Từ khát vọng của Hồ Chủ tịch đến Tầm vóc năng lượng Quốc gia

Khai thác dầu khí mỏ Bạch Hổ

Nhìn lại hành trình phát triển của Petrovietnam, từ những nền tảng ban đầu đến vị thế dẫn dắt chuyển đổi năng lượng càng khẳng định vai trò không thể thay thế trong việc bảo đảm an ninh quốc gia và trách nhiệm xã hội.

Hành trình hiện thực hóa khát vọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Trong chuyến thăm Azerbaijan năm 1959, khi Việt Nam còn chưa có giếng khoan hay đội ngũ kỹ sư chuyên ngành dầu khí, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi gắm một tầm nhìn chiến lược: xây dựng một khu công nghiệp dầu khí mạnh mẽ, tương tự Bacu, trung tâm dầu mỏ của Liên bang Xô viết. Người nhấn mạnh rằng với lợi thế biển cả, Việt Nam nhất định sẽ tìm thấy dầu, khai thác và chế biến để phát triển nền công nghiệp độc lập, bền vững. Tầm nhìn này không chỉ là dự cảm về tiềm năng tài nguyên mà còn là kim chỉ nam cho hành trình công nghiệp hóa đất nước, với các giải pháp cụ thể như hợp tác quốc tế, tiếp thu công nghệ và đào tạo nhân lực để từng bước làm chủ kỹ thuật.

Từ những năm 1960, trong bối cảnh đất nước vừa trải qua kháng chiến, ngành dầu khí non trẻ đã bắt đầu hành trình khai phá với những khảo sát địa chất sơ khai tại Bắc Bộ. Dưới sự chỉ đạo của Trung ương Đảng và Chính phủ, ngành đã âm thầm chuẩn bị nguồn nhân lực và kỹ thuật trong thời chiến, tạo tiền đề cho bước phát triển thần tốc khi hòa bình lập lại. Giai đoạn 1970-1980 đánh dấu bước ngoặt với sự ra đời của Liên doanh Vietsovpetro, mô hình hợp tác hiệu quả với Liên Xô, mang lại dòng dầu thương mại đầu tiên từ mỏ Bạch Hổ. Thành tựu này không chỉ khẳng định tiềm năng dầu khí của Việt Nam mà còn hình thành tư duy “vừa học, vừa làm, vừa sáng tạo” đặc trưng của đội ngũ kỹ sư thời kỳ đầu.

Bác Hồ thăm Azerbaijan năm 1959 (ảnh tư liệu)

Bước sang thập niên 1990-2000, Petrovietnam, tiền thân là Tổng công ty Dầu khí Việt Nam, đã mở rộng hợp tác với các tập đoàn dầu khí quốc tế, xây dựng hệ thống pháp luật dầu khí và đạt được những cột mốc quan trọng như khai thác các mỏ Đại Hùng, Rạng Đông, Lan Tây - Lan Đỏ. Ngành dầu khí dần chuyển từ tư duy “vừa học, vừa làm” sang khát vọng “làm chủ” toàn bộ chuỗi giá trị, từ thăm dò, khai thác đến chế biến và phân phối. Việc hình thành các đơn vị dịch vụ kỹ thuật chuyên sâu và đầu tư ra nước ngoài đã giúp Petrovietnam xác lập bản sắc riêng: tự tin, hội nhập và vững vàng trên thương trường quốc tế.

Từ năm 2010, Petrovietnam đã hoàn thiện năng lực làm chủ chuỗi giá trị dầu khí, phát triển đội ngũ nhân lực kỹ thuật cao và thực hiện các dự án EPCI ngoài khơi. Tập đoàn không chỉ dừng lại ở khai thác dầu khí truyền thống mà còn mở rộng sang công nghiệp khí, điện khí, lọc - hóa dầu và năng lượng tái tạo, hình thành một hệ sinh thái doanh nghiệp đồng bộ, sẵn sàng vươn tầm khu vực và quốc tế. Hành trình này là minh chứng cho sự lãnh đạo kiên định của Đảng, bản lĩnh chính trị vững vàng và khát vọng không ngừng vươn lên của Petrovietnam.

