Tôn vinh sắc màu của thời gian

1. Đáng chú ý, chỉ có một người trong giới hội họa được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (VHNT) năm 2012, là cố danh họa Nguyễn Gia Trí (1908/1993). Ông là một họa sĩ hàng đầu của nước ta đã để lại nhiều tác phẩm sơn mài quý giá. Trong làng hội họa xưa, không ai không biết đến câu “Nhất Trí, nhì Lân, tam Vân, tứ Cẩn”, (Nguyễn Gia Trí-Nguyễn Tường Lân-Tô Ngọc Vân-Trần Văn Cẩn). Đó là những họa sĩ tài danh hàng đầu của nước ta.

“Nhân dân Tây Nguyên với Bác Hồ” của họa sĩ Xu Man

Và có thể nói, họa sĩ Nguyễn Gia Trí là người khai sáng ra thể loại tranh sơn mài ở Việt Nam. Những tác phẩm sơn mài của ông có quyền tự hào sánh với những thành tựu hội họa trên thế giới. Trong triển lãm, nhiều người yêu hội họa còn rất chú ý tới gương mặt hết sức độc đáo đó là cố họa sĩ người Tây Nguyên: Xu Man (1925-2007).

Ông đã tham gia cách mạng từ rất sớm, rồi được tập kết ra Bắc học hội họa và là họa sĩ người Ba Na đầu tiên trên đất Gia Lai. Họa sĩ Xu Man đã có dịp gặp Bác Hồ. Sự kiện này gây dấu ấn đặc biệt trong đời ông. Chính vì lẽ đó ông dường như dành nhiều công sức, tình cảm sáng tác và thành công nhất về đề tài Bác Hồ, với hơn 100 tác phẩm.

Người xem khó có thể quên chân dung Bác rất thân thương qua sắc màu của Xu Man như: “Bác Hồ với Tây Nguyên”, “Mừng chiến thắng”, “Nhân dân Tây Nguyên với Bác Hồ”, “Như có Bác Hồ trong ngày vui chiến thắng”... Những tác phẩm này đã từng đem lại cho họa sĩ Xu Man giải A, Triển lãm toàn quốc năm 1997 và Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam.

Bên cạnh đó, hai gương mặt nữ họa sĩ xuất hiện tại triển lãm là Lê Mai Khanh và Hoa Bích Đào, được Giải thưởng Nhà nước về VHNT năm 2012, đều có thành tựu hội họa rất đáng quan tâm với sự phong phú về đề tài và phong cách nghệ thuật độc đáo.

Nhà điêu khắc Hoa Bích Đào thể hiện sự lạ ở những tác phẩm gò đồng, như “Trò chơi”, “Kịch câm”...với giải A Triển lãm mỹ thuật thủ đô 2005 và 2006...

Trong khi đó, họa sĩ Lê Mai Khanh lại đã từng đoạt giải A, Triển lãm đồ họa năm 1985 và Giải nhất đề tài Chiến tranh Cách mạng năm 1989. Họa sĩ Lê Mai Khanh còn là Nhà giáo ưu tú và có thành tích xuất sắc đóng góp trong việc đào tạo nhiều họa sĩ trẻ.

2.Cũng tại triển lãm, người ta thấy hai tác giả nhiếp ảnh được Giải thưởng Nhà nước về VHNT năm 2012 là Vương Khánh Hồng và Chu Chí Thành. Sự sàng lọc của thời gian và đánh giá của các nhà chuyên môn đã phản ánh sự tôn vinh đối với nhiếp ảnh là thật sự thỏa đáng.

Khi nhắc đến cái tên Chu Chí Thành, người ta nhớ ngay đến cuốn sách ảnh “Ký ức chiến tranh” của ông ra mắt năm 2010 bởi tính lịch sử và một ngôn ngữ hình hết sức có hồn. Cùng với nhà nhiếp ảnh Chu Chí Thành, Vương Khánh Hồng lại được mệnh danh là “nghệ sĩ nhiếp ảnh Trường Sơn”.

Ông đã từng liên tục hàng tuần lăn lộn trong khói lửa bom đạn, trên tuyến đường Trường Sơn để chụp ảnh. Ông cũngtrực tiếp tham gia chiến đấu trong chiến trường Quảng Trị, làm công binh mở đường cho các chuyến xe đi vào chiến trường miền Nam.

Chính vì trải nghiệm thực tế đó, tác phẩm của Vương Khánh Hồng luôn luôn có sự lắng đọng và rung động từ tâm can nên có sức truyền cảm mạnh mẽ. Người xem khó có thể quên những bức ảnh của ông như: “Đại tướng Võ Nguyên Giáp với những người lính trên tuyến đường Trường Sơn”, “Các chiến sĩ gái đơn vị xăng dầu”, “Trên đường Trường Sơn”...

3. Với 39 tác phẩm tiêu biểu cho 19 nghệ sĩ, tuy chưa thể phản ánh hết sự nghiệp của mỗi người, nhưng đã để lại ấn tượng khó quên cho người xem qua cuộc triển lãm lần này. Mỗi người là một thành tựu. Mỗi người là một phong cách nghệ thuật. Và, tất cả họ đã tạo nên một vườn hoa nghệ thuật, đã dâng hiến cho cuộc sống, với sự tận tụy và lao động hết mình vì sự nghiệp nghệ thuật Cách mạng nước nhà.

Châu Ê