“Suất ngoại giao” nhà ở xã hội: Cẩn thận mắc bẫy

Tất cả thông tin từ các môi giới, hay sàn giao dịch chào mời về suất mua nhà ở xã hội đều là không hợp pháp

Người dân cần hết sức cẩn trọng

Nhà ở xã hội (NƠXH) là một loại hình bất động sản đặc thù, được Nhà nước hỗ trợ nhằm giúp đỡ những người có thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở với mức giá ưu đãi. Đối với những người có thu nhập thấp, cụ thể là một hộ gia đình hai vợ chồng dưới 30 triệu đồng/tháng, họ có thể đủ điều kiện mua.

Với giá bán hiện nay vừa được Sở Xây dựng Hà Nội tạm tính là 25 triệu đồng/m2, đơn cử một căn hộ diện tích 70m2, gồm 2 phòng ngủ sẽ có giá khoảng 1,75 tỉ đồng tại khu NƠXH Hạ Đình. Dù là dự án có giá bán cao nhất từ trước đến nay, nhưng mức giá vẫn được gọi là đáng mơ ước đối với nhiều người so với giá chung cư thương mại ở Hà Nội hiện nay. Thông tin việc nộp hồ sơ này đang thu hút sự quan tâm rất lớn và trong đó xuất hiện các dịch vụ mời chào làm hồ sơ trọn gói hoặc suất ngoại giao.

Trước nhu cầu của nhiều người, nhiều cá nhân, tổ chức môi giới quảng cáo rầm rộ về việc có thể giúp khách hàng mua suất NƠXH nhanh chóng, ngay cả khi không đủ điều kiện hoặc không qua bốc thăm với những lời mời như "có suất ngoại giao giá tốt" hoặc "bao trọn gói thủ tục" khiến nhiều người cả tin mà bỏ ra hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng đặt cọc.

Được biết, dự án N01 Hạ Đình đến quý IV/2025 mới chính thức mở bán nhưng gần đây một số trang thông tin bất động sản, các hội nhóm giao dịch bất động sản thường xuyên đăng tải thông tin về việc mở bán, tiếp nhận hồ sơ mua nhà ở, tư vấn, đặt cọc mua nhà tại dự án là giả mạo, có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tiền của người dân.

Trao đổi với báo chí, ông Phạm Trung Định, Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng, Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC cho biết, mỗi dự án NƠXH gần nội đô Hà Nội chỉ có từ hơn 100 đến 300 căn hộ. Nguồn cầu mua các suất nhà ở xã hội nhiều trong nguồn cung thì hạn chế, vì vậy nhiều người dân mua NƠXH dễ trúng bẫy của các môi giới, trung gian.

Thời gian qua, liên tiếp các vụ lừa đảo, bán “suất ngoại giao” NƠXH tại Hà Nội bị phanh phui. Điển hình vào tháng 8/2024, Ngô Xuân Hùng đã bị Tòa án nhân dân TP. Hà Nội tuyên phạt 14 năm tù vì tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Theo đó, Hùng lợi dụng việc có biết thông tin về các dự án NƠXH cho người thu nhập thấp nên đã đưa ra thông tin gian dối, giới thiệu bản thân có mối quan hệ với chủ đầu tư Dự án NHS Phương Canh, Dự án NHS Trung Văn và Dự án N01-EcoHome3 và đã nhận tiền của 12 người có nhu cầu mua nhà với tổng số hơn 3 tỷ đồng.

Các hội, nhóm người mua nhà trên mạng xã hội liên tục chia sẻ và cảnh báo thông tin về việc bị lừa đảo, chiếm đoạt tiền dưới hình thức đặt cọc suất mua nhà.

Cơ quan chức năng vào cuộc

Theo các chuyên gia, để tránh rơi vào bẫy lừa đảo khi mua NƠXH, người dân nên tuân thủ các nguyên tắc như liên hệ trực tiếp với chủ đầu tư hoặc các kênh thông tin chính thức; tránh giao dịch qua các kênh không chính thống hoặc môi giới không rõ nguồn gốc; kiểm tra kỹ thông tin pháp lý của dự án như phải đảm bảo dự án đã hoàn thiện các thủ tục pháp lý cần thiết trước khi quyết định mua. Người dân cần cảnh giác với các lời mời chào “suất ngoại giao” bởi không có cá nhân hay tổ chức nào có thể đảm bảo “suất ngoại giao” hợp pháp mà không qua quy trình xét duyệt chặt chẽ từ chủ đầu tư và cơ quan quản lý Nhà nước.

Theo đó, Nghị định 16/2022 quy định sàn giao dịch bất động sản bị phạt cao nhất 200-250 triệu đồng khi đưa sản phẩm không đủ điều kiện ra chào bán hoặc cung cấp thông tin, hồ sơ bất động sản không trung thực. Hình phạt bổ sung gồm đình chỉ hoạt động kinh doanh sàn bất động sản 6-9 tháng.

Mặc dù chế tài đã có tuy nhiên tình trạng sàn, môi giới trục lợi từ NƠXH vẫn diễn ra phổ biến. Ông Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách, cho rằng các hành vi trên chủ yếu dừng ở mức xử lý hành chính với khung phạt còn thấp, chưa đủ răn đe so với những gì họ có thể trục lợi từ người mua.

Vì vậy, giữa tháng 1/2025, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu tập trung chấn chỉnh, xử lý tình trạng một số nhóm môi giới, đầu cơ lợi dụng tâm lý, sự thiếu hiểu biết của người dân để gây nhiễu loạn nhằm trục lợi trong bối cảnh thông tin về nhà ở, dự án bất động sản chưa đầy đủ, minh bạch. Bộ Xây dựng và Bộ Công an được giao kiểm tra, rà soát hoạt động kinh doanh bất động sản của chủ đầu tư, sàn giao dịch, môi giới, xử lý nghiêm vi phạm nếu có.

Ngày 18/3, Sở Xây dựng Hà Nội phát đi văn bản, đề nghị Công an thành phố tăng cường rà soát và xử lý các hành vi môi giới nhận kê khai, nộp hồ sơ mua NƠXH trái quy định pháp luật. Theo đó, mọi hành vi gian dối khi kê khai và xác nhận hồ sơ NƠXH khi được phát giác, kể cả trong quá trình hậu kiểm sẽ bị xử lý theo quy định hiện hành.

Hiện nay, Luật Nhà ở có hiệu lực từ tháng 8/2024, nhiều dự án NƠXH tại Hà Nội đang dần được khởi động trở lại, có thể giúp tăng số lượng căn hộ ra thị trường thời gian tới.

Về nguồn vốn ưu đãi phát triển NƠXH, trên địa bàn TP. Hà Nội hiện có 4 dự án đủ điều kiện vay vốn ưu đãi gói tín dụng 120.000 tỉ đồng.