Cấm bảo hiểm tiền gửi mang vốn đi gửi ngân hàng

Như tin đã đưa, ngày 16/7/2012, Văn phòng Chủ tịch nước đã công bố Lệnh của Chủ tịch nước ban hành 13 Luật và Bộ luật cùng 2 Nghị quyết vừa được kỳ họp thứ Ba (Quốc hội khóa XIII) thông qua. Trong các dự án luật được Quốc hội thông qua và Chủ tịch nước ký quyết định công bố, bên cạnh Luật biển Việt Nam, đáng chú ý có Luật Bảo hiểm tiền gửi và Luật phòng chống rửa tiền.

Khác với quy định trước đây, Luật Bảo hiểm tiền gửi vừa được Văn phòng Chủ tịch nước công bố ngày 16/7, “thắt” điều kiện, không cho phép tổ chức bảo hiểm tiền gửi mở tài khoản, gửi tiền tại ngân hàng như quy định trước đây.

Tại cuộc họp báo công bố và giới thiệu nội dung Luật ngày 16/7, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thanh Bình cho biết, Quốc hội đã thông qua nguyên tắc chỉ bảo hiểm tiền gửi bằng đồng Việt Nam, không bảo hiểm đối với tiền gửi là ngoại tệ, kim loại quý.

Chủ thể được bảo hiểm tiền gửi cũng được điều chỉnh để khắc phục những hạn chế của quy định hiện hành. Theo đó, luật mới quy định chỉ bảo hiềm tiền gửi của người gửi tiền là cá nhân mà không bảo hiểm cho tiền gửi của hộ gia đình, tổ hợp tác, doanh nghiệp tư nhân và công ty hợp danh.

“Việc bảo hiểm tiền gửi cho cả tổ chức không phù hợp với mục tiêu bảo vệ những người gửi tiền nhỏ lẻ, thiếu thông tin. Mặt khác, tiền gửi của các tổ chức mang tính luân chuyển cao, chủ yếu nhằm mục đích thanh toán chứ không nhằm mục đích gửi tiền tiết kiệm nên giữ quy định như cũ không phù hợp với điều kiện của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay” – ông Bình phân tích.

Phó Thống đốc cũng lưu ý nội dung, Luật Bảo hiểm tiền gửi quy định cụ thể về hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Nhằm tránh rủi ro hao tổn quỹ bảo hiểm tiền gửi, gây tác động xấu đến hiệu quả của hệ thống, luật chỉ cho phép tổ chức Bảo hiểm tiền gửi được sử dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để mua trái phiếu Chính phủ, tín phiếu NHNN và gửi tiền tại NHNN (Điều 31) mà không cho phép tổ chức bảo hiểm tiền gửi được mở tài khoản, gửi tiền tại tổ chức tín dụng khác như quy định trước đây.

Về nghĩa vụ chi trả bảo hiểm, luật quy định, nghĩa vụ này phát sinh kể từ thời điểm NHNN có văn bản chấm dứt kiểm soát đặc biệt hoặc chấm dứt áp dụng các biện pháp phục hồi khả năng thanh toán mà ngân hàng tham gia bảo hiểm vẫn lâm vào tình trạng phá sản. Việc xác định thời điểm trả tiền bảo hiểm thể hiện cam kết của nhà nước đối với người dân trong việc đảm bảo chi trả ngay lập tức khoản tiền bảo hiểm trong hạn mức bảo hiểm theo quy định cho người gửi tiền khi ngân hàng đổ vỡ, nhằm củng cố niềm tin của công chúng đối với hệ thống ngân hàng, hạn chế hiện tượng rút tiền hàng loạt, qua đó giảm thiểu tình trạng mất khả năng thanh toán của ngân hàng, góp phần duy trì sự ổn định của cả hệ thống.

Cùng với đạo luật này, một luật khác có cùng thời điểm thi hành là Luật Phòng chống rửa tiền cũng được công bố trong ngày 16/7. Theo đó, quy định quan trọng trong luật là trách nhiệm báo cáo của các cơ quan chức năng khi thực hiện các giao dịch chuyển tiền có giá trị lớn; giao dịch có dấu hiệu đáng ngờ và giao dịch chuyển tiền điện tử có giá trị lớn.

Thời hạn báo cáo với các giao dịch đáng ngờ tối đa là 48 giờ kể từ thời điểm phát sinh giao dịch, báo cáo hàng ngày đối với giao dịch chuyển tiền điện tử và báo cáo ngay cho NHNN trong trường hợp phát hiện giao dịch do khách hàng yêu cầu có dấu hiệu liên quan điển tội phạm, rửa tiền.

Luật cho phép các cơ quan báo cáo thực hiện việc trì hoãn giao dịch trong thời hạn 3 ngày làm việc khi các bên liên quan tới giao dịch thuộc “danh sách đen” hoặc có lý do để tin rằng giao dịch được yêu cầu thực hiện có liên quan đến hoạt động phạm tội. Cơ quan này phải phong tỏa tài khoản, niêm phong hoặc tạm giữ tài sản và báo cáo NHNN.

Tuy nhiên, luật cũng ràng buộc các cơ quan này phải báo cáo theo chế độ mật, chỉ được cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Đơn vị “mật báo” cũng không được tiết lộ thông tin về việc đã báo cáo về giao dịch đáng ngờ cho đối tượng khác.

theo Dantri