các TCTD có thể đánh giá, tiếp cận các đối tượng khách hàng không có lịch sử quan hệ tín dụng.

Với TPBank, ông Nguyễn Hồng Quân, Phó Tổng giám đốc cho biết, nội dung thông tin trong các sản phẩm của CIC khá chi tiết và đầy đủ, là nguồn dữ liệu quan trọng được sử dụng trong các quy trình nghiệp vụ trọng yếu và các mô hình hỗ trợ ra quyết định cấp tín dụng; xem xét dừng giải ngân; hỗ trợ công tác kiểm tra sau vay; theo dõi, đánh giá khách hàng, làm sạch dữ liệu và trong bước cảnh báo sớm. Ngoài ra, dữ liệu CIC còn đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xếp hạng tín dụng nội bộ của TPBank. Từ báo cáo tra cứu dữ liệu CIC, kết hợp với các nguồn dữ liệu khác, ngân hàng tạo danh sách biến ứng viên sử dụng trong phát triển mô hình chấm điểm xếp hạng tín dụng khách hàng.

Nâng cao chất lượng của thông tin tín dụng

Theo ông Cao Văn Bình, trong thời gian tới, còn nhiều dư địa để nâng cao chất lượng cơ sở dữ liệu thông tin tín dụng quốc gia. Cụ thể, mở rộng nguồn thông tin ngoài ngành như thông tin thuế, bảo hiểm xã hội, giao dịch bảo đảm; thông tin dịch vụ điện, nước, viễn thông…; thông tin giao dịch thương mại điện tử; thông tin dữ liệu về gian lận.

Bên cạnh đó, CIC có thể áp dụng các công nghệ mới, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin; áp dụng công nghệ, thuật toán mới trong xử lý, kiểm soát dữ liệu như Big data, ML, AI, BI… đồng thời, nghiên cứu, đầu tư, nâng cấp hệ thống nghiệp vụ lõi, phát triển phần mềm, đảm bảo an toàn bảo mật thông tin, mở rộng trao đổi thông tin xuyên biên giới.

Mở rộng nguồn thông tin để phát triển cơ sở dữ liệu thông tin tín dụng quốc gia là một trong tám giải pháp phát triển CIC đến năm 2025, định hướng đến 2030. Riêng việc kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, CIC đã tích cực đối soát và làm sạch dữ liệu về khách hàng cá nhân. Kết quả, hiện hoàn thành 4 đợt tra soát dữ liệu, đã đối soát 42,3 triệu hồ sơ trên tổng số 53,3 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân, đạt gần 79,4%; bổ sung trạng thái “Đã xác thực” trong các báo cáo của CIC đối với các hồ sơ khách hàng đã được đối khớp đúng.

Theo chia sẻ của ông Nguyễn Hồng Quân, các báo cáo CIC cung cấp đang không có thông tin về số dư tiền gửi của khách hàng tại các TCTD và số ngày quá hạn cụ thể của từng khoản vay quá hạn (ngoại trừ thông tin về số ngày chậm trả nợ thẻ tín dụng). Mà hai thông tin này có thể hỗ trợ ngân hàng xác thực khả năng tài chính và đánh giá rủi ro khách hàng hiệu quả. Đại diện TPBank đề xuất CIC nghiên cứu, xây dựng bộ quy tắc dữ liệu chuẩn để áp dụng cho các TCTD khi gửi dữ liệu tới CIC và công bố các kết quả đo lường theo các tiêu chí về chất lượng dữ liệu đang cung cấp tới các TCTD.

”CIC cần nghiên cứu cơ chế bảo mật thông tin của khách hàng để bảo đảm theo yêu cầu của Nghị định số 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, có cơ chế cho khách hàng tự tra cứu thông tin tín dụng của mình và CIC thường xuyên đào tạo, truyền thông nhằm giúp khách hàng nâng cao ý thức trả nợ”, ông Quân kiến nghị.

Liên quan đến vấn đề này, bà Đinh Thị Thái đề xuất NHNN xem xét ban hành văn bản quy định/hướng dẫn thực hiện Nghị định số 13/2023/NĐ-CP để các TCTD có đầy đủ cơ sở pháp lý khi cung cấp thông tin cho CIC.

Với CIC, bà Thái đề nghị cần tăng cường thiết kế các sản phẩm theo đặt hàng định kỳ và cải tiến cách thức gửi yêu cầu/thông tin theo lô, phối hợp các vụ cục khác của NHNN nghiên cứu thiết kế thêm kênh thông tin để các TCTD có thể cùng chia sẻ và khai thác, vừa đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật vừa hạn chế rủi ro cho ngân hàng.