Thuế tối thiểu toàn cầu: Sớm ban hành nghị quyết để khuyến khích đầu tư

Đảm bảo công bằng cho tất cả các doanh nghiệp

Thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu (thuế TTTC), chiều ngày 20/11, các đại biểu Quốc hội đều thống nhất cao sự cần thiết phải sớm ban hành Nghị quyết theo thủ tục rút gọn tại một Kỳ họp về áp dụng thuế TNDN bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế TTTC.

Các đại biểu cũng đề nghị sửa đổi toàn diện các quy định có liên quan cho phù hợp với tình hình mới, có chính sách đầu tư ưu đãi song hành để giữ chân các nhà đầu tư (NĐT), tiếp tục thu hút đầu tư, có tính toán đến các ưu đãi với các tập đoàn, doanh nghiệp Việt Nam.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (TP. Hà Nội) nhất trí cao với việc ban hành nghị quyết của Quốc hội về thuế TTTC. Song song với đó cần ban hành chính sách để khuyến khích hỗ trợ đầu tư mới, đảm bảo công bằng cho tất cả các doanh nghiệp.

Đại biểu dự kiến, việc ban hành nghị quyết sẽ có tác động rất lớn làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư kinh doanh ở nước ta, đặc biệt là với các NĐT chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh rất gay gắt trong thu hút đầu tư nước ngoài hiện nay.

Để giảm thiểu những tác động bất lợi, đại biểu cho rằng, đồng thời với việc ban hành nghị quyết về thuế TTTC, Quốc hội cũng cần phải ban hành thêm nghị quyết về các chính sách ưu đãi, hỗ trợ để đảm bảo duy trì môi trường đầu tư hấp dẫn đáp ứng cùng một lúc cả hai mục tiêu là thúc đẩy được dòng vốn đầu tư chất lượng cao vào nền kinh tế nước ta, phù hợp với các chiến lược phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước và đồng thời không vi phạm các cam kết quốc tế, không đi ngược với xu thế hội nhập.

Muốn vậy, theo đại biểu Lộc, cần khẳng định rõ quan điểm việc ban hành các chính sách khuyến khích và hỗ trợ đầu tư mới không phải là một biện pháp để bù đắp thiệt hại cho các NĐT, do họ phải nộp thuế bổ sung, vì điều này là vi phạm các nguyên tắc của OECD. Chính sách hỗ trợ đầu tư cần bảo đảm một nguyên tắc công bằng hướng tới tất cả các doanh nghiệp đạt được các tiêu chí cụ thể mà chính sách của chúng ta hướng tới, không phân biệt đó là doanh nghiệp thuộc đối tượng phải chịu thuế bổ sung hay không.

“Trong khi chúng ta chưa ban hành được nghị quyết này hoặc chưa điều chỉnh pháp luật theo hướng này, đề nghị Quốc hội phải khẳng định trong nghị quyết chung của kỳ họp thứ 6, đó là Quốc hội sẽ ban hành chính sách hỗ trợ theo các nội dung định hướng như trên để có thể làm yên lòng các NĐT chiến lược và giao Chính phủ tích cực chuẩn bị để Quốc hội có thể ban hành nghị quyết về vấn đề này…”, đại biểu đoàn TP. Hà Nội đề nghị.

Quy định quốc tế cần phải thực hiện

Nhất trí cao ban hành nghị quyết nhưng đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) đề nghị cần đánh giá tác động. Đại biểu nhận thấy, hiện Chính phủ chưa có đánh giá tác động toàn diện khi thực hiện nhưng đây là một xu thế và việc đánh giá tác động này, đặc biệt với các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài chưa được đánh giá và nguy cơ các nước thứ ba có thể thu hoàn thuế bổ sung. Nếu như chúng ta chưa sửa được Luật Thuế TNDN thì việc ban hành nghị quyết này là hết sức cần thiết.

Theo đại biểu Huân, việc thực hiện nghị quyết sớm giúp chúng ta sẽ thu được tới 14.600 tỷ đồng tiền thuế bổ sung của 122 tập đoàn và tránh cạnh tranh không công bằng, ưu đãi quá mức cho các doanh nghiệp cơ sở của các tập đoàn đa quốc gia. Đồng thời việc ban hành nghị quyết kịp thời cũng là một hình thức giúp cho các nước OECD giữ chân được các nhà sản xuất và tạo công ăn việc làm cho chính nước của họ, qua đó, Việt Nam cũng thực hiện các nghĩa vụ quốc tế.

Đại biểu Huân cũng đồng tình với ý kiến của đại biểu Vũ Tiến Lộc và cho rằng, song song với việc ban hành nghị quyết, chúng ta cần nhìn trước các rủi ro, có thể thị trường Việt Nam sẽ kém hấp dẫn hơn so với các NĐT FDI, vì vậy chúng ta cần phải có chính sách hỗ trợ bổ sung. Bên cạnh việc cần sớm đánh giá toàn diện tác động, Chính phủ cũng nên nghiên cứu các chính sách hỗ trợ, trong đó nên nhấn mạnh chính sách phụ trợ, công nghiệp hỗ trợ, bởi công nghiệp hỗ trợ chính là điều giữ chân các doanh nghiệp FDI tốt nhất và Việt Nam cũng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu nhiều hơn thay vì hiện nay là các giá trị xuất khẩu.

Cũng nhất trí cần sớm ban hành nghị quyết, song đại biểu Đinh Thị Phương Lan (Quảng Ngãi) đề nghị cần đánh giá thận trọng thực tiễn áp dụng thuế TTTC của các nước trên thế giới. Theo đại biểu, đây là nội dung có tác động rất lớn đến môi trường đầu tư, trong đó có môi trường đầu tư từ nước ngoài. Vì vậy, đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, đánh giá kỹ lưỡng các quy định trong dự thảo nghị quyết. Đồng thời, tích cực thực hiện các giải pháp triển khai Nghị quyết 50-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách hiệu quả đầu tư nước ngoài đến năm 2030.

“Để có cơ sở thuyết phục hơn, Chính phủ tiếp tục đánh giá thận trọng nghiên cứu thực tiễn áp dụng thuế TTTC tại các quốc gia có sự tương đồng với quy mô, cơ cấu kinh tế, đặc biệt là tại 23 quốc gia, vùng lãnh thổ có mức thuế suất TNDN thấp hơn 15% hiện tại không bắt buộc áp dụng các quy định của thuế TTTC. Cần đánh giá đủ chi tiết các tác động, các quy định hướng dẫn thực hiện thuế TTTC…”, đại biểu Đinh Thị Phương Lan đề nghị.

Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, việc ban hành nghị quyết về thuế TTTC là xác định về quyền đánh thuế của nước ta và mang lại lợi ích cho đất nước. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, các quy định của quốc tế cần phải thực hiện, đòi hỏi nước ta phải luôn luôn chủ động sửa đổi quy định pháp luật phù hợp với yêu cầu của quốc tế để thúc đẩy cho sự phát triển kinh tế đất nước.