Trụ cột đảm bảo an ninh quốc gia và dẫn dắt chuyển đổi năng lượng

Petrovietnam đã khẳng định vị thế không thể thay thế trong việc bảo đảm năm trụ cột an ninh quốc gia: năng lượng, kinh tế, lương thực, quốc phòng và an sinh xã hội. Về an ninh năng lượng, Tập đoàn đóng vai trò điều tiết chiến lược trong toàn bộ chuỗi giá trị dầu khí. Từ năm 1986, Petrovietnam đã khai thác hơn 460 triệu tấn dầu thô và 200 tỷ m³ khí, cung cấp 9-11 tỷ m³ khí mỗi năm cho phát điện, công nghiệp và dân sinh, đóng góp 35% sản lượng điện và 70-80% nhu cầu khí dân dụng cả nước. Với tổng công suất 8.229 MW, các nhà máy điện của Petrovietnam chiếm khoảng 15% sản lượng điện quốc gia, trong khi nguồn cung xăng dầu và LPG đáp ứng hơn 70% và 75% thị phần, tạo nền tảng ổn định cho sản xuất và tăng trưởng kinh tế.

Về an ninh kinh tế, Petrovietnam duy trì đóng góp lớn và ổn định cho ngân sách nhà nước, với gần 1,3 triệu tỷ đồng trong giai đoạn 2010-2024, chiếm trung bình 9-10% GDP và 9-9,5% tổng thu ngân sách. Tập đoàn còn tạo nguồn ngoại tệ thông qua xuất khẩu dầu thô, hóa dầu và dịch vụ kỹ thuật, góp phần củng cố vị thế kinh tế quốc gia. Trong lĩnh vực an ninh lương thực, các nhà máy Đạm Cà Mau và Đạm Phú Mỹ của Petrovietnam đáp ứng trên 70% nhu cầu phân bón, giảm phụ thuộc nhập khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh biến động giá vật tư toàn cầu.

Người lao động BSR

An ninh quốc phòng được củng cố thông qua sự hiện diện vững chắc của Petrovietnam trên thềm lục địa Việt Nam. Mỗi giàn khoan, tàu khảo sát và công trình dầu khí đều là biểu tượng khẳng định chủ quyền quốc gia trên Biển Đông, đồng thời đóng góp vào chiến lược kinh tế biển và thế trận biên phòng toàn dân. Về an sinh xã hội, Petrovietnam tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động, đồng thời đầu tư hơn 8.400 tỷ đồng từ năm 2006-2024 vào các hoạt động như xây dựng trường học, trạm y tế, nhà tình nghĩa và hỗ trợ phòng chống thiên tai, xóa đói giảm nghèo, thể hiện trách nhiệm xã hội bền vững.

Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng toàn cầu, Petrovietnam đang tiên phong dẫn dắt hành trình năng lượng mới, từ nhà sản xuất dầu khí truyền thống trở thành tập đoàn năng lượng tích hợp. Ngay từ thập niên 1990, Tập đoàn đã tiên phong sử dụng khí đồng hành thay vì đốt bỏ, đặt nền móng cho chuỗi khí - điện - đạm khép kín. Các dự án như Chuỗi khí điện Lô B - Ô Môn, tổ hợp điện LNG Nhơn Trạch 3 và 4, cùng hạ tầng LNG Thị Vải là những bước tiến quan trọng trong phát triển năng lượng sạch. Petrovietnam cũng dẫn đầu trong nghiên cứu đồng đốt sinh khối, amoniac xanh và ứng dụng công nghệ số, AI, Big Data trong vận hành điện khí, hướng tới mô hình phát điện phát thải thấp.

Kỹ sư phân tích mẫu nước cho sản xuất phân bón tại PVCFC

Tập đoàn còn phát triển dịch vụ kỹ thuật dầu khí chất lượng cao, với các cấu kiện điện gió được xuất khẩu thành công, đánh dấu bước tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Dự án điện gió ngoài khơi đầu tiên tại Việt Nam đang được xúc tiến, hướng tới làm chủ công nghệ và xuất khẩu năng lượng tái tạo ra khu vực. Đồng thời, Petrovietnam đóng góp chuyên môn vào các quy hoạch quốc gia như Quy hoạch điện VIII và chiến lược phát triển LNG, hỗ trợ cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, đồng thời định hình mô hình năng lượng chủ động và bền vững cho tương lai.

Hành trình của Petrovietnam, từ khát vọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến vị thế tập đoàn năng lượng quốc gia, là minh chứng cho ý chí tự lực, trí tuệ đổi mới và bản lĩnh vươn lên. Nhiệm kỳ 2025-2030, Petrovietnam sẽ tiếp tục phát huy vai trò tiên phong, dẫn dắt chuyển đổi năng lượng, kiến tạo hệ sinh thái năng lượng hiện đại, tự chủ và hội nhập, góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường và bền vững.