Thiết kế chính sách đặc thù tạo động lực để kinh tế tư nhân phát triển

Miễn giảm thuế để nuôi dưỡng nguồn thu

Chính sách miễn, giảm thuế là trọng tâm thảo luận, được xem là công cụ trực tiếp hỗ trợ kinh tế tư nhân. Đại biểu Trần Thị Vân, đoàn Bắc Ninh, cho rằng chính sách miễn, giảm thuế tại Điều 10 tác động nhanh, không cần nhiều thủ tục, giúp doanh nghiệp khởi nghiệp, nhỏ và vừa vượt khó khăn, nâng cao cạnh tranh. Bà đề xuất nâng thời hạn miễn thuế thu nhập doanh nghiệp lên 5 năm, giảm 50% trong 5 năm tiếp theo cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, thay vì 2 năm miễn, 4 năm giảm, vì nhóm doanh nghiệp này cần 5-7 năm để có lãi do đầu tư lớn vào nghiên cứu, phát triển sản phẩm, thử nghiệm mô hình kinh doanh, tuyển dụng nhân sự chất lượng cao và điều chỉnh thích nghi biến động thị trường. Hơn nữa, bà đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân 5 năm cho chuyên gia, nhà khoa học tại doanh nghiệp khởi nghiệp, cạnh tranh với các nước như Thái Lan (miễn 10 năm) và miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm từ khi có lợi nhuận cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, thay vì từ khi đăng ký kinh doanh, để chính sách thực chất, đồng hành với giai đoạn tích lũy ban đầu.

Tiếp nối, đại biểu Nguyễn Duy Thanh, đoàn Cà Mau, cho rằng chính sách thuế cần đồng hành với doanh nghiệp trong giai đoạn tích lũy ban đầu, tạo dư địa tài chính để đầu tư đổi mới sáng tạo, nuôi dưỡng hệ sinh thái khởi nghiệp. Ông đề xuất hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn, tín dụng, thuế minh bạch, định hướng đầu tư vào công nghệ chế biến, chế tạo, thay vì bất động sản hoặc đầu cơ ngắn hạn, để tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế bền vững. Ông cũng nhấn mạnh cần chế tài nghiêm khắc đối với vi phạm sở hữu trí tuệ để bảo vệ tài sản trí tuệ, giúp doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển ra thị trường quốc tế.

Trong khi đó, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh, đoàn Lý Bình, cho biết, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 2 năm, giảm 50% trong 4 năm tại khoản 1, Điều 10 chưa vượt trội so với chính sách hiện hành, như miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm cho một số dự án đầu tư. Bà đề xuất xem xét lại để tăng tính hiệu quả, đảm bảo chính sách thuế đột phá, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển nhanh, mạnh, nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách dài hạn. Bà cũng nhấn mạnh cần kết nối các nhóm đối tượng doanh nghiệp lớn, vừa, nhỏ, hộ kinh doanh để hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển chung, tối ưu hóa hiệu quả chính sách.

Đơn giản hóa tiếp cận tín dụng và tăng nguồn lực quỹ hỗ trợ

Để bổ sung, đơn giản hóa tiếp cận tín dụng và tăng nguồn lực quỹ hỗ trợ là yếu tố then chốt. Đại biểu Tạ Văn Hạ, đoàn Quảng Nam, cho rằng doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận tín dụng, như chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp yêu cầu vay 2 tỷ đồng phải tạo việc làm cho 20 người là quá khắt khe, khó thực hiện. Ông đề xuất điều chỉnh điều kiện vay, làm rõ nguồn ngân sách hỗ trợ lãi suất để ngân hàng thương mại giải ngân hiệu quả, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận vốn, tránh tình trạng chính sách không khả thi như trước đây. Ông cũng nhấn mạnh cần chính sách ổn định 10-15 năm để doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển bền vững, tránh thay đổi đột ngột gây tổn thất.

Tương tự, đại biểu Nguyễn Việt Hà, đoàn Tuyên Quang, cho rằng, cần đa dạng hóa nguồn vốn, khuyến khích tổ chức tín dụng cho vay dựa trên phương án kinh doanh, dữ liệu dòng tiền, chuỗi giá trị, tài sản vô hình, tín chấp, giảm lãi suất cho dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị. Bà đề xuất kết nối, chia sẻ thông tin giữa ngân hàng, thuế, cơ quan liên quan để minh bạch hóa hoạt động doanh nghiệp, giảm thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ, cung ứng vốn hiệu quả cho kinh tế tư nhân, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế, giúp doanh nghiệp cạnh tranh toàn cầu.

Đại biểu Trần Anh Tuấn, đoàn TP. Hồ Chí Minh thì đề nghị cần xây dựng kế hoạch ưu tiên nguồn lực tài chính, tín dụng, thuế, đào tạo khi lập ngân sách hàng năm hoặc 5 năm, đánh giá rõ nguồn ngân sách chi cho hoạt động hỗ trợ. Ông đề xuất tăng nguồn lực Quỹ Hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, hiện chỉ 2.000 tỷ đồng, cải cách điều lệ để hỗ trợ khởi nghiệp, tài trợ vốn ban đầu, thu hút nguồn tài trợ khác, giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ dàng hơn, đáp ứng mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 và 3 triệu vào năm 2045.