Doanh nghiệp gỗ Việt chiếm lợi thế ở thị trường Mỹ
Để đồ gỗ được vào EU | |
Còn dư địa cho xuất khẩu đồ gỗ |
Mảnh đất màu mỡ
Với đặc tính bền, đẹp và phù hợp nhiều loại khí hậu, gỗ luôn là lựa chọn hàng đầu của các gia đình Mỹ khi họ xây dựng căn nhà của mình. Thực tế cũng cho thấy, nhu cầu sử dụng gỗ tại đất nước đa khí hậu - đa văn hóa này chưa bao giờ giảm sút. Nhu cầu lớn là một lý do giúp các nước xuất khẩu đồ gỗ như Việt Nam khám phá và thâm nhập vào thị trường Mỹ một cách nhanh chóng.
Các DN cần chuẩn bị kế hoạch dài hơi, cũng như tìm kiếm những thị trường mới để phát triển ngành gỗ Việt |
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 9 tháng đầu năm 2018, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 6,4 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm 2017. Trong 10 thị trường xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất của Việt Nam, Mỹ hiện đang dẫn đầu với giá trị kim ngạch đạt tới 2,7 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm 2017 và chiếm tới hơn 42% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này. Kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ sang Mỹ thậm chí còn cao gấp 3 lần so với thị trường nhập khẩu lớn thứ hai là Nhật Bản (với 827 triệu USD).
Xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam sang Mỹ tăng trưởng khá đều đặn trong những năm gần đây. Nếu như 9 tháng đầu năm 2007, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang Mỹ mới chỉ đạt 82 triệu USD thì 9 tháng đầu năm 2018 đã tăng lên 2,7 tỷ USD. Thậm chí cơ hội ngày càng mở rộng hơn khi đồ gỗ và nội thất của Trung Quốc - một trong những đối thủ cạnh tranh chính của đồ gỗ Việt Nam tại thị trường Mỹ - đã bị phía Mỹ áp thuế 10% kể từ ngày 24/9/2018.
Theo số liệu của Hoa Kỳ, chỉ riêng mã hàng đồ gỗ, nội thất có code 41000, năm 2017, Hoa Kỳ nhập khẩu từ các nước đến 36,8 tỷ USD. Trong đó, Hoa Kỳ nhập khẩu từ Trung Quốc đạt 20,7 tỷ USD, chiếm tỷ trọng hơn 56%; nhập từ Việt Nam đạt hơn 4,6 tỷ USD.
Trong khi đó, giá trị nhập khẩu gỗ và sản phẩm của Việt Nam từ Mỹ chỉ dao động ở mức khoảng 0,2 tỷ USD từ năm 2015 đến năm 2017, và việc này giúp cho cán cân thương mại giữa hai nước đối với nhóm hàng này đang nghiêng về phía Việt Nam. Chênh lệch lớn giữa giá trị xuất khẩu và nhập khẩu phát sinh từ sự khác biệt về tỷ trọng hàng hóa các mặt hàng trong xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam.
Trong ba năm gần đây, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu thành phẩm gỗ (ví dụ như đồ nội thất bằng gỗ, ghế gỗ), và nhập khẩu nguyên liệu gỗ (gỗ ván, gỗ xẻ) – mặt hàng có giá trị thấp hơn gỗ thành phẩm. Có thể thấy là hơn 90% giá trị xuất khẩu là sản phẩm gỗ, trong khi đó phần lớn giá trị nhập khẩu bao gồm gỗ dùng làm nguyên liệu đầu vào sản xuất.
Cảnh giác với những thay đổi
Năm 2018 xuất khẩu gỗ và đồ gỗ đặt mục tiêu 9 tỷ USD, trong đó Mỹ vẫn là một trong những thị trường chủ lực. Tuy nhiên, Việt Nam không phải là quốc gia có nguồn cung gỗ nguyên liệu mạnh nên ngành chế biến gỗ trong nước vẫn đang phụ thuộc lớn vào nguồn gỗ nguyên liệu nhập khẩu trong đó bao gồm nhóm gỗ tròn và gỗ xẻ. Trong khi Mỹ lại có quy định chặt về tính hợp pháp của gỗ, nguồn gốc gỗ...
Bởi vậy các chuyên gia ngành nông nghiệp cảnh báo, ngành gỗ Việt Nam trong ngắn hạn cần tiếp tục duy trì và đa dạng hóa nguồn gỗ nhập khẩu, tiếp cận nguồn nguyên liệu từ các thị trường ít rủi ro.
Đặc biệt, trong tháng tới, các DN cần lưu ý phát triển mạnh đồ gỗ có chứng nhận, tiếp cận nguồn nguyên liệu từ các thị trường ít rủi ro và có những bước chuẩn bị để thích ứng với những thay đổi trong xuất khẩu vào thị trường Mỹ.
Bên cạnh đó, thặng dư trong cán cân thương mại giữa Mỹ và Việt Nam khoảng 32 tỷ USD mỗi năm, nghiêng về phía Việt Nam đã đẩy Việt Nam vào danh sách 6 quốc gia có mức thâm hụt lớn nhất đối với Hoa Kỳ. Trong đó, riêng đối với các mặt hàng đồ gỗ, thặng dư thương mại của Việt Nam từ Mỹ đạt trên 2 tỷ USD. Mức thặng dư này, cộng với luồng đầu tư từ Trung Quốc vào ngành chế biến gỗ của Việt Nam sẽ có thể tạo ra những mối quan tâm đặc biệt từ các cơ quan quản lý Hoa Kỳ.
Cũng chính bởi vậy, Báo cáo “Việt Nam xuất nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ: Thực trạng và xu hướng phát triền bền vững” do Tổ chức Forest Trends, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFORES), Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định (FPA Bình Định), Hội Gỗ mỹ nghệ và Chế biến Gỗ thành phố Hồ Chí Minh (HAWA) công bố hồi đầu năm cũng cảnh báo, việc tăng đầu tư của Trung Quốc vào ngành gỗ của Việt Nam “ẩn chứa những rủi ro” cho ngành gỗ Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ.
Theo ông Nguyễn Tôn Quyền - Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, khi Mỹ đưa mặt hàng gỗ của Trung Quốc vào danh sách thì sẽ có nguy cơ Trung Quốc chuyển hàng hóa sang Việt Nam. Bởi hiện nay rất nhiều DN đầu tư nước ngoài Trung Quốc ở Việt Nam, trong khi đó, Việt Nam đang xuất khẩu đồ gỗ rất mạnh sang Mỹ.
Vì vậy, lời khuyên của các chuyên gia là không để cho các DN Trung Quốc hay các nước khác coi Việt Nam là điểm trung chuyển đồ gỗ để xuất khẩu sang Mỹ. Các nhà đầu tư chế biến gỗ đó phải thực sự sản xuất ở Việt Nam chứ không phải lấy mác Việt Nam rồi xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Bên cạnh đó, các DN cũng cần chuẩn bị cho một kế hoạch dài hơi, cũng như tìm kiếm những thị trường mới để phát triển ngành gỗ Việt…
Theo Cục Thống kê Hoa Kỳ, trong 9 tháng đầu năm 2018, giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt 36,3 tỷ USD, trong khi giá trị nhập khẩu hàng Mỹ vào Việt Nam dừng ở mức 7 tỷ USD. Với thặng dư thương mại 29 tỷ USD, Việt Nam trở thành một nước có thặng dư thương mại lớn với Mỹ. Tuy nhiên, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường màu mỡ này lại khá nhạy cảm với những vấn đề địa chính trị. |