Sự độc lập của Fed có đang lung lay?

Tự chủ của Fed có đang “lung lay” trước các yêu cầu về chính sách tiền tệ của ông Trump

Ông Powell kiên quyết khẳng định rằng ông sẽ không bị ảnh hưởng bởi những áp lực từ ông Trump, thay vào đó ông sẽ giữ vững cam kết của Fed trong việc kiểm soát lạm phát – nguy cơ có thể gia tăng do thuế quan làm tăng giá hàng hóa.

“Ông ấy đã cho thấy rằng Fed sẽ ưu tiên mục tiêu kiểm soát lạm phát hơn là đạt được toàn dụng việc làm tại Mỹ, nếu áp lực giá gia tăng”, Steve Clayton, Giám đốc Quỹ cổ phiếu tại Hargreaves Lansdown nói.

Nhiệm kỳ Chủ tịch Fed của ông Powell sẽ kết thúc vào tháng 5 năm sau. Tuy nhiên, ông vẫn sẽ tiếp tục là thành viên trong Hội đồng Thống đốc thêm hai năm nữa.

Thị trường tài chính hiện rất lo ngại về khả năng một nhân vật trung thành với ông Trump sẽ được bổ nhiệm thay Powell nếu ông bị cách chức, điều có thể khiến nền kinh tế Mỹ gặp bất ổn nghiêm trọng.

John Plassard, chuyên gia đầu tư cấp cao tại Tập đoàn Mirabaud cảnh báo rằng động thái này “sẽ làm suy yếu tính độc lập và uy tín của ngân hàng trung ương trong mắt các nhà đầu tư”.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan từng sa thải các thống đốc ngân hàng trung ương và thay thế bằng những người trung thành, đồng thời hạ lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng - chính sách cuối cùng đã dẫn đến tình trạng lạm phát phi mã tại quốc gia này.

Những sự kiện tương tự cũng từng xảy ra tại các nền kinh tế mới nổi, nơi mà tính độc lập của ngân hàng trung ương bị xói mòn, nhưng hiếm khi xuất hiện tại các quốc gia phát triển.

Trump và Powell

Mặc dù là người đã bổ nhiệm ông Powell vào vị trí này, nhưng ông Trump vẫn liên tục công kích Chủ tịch Fed trên mạng xã hội vì không tuân theo chính sách tiền tệ mà ông mong muốn.

“Việc cách chức Powell không thể chậm trễ hơn được nữa”, Tổng thống Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình.

Ông Trump cũng cho rằng Powell “luôn hành động quá muộn và sai lầm”, đồng thời nhấn mạnh rằng ông Powell “lẽ ra nên hạ lãi suất như Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) từ lâu rồi, hoặc ít nhất bây giờ ông ta cũng nên làm điều đó”.

Chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 5 năm và 30 năm đã tăng vọt chỉ vài phút sau phát ngôn của ông Trump, do lo ngại việc cách chức Chủ tịch Fed có thể làm thị trường thêm bất ổn.

Những phát ngôn mới nhất của ông Trump nối dài chuỗi chỉ trích trước đó nhằm vào ông Powell, trong đó có cả lời kêu gọi đầu tháng này: “Hãy cắt giảm lãi suất, Jerome, và đừng chơi chính trị nữa!”.

“Fed sẽ không bị ông Trump làm lung lay chỉ với những lời đe dọa, nhưng ông Trump sẽ sa thải Powell nếu các đợt giảm lãi suất không được triển khai”, Matt Gertken, chiến lược gia địa chính trị trưởng tại BCA Research nhận định.

Tuy nhiên, vào cuối năm ngoái, ông Trump từng nói rằng ông sẽ không cách chức Chủ tịch Fed trước khi nhiệm kỳ kết thúc. “Không, tôi không nghĩ vậy. Tôi không mường tượng điều đó xảy ra”, Trump phát biểu.

Đầu tháng này, Tòa án Tối cao Mỹ đã cho phép ông Trump tạm thời cách chức hai thành viên trong các cơ quan lao động liên bang, và hiện đang xem xét liệu ông có thể sa thải họ vĩnh viễn hay không.

Giới quan sát cho rằng nếu Tòa án đứng về phía Trump - điều được cho là khả năng cao - thì ông có thể dùng phán quyết này làm cơ sở pháp lý để cách chức ông Powell.

Tuy nhiên, ông Powell hôm qua cho biết vụ việc đó có thể sẽ không ảnh hưởng đến Fed.

“Tôi không nghĩ phán quyết đó sẽ áp dụng cho Fed, nhưng tôi cũng chưa chắc chắn. Đây là tình huống mà chúng tôi đang theo dõi sát sao”, Chủ tịch Fed nói.

Theo phân tích của chuyên gia Michael Brown tại Pepperstone, một số ứng viên được nhắc đến để thay thế Powell bao gồm ông Christopher Waller, thành viên Hội đồng Thống đốc Fed, người đã nỗ lực thu hút sự chú ý của Trump thông qua các phát ngôn "cực kỳ ôn hòa" ủng hộ việc cắt giảm lãi suất.