Thúc đẩy quan hệ thương mại và đầu tư EU - Việt Nam

Môi trường đầu tư tại Việt Nam qua góc nhìn doanh nghiệp

“Khung pháp lý là nền móng vững chắc để Việt Nam tiếp tục tăng trưởng bền vững và củng cố vị thế là điểm đến đầu tư hàng đầu. Việc đơn giản hóa thủ tục hành chính và giảm gánh nặng pháp lý không chỉ giúp thu hút đầu tư mà còn đảm bảo sự ổn định kinh tế lâu dài”, ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) nhấn mạnh tại Tọa đàm giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với các doanh nghiệp châu Âu mới đây.

Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert

Chia sẻ những kết quả mới nhất từ báo cáo Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) mới nhất, Chủ tịch EuroCham cho biết, 75% doanh nghiệp châu Âu đánh giá Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn. Tuy nhiên, để nâng cao vị thế cạnh tranh, ba lĩnh vực quan trọng cần cải cách bao gồm: Giảm gánh nặng pháp lý, chuẩn hóa quy trình đăng ký doanh nghiệp trên toàn quốc, và đơn giản hóa thủ tục cấp giấy phép lao động.

Đồng thời, EuroCham cũng khuyến nghị Việt Nam đẩy mạnh chiến lược xây dựng thương hiệu quốc gia, khẳng định vị thế không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là trung tâm đầu tư năng động, cạnh tranh trên trường quốc tế.

Các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đánh giá cao tiềm năng thị trường nhưng cũng nhấn mạnh rằng, việc cải thiện chính sách là yếu tố then chốt để duy trì sức hấp dẫn của nền kinh tế. Đại diện các doanh nghiệp cũng làm rõ những thách thức đang gặp phải. Một trong những vấn đề nổi lên là việc triển khai quy định “Trách nhiệm Mở rộng của Nhà sản xuất (EPR)”, với nhu cầu cấp thiết về các quy định rõ ràng hơn để hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện.

Phó Chủ tịch EuroCham, ông Nguyễn Hải Minh, đánh giá cao nỗ lực của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc ban hành Thông tư 07/2025 hướng dẫn Luật bảo vệ môi trường với những quy định về EPR, giúp doanh nghiệp hiểu rõ cơ cấu chi phí và thời hạn tuân thủ.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp châu Âu cũng đặc biệt quan tâm đến các tác động của Thuế Tiêu thụ Đặc biệt, Thuế Tối thiểu Toàn cầu, hay những vướng mắc trong hoàn thuế VAT, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của các chính sách thuế linh hoạt để Việt Nam duy trì lợi thế thu hút đầu tư. Một số doanh nghiệp trong lĩnh vực logistics đề xuất cải thiện hệ thống hải quan, giảm tắc nghẽn chuỗi cung ứng và đẩy mạnh giao thông bền vững.

Một vấn đề đáng chú ý khác liên quan đến quy định xuất nhập khẩu tại chỗ, khi nhiều doanh nghiệp phản ánh các điểm nghẽn trong thực tiễn, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và chiến lược đầu tư dài hạn. Ông Nguyễn Hải Minh nhấn mạnh, nếu vấn đề này được giải quyết sẽ giúp tự do hóa luồng hàng thương mại và giúp xây dựng Việt Nam thành một trung tâm logistics mới của khu vực, bên cạnh Singapore. Về nội dung này, Thủ tướng Phạm Minh Chính ngay tại buổi tọa đàm đã chỉ đạo, đề nghị Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc chủ trì việc sửa đổi nghị định liên quan trong thời gian sớm nhất.

Cải cách để thu hút đầu tư bền vững

Trong lĩnh vực khu công nghiệp và logistics, các doanh nghiệp nhấn mạnh nhu cầu đảm bảo nguồn năng lượng xanh ổn định để phục vụ hoạt động sản xuất. Ông Koen Soenens từ DEEP C đề xuất sửa đổi quy định về năng lượng tái tạo tự sản xuất, cho phép khu công nghiệp cung cấp nhiều điện xanh hơn. Cùng quan điểm, bà Esra Bora từ CMA-CGM cho rằng việc phát triển giao thông bền vững, như dịch vụ sà lan điện không phát thải, sẽ giúp giảm đáng kể lượng CO₂ trong vận chuyển hàng hóa.

Lĩnh vực công nghệ cũng ghi nhận những khuyến nghị cải cách để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Ông Andre de Jong từ Bosch đề xuất giảm bớt rào cản nhập khẩu thiết bị phục vụ nghiên cứu và phát triển (R&D), tạo điều kiện để Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ cao. Trong khi đó, lĩnh vực nông nghiệp cũng cần cải tiến mạnh mẽ để phù hợp với tiêu chuẩn châu Âu… Tất cả các trao đổi của doanh nghiệp đã được đại diện các bộ, ngành liên quan của Việt Nam có ý kiến phản hồi, giải đáp đầy đủ và đưa ra hướng xử lý hợp lý, kịp thời.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Tọa đàm

Thủ tướng Phạm Minh Chính trong phát biểu đã nhấn mạnh quyết tâm xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, khuyến khích đầu tư châu Âu vào công nghệ cao, hạ tầng và năng lượng tái tạo. Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp và các Bộ, ngành phối hợp chặt chẽ để tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả điều hành kinh tế. Thủ tướng cũng chỉ đạo các Bộ, ngành nhanh chóng điều chỉnh quy định để hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng hoạt động tại Việt Nam.

“Việt Nam cam kết tạo môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, ổn định và thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp nước ngoài. Chúng tôi đánh giá cao những đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu và sẽ tiếp tục lắng nghe, cải thiện, đổi mới, vì sự phát triển bền vững và lợi ích hài hòa của cả hai bên”, Thủ tướng khẳng định và cho biết sẽ dứt khoát xử lý các điểm nghẽn về thủ tục hành chính, hải quan, chi phí tuân thủ.

Đại sứ EU tại Việt Nam, ngài Julien Guerrier

Đại sứ EU tại Việt Nam, ngài Julien Guerrier, tái khẳng định cam kết của EU trong việc hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi xanh và hiện đại hóa nền kinh tế. Ông nhấn mạnh rằng việc thực thi đầy đủ EVFTA và sớm phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ Đầu tư EU - Việt Nam (EVIPA) sẽ là nền tảng quan trọng để mở rộng hợp tác.

Trong năm nay, nhiều lãnh đạo cấp cao của EU sẽ có chuyến thăm Việt Nam, bao gồm Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Cao ủy Thương mại Maroš Šefčovič. Những chuyến thăm này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa quan hệ thương mại và đầu tư song phương.

Nhìn về tương lai, EuroCham tái khẳng định cam kết hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam để triển khai các giải pháp thực tiễn nhằm giải quyết những thách thức còn tồn đọng. Ông Bruno Jaspaert nhấn mạnh: “Chúng tôi không chỉ đến đây để nêu ra các khó khăn mà còn mong muốn cùng nhau tìm ra giải pháp. Mục tiêu của chúng tôi là góp phần cắt giảm ít nhất 30% rào cản hành chính, phù hợp với định hướng cải cách kinh tế toàn diện của Tổng Bí thư Tô Lâm. Thông qua ấn phẩm Sách Trắng, dự kiến ra mắt vào tháng 4 sắp tới, EuroCham sẽ đưa ra các khuyến nghị cụ thể nhằm giải quyết những vấn đề này, đồng thời thúc đẩy một môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn hơn nữa”.