Siêu lừa nước Nga

Bài 1: Siêu lừa đảo Mavrodi và mô hình MMM

Từ một chàng sinh viên

Sau khi mãn hạn tù Sergei Mavrodi đã công bố khởi động dự án mới với tên gọi MMM -2011

Báo chí Nga ngay lập tức xôn xao với thông tin động trời: Sergei Mavrodi, kẻ gây nên vụ lừa đảo theo mô hình Ponzi (kim tự tháp) lớn nhất lịch sử Nga, đã trở lại. Với cùng một chiêu thức tương tự như hồi đầu những năm 1990, hắn làm phá sản từ 10-15 triệu người và hàng chục người phải tự sát. Điều đáng nói là giới hữu trách dường như bất lực, ngồi nhìn kẻ được ví như Bernard Madoff của Nga hành động.

Mavrodi đứng trong khu vực bị cáo tại phiên tòa

Mavrodi tên đầy đủ là Sergei Panteleevich Mavrodi sinh ngày 11/ 8/ 1955 trong gia đình có cha là thợ cơ khí và mẹ là một nhà kinh tế học. Mavrodi bị bệnh tim bẩm sinh khá nghiêm trọng và khi đó các bác sĩ đã dự đoán ông ta khó có thể sống qua tuổi 18. Thời niên thiếu, theo tự thuật của Mavrodi, ông ta có một trí nhớ phi thường. “Tôi có thể lặp lại đúng nguyên văn bất kỳ đoạn nào mà tôi đọc thành tiếng”. Mavrodi có năng khiếu với các môn toán và vật lý và nhiều lần chiến thắng các cuộc thi Olympic toán học và vật lý dành cho học sinh phổ thông.

Năm 1972 Sergei Mavrodi thi vào Học viện kỹ thuật vật lý Moscow. Là những người chiến thắng của cuộc thi Olympic vật lý phổ thông, Mavrodi chỉ cần đạt điểm tối đa (5 điểm) trong bài kiểm tra môn vật lý là được tuyển thẳng vào trường, tuy nhiên, vì một lỗi số học nên bài thi chỉ được 3/5 điểm. Sau đó Mavrodi nộp hồ sơ thi vào Khoa Toán học Ứng dụng của Học viện Kỹ thuật điện tử Moscow.

Thời sinh viên, Mavrodi nổi tiếng là người ham thích kinh doanh. Ông đã từng mở hiệu bán quần Jean và lập một ban nhạc chuyên phục vụ ở các nhà hàng để kiếm tiền.

Sergei Mavrodi tốt nghiệp Học viện Kỹ thuật điện tử Moscow và tiếp tục phát triển sự nghiệp kinh doanh của mình. Năm 1983 Mavrodi bị bắt giữ lần đầu tiên vì bán các sản phẩm băng đĩa video bất hợp pháp và có nguy cơ đối mặt với bản án hình sự. Nhưng may mắn đúng vào thời điểm đó quy định buôn bán mặt hàng này đã được sửa đổi, không lâu sau thì Mavrodi đã được thả ra.

Đến kẻ siêu lừa đảo

Năm 1989 Mavrodi sáng tập mô hình kinh doanh tập thể MMM. Trên cơ sở đó, ông ta thành lập hàng chục cơ sở kinh doanh, bao gồm cả công ty cổ phần MMM.

Bằng những hoạt động của mình, MMM trở thành loại hình kinh doanh theo kiểu kim tự tháp tài chính Ponzi lớn nhất trong lịch sử nước Nga. Ở vào thời kỳ đỉnh cao, mô hình này thu hút gần 15 triệu người tham gia. Đầu năm 1994 cổ phiếu của công ty được rao bán tự do. Trong khi đó Mavrodi quản lý công ty MMM chủ yếu qua điện thoại.

Mô hình MMM cam kết mức lợi nhuận lên đến 1.000%/tháng. Con số “không tưởng” này cộng với chiến dịch quảng cáo dày đặc trên các phương tiện truyền thông quốc gia, tiếp tục thu hút hàng triệu người tham gia. Nga lúc này vẫn đang trong thời kỳ tranh tối tranh sáng, khi Liên Xô vừa tan rã, người dân choáng ngợp trước “mô hình đầu tư” mới và dễ dàng rơi vào bẫy.

Theo tờ Moscow Time, trong thời hoàng kim, công ty MMM của Mavrodi thu lời nhiều tới mức nhân viên phải đếm tiền mặt theo đơn vị phòng (1 phòng đầy tiền, 2 phòng đầy tiền…).

Khoảng 3.000 tỷ rúp (1,5 tỷ USD theo tỷ giá khi đó) “bốc hơi” khi mô hình sụp đổ vào năm 1994 và ít nhất 50 người tự sát. Sau thời gian dài lẩn trốn, Mavrodi bị bắt năm 2003, nhưng chỉ bị xử về các vụ lừa đảo “nhỏ” khác, ngồi tù đến năm 2007 và nay ông ta một lần nữa “ám ảnh nước Nga”. Tuy nhiên, Mavrodi cho rằng, hệ thống MMM bị đổ vỡ là tại chính phủ, bởi lẽ đáng ra ông ta phải được phóng thích để trả lại tiền các nhà đầu tư từ 1,5 triệu cổ phần của ông ta tại Gazprom. Nhưng nhiều nhà chức trách đã không cho là như vậy.

Sau khi mãn hạn 4 năm tù, Sergey Panteleevich Mavrodi lại bắt đầu công việc kinh doanh của mình. Phiên bản MMM – 2011 ra đời.

Bài 2: Mavrodi và chiêu bài mới

Khôi Nguyên