Xuất khẩu gia vị: Doanh nghiệp thiếu thông tin thị trường

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, diện tích trồng hồ tiêu tại Việt Nam năm 2020 đạt 130.838ha tập trung chủ yếu ở 6 tỉnh như Gia Lai, Bình Phước, Bà Rịa - Vũng Tàu... Tuy nhiên, diện tích này có thể giảm trong năm 2022; sản lượng hồ tiêu ước đạt 175.000 tấn, giảm 10% so với năm 2021.

Sản lượng hồ tiêu Việt Nam đứng thứ nhất trên thế giới và chiếm 35% sản lượng toàn cầu. Theo ông Lê Việt Anh - Chánh Văn phòng Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2022, Việt Nam đã xuất khẩu 125.553 tấn hồ tiêu, đạt kim ngạch 568,8 triệu USD. So với cùng kỳ năm trước, mặc dù lượng hồ tiêu xuất khẩu giảm 19% nhưng giá trị tăng tới 13,5% do giá được cải thiện.

Ảnh minh họa.

Trong 6 tháng đầu năm 2022, Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Đông đạt 18.252 tấn, giảm 18,8% so với cùng kỳ; xuất khẩu sang thị trường châu Phi 6.696 tấn, giảm 26,6%. Trong nửa đầu năm 2022, Việt Nam xuất khẩu 1.660 tấn quế vào Trung Đông, tăng 0,4% so với cùng kỳ; xuất khẩu sang châu Phi 1.380 tấn, tăng 1,3%.

Lý giải về nguyên nhân xuất khẩu gia vị sang thị trường Trung Đông, châu Phi chưa như kỳ vọng, ông Lê Việt Anh cho biết, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, tình hình sâu bệnh gây hại giống cây trồng vẫn đang ảnh hưởng lớn đến sản xuất. Ngoài ra, ảnh hưởng của cuộc xung đột tại Đông Âu khiến giá dầu tăng cao, lạm phát tăng trên toàn cầu đã ảnh hưởng đến chi tiêu của người dân. Cùng với đó là rào cản kỹ thuật ngày càng cao của các thị trường nhập khẩu, cộng hưởng với sức cạnh tranh quyết liệt từ các cường quốc sản xuất gia vị như Indonesia, Brazil… Tất cả những điều này đã gây khó cho xuất khẩu gia vị của Việt Nam. Đặc biệt, doanh nghiệp Việt Nam đang rất thiếu thông tin thị trường, chưa cập nhật được thay đổi về chính sách của các nước nhập khẩu.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Thuỷ - Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ xuất khẩu, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), hiện khu vực Trung Đông, châu Phi đang được biết đến như một khối thị trường giàu tiềm năng, có nhu cầu tương đối cao, không đòi hỏi khắt khe về tiêu chuẩn chất lượng. Việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa nói chung và mặt hàng gia vị nói riêng sang thị trường mới còn nhiều tiềm năng này là một hướng đi đúng đắn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Đây cũng là khu vực có vị trí địa lý chiến lược quan trọng, tiếp giáp với cả 3 châu lục là châu Á, châu Âu và châu Phi, là địa bàn trung chuyển hàng hóa đi các khu vực xung quanh, đặc biệt Dubai hiện đang là thị trường trung chuyển hàng hóa lớn trên thế giới.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cũng chia sẻ những rủi ro phải đối mặt khi xuất khẩu sang thị trường Trung Đông, châu Phi, nhất là về thanh toán như các đối tác trả chậm, mất khả năng thanh toán, rủi ro về tỷ giá. Ông Trương Xuân Trung - Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại UAE cho biết, UAE đánh thuế với hầu hết các mặt hàng nhập khẩu là 5% trừ một số mặt hàng dược phẩm. Tỷ lệ này là 50% đối với rượu và 100% đối với các sản phẩm thuốc lá. Các loại thuế của UAE được sửa đổi liên tục, vì vậy các doanh nghiệp nên kiểm tra những nội dung này trước khi xuất khẩu.

Ông Trần Trọng Kim - Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Ả-rập Xê-út cho biết, đối với việc thanh toán, doanh nghiệp được khuyến nghị thực hiện theo hình thức LC không hủy ngang, có đặt cọc để đảm bảo. Đặc biệt, doanh nghiệp Việt Nam không nên giao dịch với đối tác môi giới có yêu cầu chuyển trước phí môi giới, phí luật sư, phí chấp thuận hợp đồng... Đây là những chiêu thức lừa đảo hay sử dụng để chiếm đoạt tiền của doanh nghiệp. Để hạn chế những rủi ro, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần tìm hiểu kỹ đối tác trước khi giao dịch.