DN ngành hàng tiêu dùng nhanh: Nhất thiết phải nâng cao năng lực

Bộ Công Thương cho biết, hàng tiêu dùng nhanh là ngành có nhiều tiềm năng trên thị trường nội địa, bởi tổng mức chi tiêu của người tiêu dùng tại Việt Nam dự kiến sẽ tăng gấp đôi, đạt xấp xỉ 173 tỷ USD vào năm 2020. Song đây cũng là mặt hàng chịu nhiều thách thức khi các Hiệp định thương mại tự do (FTA) chính thức có hiệu lực, thuế suất giảm về gần 0% đối với hầu hết các mặt hàng.

Bà Lê Việt Nga, Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, (Bộ Công Thương) cho biết, bên cạnh những mặt hàng đã có thế mạnh, chiếm lĩnh phần lớn thị trường trong nước, ngành hàng tiêu dùng nhanh Việt Nam đang đứng trước các khó khăn, thách thức.

Ảnh minh họa

Đó là sự tham gia sâu rộng vào quá trình hội nhập của nước ta với các FTA và hầu hết hàng hóa, dịch vụ từ các quốc gia trong khu vực cũng như thế giới có cơ hội thâm nhập mạnh mẽ hơn vào thị trường Việt Nam. Cùng với đó, khi Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) ra đời, khoảng 90% dòng thuế giữa các nước thành viên sẽ giảm về 0%, và 10% số thuế còn lại sẽ về 0% đến năm 2018.

Điều này đang làm dấy lên những thách thức đối với DN trong nước sản xuất hàng tiêu dùng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, khi các DN nước ngoài có thế mạnh về vốn, công nghệ và kinh nghiệm phát triển thị trường.

Trong khi đó, hệ thống phân phối các mặt hàng tiêu dùng nhanh của Việt Nam còn nhiều bất cập. Bên cạnh đó, tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm còn diễn ra khá phổ biến. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và niềm tin của người tiêu dùng dành cho các hàng hóa nội địa, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng nhanh có hiệu suất tiêu dùng lớn trên thị trường.

“Một nhóm người tiêu dùng vẫn còn chưa thực sự tin tưởng vào chất lượng sản phẩm hàng hóa Việt Nam, do tâm lý sính ngoại vẫn còn tồn tại. Trong hoạt động phân phối sản phẩm, các DN còn quá chú trọng đến phát triển thị trường khu vực thành thị, chưa chú trọng phát triển thị trường khu vực nông thôn.

Cụ thể, mặt hàng sữa bột Việt Nam hầu như được phân bố chủ yếu tại khu vực thành thị (chiếm 70% sản lượng và 80% doanh thu). Thêm nữa, các DNNVV, hộ gia đình sản xuất kinh doanh hàng tiêu dùng nhanh gặp khó khăn về vốn, công nghệ, mặt bằng và kinh nghiệm marketing”, bà Nga nói.

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh thì cho rằng, hàng tiêu dùng là nhóm những mặt hàng đặc thù, không ở trên kệ của siêu thị được lâu và sẽ phải bán trong vòng 24h nếu là mặt hàng tươi sống. Ngay cả các mặt hàng khác như bánh kẹo, hay nước uống đóng hộp cũng không thể để lâu mà chỉ có thời hạn. Vì vậy mức độ quay vòng hàng rất lớn.

Hiện nay, Việt Nam đã có tiến bộ khá nhiều và hàng tiêu dùng có năng lực cạnh tranh khá nhất trong các lĩnh vực sản xuất công nghiệp và nông nghiệp. Tuy nhiên, nếu không muốn thua thiệt trên sân nhà, các DN Việt Nam phải liên kết với nhau để tạo thành chuỗi giá trị.

“DN làm sữa tươi phải biết liên kết với các cơ sở khác như chế biến bánh kẹo và các sản phẩm khác để tiêu thụ hàng hoá của mình tốt hơn, từ đó có thể trụ vững trước sự tấn công ồ ạt của hàng hoá từ nước ngoài”, ông Doanh nói.

Phó tổng giám đốc Tổng công ty Giấy Việt Nam Nguyễn Việt Đức, đề xuất cần phải có nhiều sự hỗ trợ từ phía Nhà nước về hạ tầng thương mại, nhất là hệ thống phân phối. Các cơ quan chức năng của Chính phủ cần tăng cường các hoạt động nghiên cứu, dự báo và phổ biến kịp thời, công khai các thông tin kinh tế đến các DN và hiệp hội DN, làm cơ sở để DN có thể nâng cao chất lượng xây dựng và điều hành chiến lược đầu tư, kinh doanh của mình.

Cùng với đó, cần tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý thị trường, hải quan, thuế trong việc chống gian lận thương mại. Ngoài ra, cũng cần áp dụng những biện pháp phù hợp để chống phá giá thị trường và sự bất bình đẳng trong cạnh tranh...