Quảng Nam: Phát triển bền vững cây sâm Ngọc Linh

Theo đó, đề án được triển khai thực hiện tại huyện Nam Trà My và các huyện có điều kiện sinh thái phù hợp, trồng được cây sâm Ngọc Linh ở địa phương. Thời gian thực hiện cụ thể qua các giai đoạn: Giai đoạn I từ năm 2023 đến hết năm 2025, giai đoạn II từ năm 2026 đến hết năm 2030, giai đoạn III từ năm 2031 - 2045.

Mục tiêu của đề án nhằm phát triển sản xuất và chế biến sâm Ngọc Linh trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, góp phần nâng cao thu nhập, phát triển đời sống kinh tế - xã hội cho người dân, nhất là vùng đồng bào dân tộc miền núi; gắn việc sản xuất sâm Ngọc Linh với việc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững tại địa phương, phát huy bản sắc, văn hóa bản địa tại địa phương.

Phấn đấu đến năm 2025, xây dựng vùng bảo tồn nguyên vị (in-situ) và vườn sưu tập (ex-situ) nguồn gen cây sâm Việt Nam tại một số vùng sinh thái điển hình có phân bố tự nhiên. Phát triển sản xuất giống cây sâm Ngọc Linh đáp ứng được nhu cầu mở rộng sản xuất.

Hoàn thành việc rà soát, đánh giá quỹ đất, loại rừng phù hợp để trồng sâm Ngọc Linh đảm bảo theo các quy định, tích hợp vùng trồng vào quy hoạch của tỉnh. Xây dựng và phát triển vùng sản xuất sâm Ngọc Linh theo hướng công nghiệp, tạo ra sản phẩm hàng hóa, nâng cao giá trị và hiệu quả sản xuất. Xây dựng và phát triển ngành công nghiệp chế biến sâm Ngọc Linh, là sản phẩm chủ lực để phát triển Trung tâm Công nghiệp dược liệu tại Quảng Nam…

Quảng Nam phấn đấu 100% diện tích trồng sâm Ngọc Linh đủ điều kiện được cấp mã số vùng trồng, chỉ dẫn địa lý và tổ chức sản xuất hướng theo tiêu chuẩn của GACP - WHO.

Đến năm 2030, tiếp tục đầu tư nâng cấp 2 khu vực bảo tồn nguồn giống gốc sâm Ngọc Linh tại Trạm Dược liệu Trà Linh - thuộc Trung tâm Phát triển sâm Ngọc Linh và Dược liệu và Trại sâm Tắk-Ngo - thuộc Trung tâm Kỹ thuật Nông nghiệp huyện Nam Trà My để sản xuất, cung ứng nguồn cây giống đảm bảo về số lượng và đạt tiêu chuẩn theo quy định. Quy mô sản xuất đạt 500.000 cây giống/năm vào năm 2030. Hỗ trợ đầu tư, hình thành khoảng 50 - 100 vườn sâm Ngọc Linh có quy mô lớn cho hộ gia đình và doanh nghiệp; hằng năm sản xuất được 10 - 20 triệu cây giống sâm Ngọc Linh 1 năm tuổi/năm, kể cả cây giống do 2 đơn vị bảo tồn sản xuất.

Phấn đấu 100% diện tích trồng sâm Ngọc Linh đủ điều kiện được cấp mã số vùng trồng, chỉ dẫn địa lý và tổ chức sản xuất hướng theo tiêu chuẩn của GACP - WHO (khoảng 15 - 30% diện tích sản xuất được chứng nhận GACP-WHO). Xây dựng, phát triển sản xuất sâm Ngọc Linh đảm bảo các điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, yêu cầu về truy xuất nguồn gốc của các nước xuất khẩu; đăng ký xác lập quyền sở hữu nhãn hiệu tập thể từ sâm Ngọc Linh tại các nước dự kiến xuất khẩu và từng bước đưa sản phẩm sâm Ngọc Linh trở thành ngành hàng mang thương hiệu quốc tế…

Nỗ lực phát triển sâm Ngọc Linh trở thành ngành hàng mang thương hiệu quốc tế, có giá trị xuất khẩu cao.

Đề án cũng đặt mục tiêu đến năm 2045, tiếp tục duy trì, phát triển diện tích trồng sâm Ngọc Linh, tạo vùng nguyên liệu ổn định phục vụ cho công tác chế biến và cung cấp nguồn nguyên liệu cho Trung tâm công nghiệp dược liệu. Quảng Nam trở thành Trung tâm sản xuất, cung ứng cây giống sâm Ngọc Linh; ổn định vùng nguyên liệu sâm Ngọc Linh, tổ chức sản xuất hướng theo tiêu chuẩn GACP - WHO (khoảng 50% diện tích sản xuất được chứng nhận GACP - WHO). Phát triển sâm Ngọc Linh trở thành ngành hàng mang thương hiệu quốc tế, có giá trị xuất khẩu cao, tạo nguồn thu quan trọng cho địa phương, góp phần nâng cao đời sống kinh tế xã hội cho người dân.

Hiện, tại Quảng Nam tổng diện tích cho thuê môi trường rừng để trồng sâm Ngọc Linh là 848,2 ha, trong đó, hộ gia đình, cá nhân: 483,7 ha; tổ chức doanh nghiệp: 364,5ha tập trung chủ yếu tại huyện Nam Trà My. Quảng Nam cũng tổ chức di thực sâm giống đến trồng tại các huyện có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tương đồng như núi Ngọc Linh. Trên cơ sở đó sẽ nghiên cứu, đánh giá và nhân rộng nếu thích hợp. Bên cạnh đó, thời gian qua cũng có nhiều tỉnh ở khu vực Trung bộ và Tây Bắc cũng đã đưa sâm Ngọc Linh lên trồng trên các khu rừng nguyên sinh và cho thấy sâm thích nghi khá tốt. Đây là tín hiệu tích cực để di thực sâm Ngọc Linh đến các vùng miền núi trong nước.