Sách giáo khoa tiếp tục là chủ đề tranh luận nóng trên nghị trường

Trong đó, vấn đề giáo dục tiếp tục thu hút nhiều ý kiến tranh luận, tập trung vào vấn đề bộ sách giáo khoa lớp 1. Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) cho rằng, do đây là năm đầu tiên áp dụng một chương trình nhiều bộ sách theo hình thức xã hội hóa và trong điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn nên chắc chắn còn nhiều bỡ ngỡ. Tuy nhiên, việc tham khảo từ nhiều nước và áp dụng mỗi nơi một ít vào chương trình giáo dục đổi mới khiến bộ sách giáo khoa khi biên soạn bị “gọt đẽo” theo một hệ thống chưa hoàn thiện.

Theo đại biểu, không riêng gì một bộ sách, mà cả 5 bộ sách đều dính vào các lỗi cơ bản về nguyên tắc biên soạn, về bản quyền… mà lỗi trong sách giáo khoa thì chỉ có sai chứ không có lỗi “nội dung chưa phù hợp”. Nên không phải ngẫu nhiên mà xã hội bức xúc về vấn đề này trong thời gian gần đây.

“Điều đó cho thấy, quy trình thẩm định phát hành sách còn lỏng lẻo, dễ dãi, vội vàng đến khó tin và cách đùn đẩy trách nhiệm như một trận đá bóng không có trọng tài điều khiển khi xảy ra sự cố khiến dư luận không hài lòng”, đại biểu Hiền nói.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại phiên họp

Từ những phân tích như vậy, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền kiến nghị Chính phủ và các bên liên quan cần có trách nhiệm trong việc bày tỏ thái độ, quan điểm đúng đắn hướng về phía quyền lợi của người học. Cùng với đó, các bên liên quan cần mạnh dạn nhìn thẳng sự thật, cho dừng sử dụng những bộ sách giáo khoa có chất lượng thấp và xem xét nếu cần thiết nên lùi thời gian lại để hoàn thiện chặt chẽ hơn về mọi mặt.

Đại biểu cũng mong trách nhiệm trong sự cố về sách giáo khoa lớp 1 này sẽ được làm rõ, đặc biệt là các lỗi và trách nhiệm cần được xử lý nghiêm minh ở từng khâu, từng cấp, từng bộ phận chứ không thể chỉ dừng lại ở việc rút kinh nghiệm và càng không thể chấn an dư luận bằng sợi dây kinh nghiệm.

Đăng ký tranh luận để làm rõ hơn các ý mà mình đã phát biểu trên hội trường vào chiều ngày 3/11, đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) cho biết, vấn đề sách giáo khoa lớp 1 là vấn đề cử tri bức xúc, phản ánh với đại biểu và là đại biểu phải làm tròn trách nhiệm, phán ánh trung thực những tâm tư, nguyện vọng của cử tri.

Liên quan đến kiến nghị cần có sự vào cuộc của cơ quan điều tra để làm rõ các sai phạm mà mình đưa ra chiều 3/11, bà Thảo làm rõ ý kiến nghị ở đây là cần điều tra, làm rõ và truy cứu trách nhiệm đối với các hành vi in ấn trái phép, làm giả sách giáo khoa, sách tham khảo để góp phần trả lại sự công bằng cho chính các tác giả thực sự của sách giáo khoa nói chung, sách giáo khoa lớp 1 nói riêng.

Rất chia sẻ với ý kiến lo lắng, trăn trở của các đại biểu đã phát biểu và của cử tri, đại biểu Ngô Thị Minh (Quảng Ninh) - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, đây là những lo lắng hoàn toàn chính đáng. Tuy nhiên, việc đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông đang phải chuyển hướng rất mạnh từ truyền thụ kiến thức một chiều cho các em học sinh, sang phát triển năng lực và phẩm chất của người học. Việc đổi mới sách giáo khoa, chương trình phổ thông là việc lớn, rất khó và những hạn chế, “sạn” trong sách giáo khoa là điều khó tránh khỏi như Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiếp thu ý kiến của cử tri và đã có giải trình trước Quốc hội.

Phát biểu làm rõ những vấn đề liên quan đến sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết đã lắng nghe tất cả các ý kiến của các đại biểu trong các phiên thảo luận. Trước kỳ họp Quốc hội, cũng đã có một số đại biểu nhắn tin, gọi điện để góp ý về vấn đề này. Và có rất nhiều người dân, trong đó có nhà khoa học phản ánh về vấn đề này.

“Tất cả các ý kiến đều rất tâm huyết, trách nhiệm, với mong muốn góp ý cho Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho ngành giáo dục để có một bộ sách giáo khoa thật tốt để thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng cho biết, vấn đề sách giáo khoa thực hiện theo nghị quyết của Quốc hội và đã được quy định rất rõ trong Luật Giáo dục mới sửa đổi, trong đó quy định rõ ai chịu trách nhiệm về sách giáo khoa, từ việc hướng dẫn quy trình biên soạn như thế nào, thành lập hội đồng và quy trình thẩm định ra sao đến việc phê duyệt sách… đều được quy định bằng luật chứ không phải văn bản dưới luật. Luật cũng quy định rất rõ Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chịu trách nhiệm về sách giáo khoa với tất cả các khâu như vậy.

“Nói ra điều đó để thấy luật pháp quy định rõ ràng, việc này không thuộc thẩm quyền trực tiếp của Chính phủ hay Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, cũng giống như vấn đề giáo dục khác, dù không thuộc trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhưng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt rất quan tâm và trong các cuộc họp gần đây đều nói về vấn đề này”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho hay.

Phó Thủ tướng cho biết, như các đại biểu nói thì sai đến đâu, sai mức nào thì phải cơ quan chuyên môn đánh giá. Và qua nhiều lần làm việc, có thể nói cuốn tiếng Việt lớp 1 của nhóm Cánh diều có lỗi, sai sót, sạn. Lỗi này cần được tiếp thu một cách cầu thị, khoa học.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết thêm, hiện Chính phủ tiếp tục chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo rút kinh nghiệm nghiêm túc để quy trình biên soạn, thẩm định sách giáo khoa lớp 2 - lớp 6 năm nay và các năm tiếp theo không xảy ra tình trạng như vậy nữa.

Nói dễ hiểu về đổi mới chương trình sách giáo khoa, Phó Thủ tướng ví trước đây quy định chỉ có một chương trình, một bộ sách giáo khoa thì cũng như quy định mặc đồng phục áo dài đồng phục một màu, một kiểu. Nhưng hiện nay quy định nhiều bộ sách giáo khoa để không độc quyền tức là chỉ còn quy định áo dài đồng phục, còn chất liệu, màu sắc, kiểu dáng có thể khác nhau. Màu sắc tươi đẹp hơn, kiểu dáng đa dạng hơn nhưng nhìn vào vẫn phải là áo dài.

Do đó Phó Thủ tướng cho rằng, dù có một hay nhiều bộ sách thì chất lượng vẫn phải bằng hoặc tốt hơn trước đây. Đây là trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo, với sự đóng góp từ đội ngũ giáo viên, các nhà khoa học và đặc biệt là góp ý của toàn thể nhân dân.

“Chúng tôi đã chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cần tận dụng công nghệ thông tin đưa các bản thảo sách giáo khoa lên mạng sớm trước khi phê duyệt, thậm chí trong quá trình thẩm định để mọi người dân qua đó chắt lọc những ý kiến đúng để tiếp thu, ý kiến nào chưa đúng thì có hồi đáp, giải thích lại để toàn xã hội đồng thuận”, Phó Thủ tướng nói.