Từ ngày 15/8/2020, dừng các dự án BT chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư

Ngay sau khi Văn phòng Chủ tịch Nước tổ chức Họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch Nước công bố các Luật đã được thông qua tại Kỳ họp 9, Quốc hội khoá XIV vào sáng ngày 10/7/2020, chiều cùng ngày, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã họp báo giới thiệu về những điểm mới trong Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP); Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư họp báo giới thiệu những điểm mới của 3 luật.

Tại cuộc họp báo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho rằng, với 3 luật mới được ban hành sẽ là động lực, cú hích thu hút đầu tư tư nhân trong nước cũng như đầu tư nước ngoài, thúc đẩy phát triển kinh tế.

Thứ trưởng Vũ Đại Thắng nhắc lại từ khi Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp 2014 được ban hành đã tạo thúc đẩy phát triển mạnh mẽ của khối tư nhân và thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư từ khu vực này. Từ khi các luật này có hiệu lực, tính đến năm 2019 số lượng vốn đầu tư vào Việt Nam đã xấp xỉ 120 tỷ USD, bằng khoảng 30% tổng nguồn vốn đầu tư vào Việt Nam trong 30 năm qua cho thấy tác động mạnh mẽ và quan trọng của các luật này.

Nhưng thực tế đã nảy sinh những mô thức mô hình đầu tư kinh doanh mới, chẳng hạn như Uber, Grab... và đã xuất hiện nhưng pháp lý còn khoảng trống đòi hỏi luật pháp cần được sửa đổi.

3 luật này được ban hành sẽ xóa bỏ được các chồng chéo, xung đột giữa các luật về hoạt động đầu tư kinh doanh với các luật khác, phủ được khoảng trống pháp lý, tạo điều kiện hơn cho đầu tư kinh doanh và tạo động lực cho đầu tư tư nhân.

Bổ sung quy định kiểm soát tập quyền

Nói về những điểm mới của Luật Doanh nghiệp, ông Phan Đức Hiếu, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho biết, luật này có 5 điểm mới. Trong đó, đáng chú ý nhất là luật này đã chủ động nâng cao khung khổ pháp lý về quản trị doanh nghiệp và nâng cao mức độ bảo vệ nhà đầu tư, cổ đông theo chuẩn mực, thông lệ quốc tế tốt và phổ biến.

Điểm mới đáng chú ý nữa là Luật Doanh nghiệp tạo thuận lợi hơn cho gia nhập thị trường, bãi bỏ sự can thiệp của cơ quan quản lý Nhà nước với con dấu của doanh nghiệp. Doanh nghiệp được sử dụng dấu số thay cho dấu truyền thống và doanh nghiệp hoàn toàn có thể thực hiện thủ tục đăng ký doanh nghiệp hoàn toàn trên môi trường mạng...

Đặc biệt, luật này đã mở rộng mức độ và phạm vi quyền của cổ đông nhằm tạo điều kiện thuận lợi để cổ đông bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình, hạn chế người quản lý hoặc cổ đông lớn lạm dụng địa vị, quyền hạn gây thiệt hại cho công ty và cổ đông nhỏ. Bổ sung quy định kiểm soát tập quyền, chống xung đột lợi ích và bảo đảm minh bạch, công khai hóa thông tin của doanh nghiệp có sở hữu Nhà nước.

Loại kinh doanh đòi nợ khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện

Luật Đầu tư cũng có 5 điểm mới nổi bật, ông Quách Ngọc Tuấn, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết. Nổi bật nhất luật này tiếp tục xóa bỏ rào cản trong hoạt động đầu tư kinh doanh. Tiếp tục cắt giảm điều kiện kinh doanh, cắt giảm tới 22 ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Kinh doanh dịch vụ đòi nợ đã bị loại khỏi Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, mà chuyển vào Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh.

Luật cũng bổ sung nhiều ngành, nghề ưu đãi đầu tư, bổ sung quy định về ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt nhằm khuyến khích phát triển một số dự án đầu tư có tác động lớn đến kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, Luật Đầu tư 2020 giải quyết một số điểm nóng. Chẳng hạn, luật yêu cầu thẩm định dự án liên quan đến an ninh quốc phòng trong trường hợp nhà đầu tư nước ngoài lập doanh nghiệp, góp vốn mua cổ phần ở địa bàn biên giới, ven biển. Căn cứ pháp lý cũng được bổ sung để chấm dứt hoạt động dự án núp bóng, giao dịch góp vốn mang tính giả tạo, đầu tư hộ.

Tránh vay mượn quy định của pháp luật khác

Nói về Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), ông Nguyễn Đăng Trương, Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, việc ban hành một đạo luật riêng về PPP là đảm bảo tính đặc thù của đầu tư PPP tạo môi trường pháp lý ổn định hơn cho doanh nghiệp, tránh tình trạng “vay mượn” quy định của các pháp luật khác. Việc xây dựng khung pháp lý có hiệu lực cao hơn, ổn định hơn giúp tránh được các rủi ro cho nhà đầu tư trong trường hợp thay đổi chính sách.

Luật PPP hoàn thiện các cơ chế tổng thể bao gồm các hình thức hỗ trợ, ưu đãi và bảo đảm đầu tư từ phía Nhà nước cho nhà đầu tư để tăng tính hấp dẫn của dự án, thu hút đầu tư mạnh mẽ, cũng như bảo đảm việc thực hiện dự án thành công.

Luật này quy định quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu để đầu tư theo phương thức PPP là 200 tỷ đồng. Đối với một số dự án ở địa bàn có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn hoặc trong lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, giá trị này là 100 tỷ đồng.

Đáng chú ý, Luật PPP quy định chuyển tiếp cho các dự án đang triển khai được quy định cụ thể tại luật. Từ ngày 15/8/2020, các dự án BT chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư phải dừng thực hiện. Dự kiến, Chính phủ ban hành 3 Nghị định hướng dẫn Luật PPP và có hiệu lực thi hành vào ngày 1/1/2021.

Phát biểu về tác động của 3 luật này, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng tin tưởng “khi đi vào cuộc sống, ba đạo luật trên sẽ tạo ra những điểm nhấn mới".