Tháo gỡ các điểm nghẽn về kinh tế để báo chí phát triển, hiện đại và hội nhập

Ông Lê Hải Bình, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) lần này bổ sung những quy định cơ bản, hình thành không gian, cơ chế, tạo hành lang pháp lý để báo chí phát triển, giúp người làm báo có thể yên tâm làm nghề trong những năm tới. Trong Dự thảo mới có một số nội dung đáng chú ý cần được tiếp thu các ý kiến đóng góp, như vấn đề kinh tế báo chí, chuyển đổi số như thế nào; hay câu chuyện tổ hợp truyền thông.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình tại Hội thảo

Cục trưởng Cục Báo chí (Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) Lưu Đình Phúc chia sẻ, các nội dung đáng quan tâm trong dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi). Theo đó, Nghị quyết số 148/NQ-CP ngày 22/9/2024 của Chính phủ thông qua 4 chính sách xây dựng Luật Báo chí sửa đổi gồm: Tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động báo chí; Nâng cao chất lượng người làm báo, lãnh đạo cơ quan báo chí; Thúc đẩy phát triển kinh tế báo chí; Điều chỉnh hoạt động báo chí trên không gian mạng.

Dự thảo luật lần này bổ sung nhiều quy định quan trọng, trong đó điểm nhấn là nguyên tắc quản lý báo chí chặt chẽ, minh bạch và phân định rõ thẩm quyền giữa Trung ương và địa phương. Dự kiến có 30 nội dung giao Chính phủ và các cơ quan chức năng quy định chi tiết.

Các đại biểu tham dự hội thảo đã có nhiều ý kiến đóng góp xác đáng cho dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi)

Trong đó, Nghị định của Chính phủ sẽ bao gồm 25 vấn đề trọng yếu, như cơ chế phát triển tổ hợp báo chí chủ lực đa phương tiện, điều kiện cấp và thu hồi giấy phép, nguồn thu báo chí, liên kết và hợp tác quốc tế, tiêu chuẩn bổ nhiệm lãnh đạo, thẻ nhà báo, quyền từ chối cung cấp thông tin, hoạt động trên không gian mạng, nhập khẩu, xuất khẩu báo chí...

Ngoài ra, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ ban hành Thông tư hướng dẫn 5 nội dung liên quan đến cấp phép, cấp thẻ nhà báo, văn phòng đại diện, bản tin, đặc san... Dự thảo cũng đề xuất phân quyền cho địa phương thực hiện 10 thủ tục hành chính nhằm tăng tính chủ động và linh hoạt trong quản lý nhà nước về báo chí tại cơ sở.

Các đại biểu dự Hội thảo là các tổng biên tập, lãnh đạo các cơ quan báo chí tham gia góp ý cho các điều luật cụ thể trong dự thảo Luật Báo chí sửa đổi, nhằm hoàn thiện pháp luật để báo chí phát triển, trong kỷ nguyên mới. Rất cần có các quy định rõ ràng về kinh tế báo chí, nhất là khi báo chí đang bị cạnh tranh gay gắt trong thời đại hiện nay.

Đơn cử như ông Phạm Mạnh Hùng, Phó tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam VOV cho rằng Luật Báo chí mới đang trong quá trình xây dựng cần tham khảo từ quốc tế để so sánh, tuy nhiên cần nghiên cứu một cách khách quan để thấy được báo chí Việt Nam đang đứng trước những thách thức gì. Ông Hùng nêu dẫn chứng, ở nền báo chí phương Tây, nhiều tờ báo cũng lao đao, không thể sống nổi; Còn ở Việt Nam, mô hình báo chí có nhiều điểm khá tương đồng với Trung Quốc, đây cũng là mô hình có thể tham khảo thêm. Để báo chí Việt Nam phát triển cũng cần bám vào bối cảnh kỷ nguyên mới, kèm theo đó là các chính sách để phát triển.

Ông Phạm Mạnh Hùng, Phó tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam VOV đóng góp ý kiến

Chỉ ra các một nguồn thu đang ngày càng quan trọng đối với các cơ báo chí là hoạt động tự doanh gồm hoạt động kinh doanh sản phẩm và dịch vụ của cơ quan báo chí, dựa trên hệ sinh thái báo chí, ông Lê Quốc Vinh - Chủ tịch Le Group tin rằng, dự thảo đưa ra điều kiện cho các cơ quan báo chí phát triển mô hình tổ hợp truyền thông, thì nên cho họ quyền phát hệ sinh thái đó theo nhu cầu của mình. Cần có quy định, cơ sở để các cơ quan báo chí sau này phát triển tự do kinh doanh, tự do liên kết.

Bàn về vấn đề kinh tế báo chí và nguồn thu, nhà báo Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong cho rằng, hoạt động báo chí hiện nay được định nghĩa là cơ quan sự nghiệp có thu, nhưng đang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp. Nếu không giải quyết được bài toán kinh tế báo chí, báo chí không thể phát triển. Rõ ràng, Luật Báo chí (sửa đổi) lần này cần tháo gỡ các điểm nghẽn, đặc biệt là ở kinh tế báo chí, mô hình tổ chức, cơ chế hoạt động và quyền tự chủ của cơ quan báo chí. Qua đó sẽ thực sự mở đường cho báo chí Việt Nam phát triển chuyên nghiệp, hiện đại và hội nhập.

Quang cảnh Hội thảo

Đồng quan điểm với nhiều đại biểu, ông Nguyễn Tiến Bình, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đề nghị trong dự thảo Luật Báo chí quy định, những đơn vị nào kinh doanh sản phẩm về báo chí thì phải thỏa thuận, làm việc với cơ quan báo chí. Như vậy các tòa soạn mới thu được tiền từ sản phẩm báo chí, chứ không phải cho phép đọc miễn phí như hiện nay.