Doanh nghiệp Việt chỉ mới nhập cuộc với chuyển đổi số

	Chính sách công nghiệp 4.0: Việt Nam phải chủ động tìm đường
	Tận dụng kết nối và chia sẻ dữ liệu số

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Kinh tế Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Doanh nghiệp Việt Nam trước ngưỡng cửa chuyển đổi số” nhằm đưa ra những giải pháp giúp doanh nghiệp nắm bắt được cơ hội, đồng thời khắc phục những rào cản trong quá trình tham gia vào nền kinh tế số.

Toàn cảnh Hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, PGS-TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho biết: Doanh nghiệp Việt Nam vẫn ở vị trí thứ yếu khi ít nhận được lợi ích từ “chiếc bánh” doanh thu kinh tế số. Phần lớn doanh nghiệp Việt chủ yếu vẫn ở vị trí mới nhập cuộc trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số.

“Trong 3 - 4 năm trở lại đây, tinh thần ‘tiến quân’ của Việt Nam vào Cách mạng công nghiệp 4.0 lên rất cao. Tuy nhiên, câu hỏi nhấn mạnh ở đây là liệu Việt Nam có lại bỏ lỡ cơ hội vàng lần này?”, ông Thiên đặt câu hỏi.

Chiến lược về Cách mạng công nghiệp 4.0 cùng chương trình hành động về chuyển đổi số đang được nghiên cứu, soạn thảo và sẽ được lồng ghép vào Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030.

Không chỉ vậy, một loạt các chương trình về xây dựng nền nông nghiệp công nghệ cao, phát triển du lịch thông minh, xây dựng đô thị thông minh, lập nghiệp - khởi nghiệp sáng tạo được nhiều bộ, ngành và địa phương triển khai. Tuy vậy, cách thức triển khai công cuộc “tiến quân” vào Cách mạng công nghiệp 4.0 còn ít nhiều mang tính phong trào.

Hiện có gần 700.000 doanh nghiệp tư nhân. Số doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng hơn gấp đôi, từ 1.800 doanh nghiệp năm 2016 lên khoảng 4.000 doanh nghiệp vào năm 2018. Đánh giá tổng thể về khu vực doanh nghiệp tư nhân, theo PGS-TS. Trần Đình Thiên, là “lượng nhiều, chất yếu”.

Theo ông Thiên, mục tiêu có 1 triệu doanh nghiệp đăng ký theo luật hoạt động vào năm 2020 có thể đạt hoặc không, nhưng vấn đề then chốt là doanh nghiệp Việt Nam phải thực sự lớn và trở thành động lực chủ yếu cho phát triển kinh tế đất nước.

Điều tra năm 2018 của Bộ Công Thương cho thấy, có tới 82% doanh nghiệp và tới 16/17 ngành khảo sát đang có mức độ sẵn sàng thấp dù phần lớn có ý thức “số”. Cũng theo khảo sát công nghiệp chế tác trong Ueki (2019), 35% doanh nghiệp Việt Nam chưa có kế hoạch áp dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) cho quản lý chuỗi cung ứng và 77% doanh nghiệp không chia sẻ dữ liệu về hoạt động nhà máy với khách hàng hoặc nhà cung ứng (Thái Lan chỉ 40%).

GS-TS. Hồ Tú Bảo nhận định, chuyển đối số là sống còn. Do vậy, từ nhận thức, mỗi doanh nghiệp phải xác định lộ trình để chuyển đổi, xây dựng năng lực số bằng hạ tầng, trang thiết bị, nhân lực, văn hóa... Yếu tố thành công không phải ở công nghệ mà phải bắt nguồn từ nhận thức và chiến lược của doanh nghiệp; đồng thời sẵn sàng về phương diện công nghệ.

Còn theo TS. Nguyễn Mạnh Hải (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương), để kinh tế số, kinh tế chia sẻ được tận dụng hiệu quả ở Việt Nam, quản lý Nhà nước cần có cơ chế, chính sách giảm thiểu rủi ro cho các bên trong hoạt động kinh tế chia sẻ bao gồm cảnh báo sớm cho người cung cấp dịch vụ.

Đồng thời, nâng cao năng lực hiểu biết và sử dụng dịch vụ kinh tế số, pháp luật về hợp đồng số cho người sử dụng dịch vụ; đảm bảo an toàn lao động và an toàn trong thanh toán các hợp đồng điện tử.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành cần tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin và dữ liệu với nhau trong điều hành quản lý nhà nước, chia sẻ với chính quyền các cấp, các doanh nghiệp, các hiệp hội ngành nghề. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi và ổn định cho doanh nghiệp nền tảng đổi mới sáng tạo, tiếp cận tài chính, khuyến khích cạnh tranh, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện hoạt động nghiên cứu, sáng tạo...