Sẵn sàng bứt phá lên thị trường mới nổi

Hiện thực hóa mục tiêu nâng hạng

Một trong những điều kiện quan trọng để nâng hạng TTCK là nâng cao tính minh bạch và sự thống nhất trong quy định pháp lý. Nhận thức rõ điều này, UBCKNN đã kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định quan trọng trong Thông tư 68/2024/TT-BTC nhằm đảm bảo công bố thông tin một cách rõ ràng và phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Đặc biệt, cơ quan quản lý đang xem xét bãi bỏ yêu cầu công bố danh tính đại diện có thẩm quyền của tổ chức đầu tư nước ngoài, một đề xuất nhận được sự ủng hộ từ tổ chức đánh giá xếp hạng FTSE Russell.

UBCKNN cũng tích cực làm việc với các công ty chứng khoán để thống nhất cách thức xử lý giao dịch NPF (Non-Performing Funds) nhằm đảm bảo tính nhất quán và hạn chế rủi ro trong giao dịch. Những thay đổi này không chỉ giúp cải thiện môi trường đầu tư mà còn nâng cao độ tin cậy của TTCK Việt Nam trong mắt các tổ chức quốc tế.

Hiện đại hóa hệ thống giao dịch và thanh toán cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu. Một trong những bước đi quan trọng nhất là triển khai hệ thống giao dịch KRX - một nền tảng công nghệ tiên tiến giúp nâng cao khả năng xử lý giao dịch, đảm bảo tính thanh khoản và an toàn cho các nhà đầu tư. Đặc biệt, hệ thống này cho phép giữ tỷ lệ sở hữu nước ngoài đến thời điểm T+3, giúp các nhà đầu tư nước ngoài linh hoạt hơn trong giao dịch.

UBCKNN cũng đã hoàn tất thử nghiệm hệ thống giao tiếp điện tử STP (Straight Through Processing), giúp tự động hóa quy trình trao đổi thông tin giữa ngân hàng lưu ký và các công ty chứng khoán; Triển khai tài khoản giao dịch tổng (Omnibus Trading Account - OTA) giúp tối ưu hóa quy trình giao dịch, đảm bảo tính công bằng về giá khớp lệnh cho các quỹ đầu tư.

UBCKNN đã thành lập nhóm đối thoại chính sách với sự tham gia của các chuyên gia tài chính, quỹ đầu tư và tổ chức quốc tế để liên tục cập nhật và xử lý những khó khăn mà nhà đầu tư nước ngoài gặp phải. Điều này tạo ra một kênh trao đổi minh bạch, giúp cải thiện trải nghiệm đầu tư tại Việt Nam và tăng cường niềm tin của các tổ chức tài chính toàn cầu.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng đang khẩn trương sửa đổi Thông tư 05/2014/TT-NHNN để đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, giúp rút ngắn thời gian và giảm rào cản pháp lý đối với dòng vốn ngoại.

Những giải pháp đồng bộ trên không chỉ đáp ứng các tiêu chí nâng hạng của MSCI và FTSE Russell, mà còn giúp Việt Nam tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn, minh bạch và hiệu quả hơn. Dù vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với lộ trình rõ ràng và quyết tâm mạnh mẽ từ UBCKNN, TTCK Việt Nam đang tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành thị trường mới nổi trong 2-3 năm tới.

TTCK Việt Nam đang tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành thị trường mới nổi

Động lực quan trọng để bứt phá

Ông Huang Bo, Tổng giám đốc CTCP Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS) cho rằng, năm 2025 sẽ là giai đoạn quan trọng giúp TTCK Việt Nam có cơ hội nâng hạng lên thị trường mới nổi. Đây sẽ là yếu tố then chốt giúp thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, gia tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp và cải thiện thanh khoản thị trường, từ đó đóng góp mạnh mẽ vào sự tăng trưởng của nền kinh tế.

Nhìn lại hơn 2 thập kỷ qua, ông Huang Bo chỉ ra VN-Index đã tăng gấp 23 lần, với vốn hóa thị trường đạt 60% GDP và số lượng mã chứng khoán vượt 1.600. Đóng góp lớn nhất của TTCK có thể kể đến việc giúp doanh nghiệp huy động vốn để phát triển hạ tầng và công nghiệp hóa. Nhiều tập đoàn lớn như PetroVietnam đã tận dụng kênh này để tài trợ các dự án năng lượng tái tạo và nâng cấp nhà máy lọc dầu. Ngoài ra, việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước như Vietcombank, Vinamilk đã giúp tăng thanh khoản thị trường và cải thiện hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhờ cơ chế minh bạch hơn. Đồng thời, TTCK cũng góp phần nâng cao quản trị doanh nghiệp và thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Việc niêm yết buộc các công ty áp dụng các tiêu chuẩn minh bạch quốc tế, trong khi nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài đã giúp thu hút dòng vốn lớn từ các quỹ đầu tư quốc tế. Trong năm 2024, nhà đầu tư nước ngoài chiếm gần 25% tổng giá trị giao dịch, tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng tăng trưởng cao như năng lượng xanh, bán dẫn và hàng tiêu dùng.

Không chỉ dành cho các tập đoàn lớn, TTCK cũng đang trở thành bệ phóng quan trọng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các startup. Sàn UPCoM giúp các doanh nghiệp nhỏ huy động vốn mà không cần đáp ứng yêu cầu niêm yết quá khắt khe. Nhiều startup trong lĩnh vực số, nông nghiệp và năng lượng sạch đã tận dụng kênh này để mở rộng kinh doanh và đầu tư vào nghiên cứu phát triển.

Để tận dụng cơ hội nâng hạng và thúc đẩy vai trò của TTCK, ông Huang Bo đề xuất bốn giải pháp quan trọng. Thứ nhất, cần tăng cường thanh khoản và khả năng tiếp cận thị trường. Việc nâng cấp hệ thống giao dịch KRX, mở rộng thị trường phái sinh và giảm chi phí giao dịch sẽ giúp thu hút thêm nhà đầu tư tổ chức và cá nhân. Thứ hai, phải củng cố khung pháp lý bằng cách điều chỉnh các tiêu chuẩn công bố thông tin theo chuẩn quốc tế IFRS, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng báo cáo ESG để thu hút dòng vốn từ các quỹ đầu tư bền vững. Thứ ba, cần thúc đẩy các công ty công nghệ lên niêm yết bằng cách đưa ra các ưu đãi thuế, đồng thời thành lập một “sàn đổi mới sáng tạo” theo mô hình STAR Market của Trung Quốc để hỗ trợ startup công nghệ. Cuối cùng, tiếp tục nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài trong các lĩnh vực chiến lược như ngân hàng và năng lượng tái tạo, đồng thời đẩy nhanh tiến trình nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi.

“Nếu thực hiện tốt các cải cách trên, TTCK Việt Nam sẽ trở thành động lực quan trọng giúp nền kinh tế bứt phá, trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu thế giới. Việc nâng hạng không chỉ giúp Việt Nam thu hút nguồn vốn dồi dào mà còn tạo nền tảng vững chắc để phát triển một nền kinh tế bền vững, đa dạng và có tính cạnh tranh cao trên trường quốc tế”, ông Huang Bo tin tưởng.