Khi tài chính công nghệ vào thị trường
Ngân hàng hòa nhịp với fintech | |
Chia sẻ kinh nghiệm về dịch vụ ngân hàng số trên nền tảng công nghệ hiện đại | |
Lợi thế và khả năng đi tắt đón đầu |
Hãng Grab vừa hợp tác với Công ty tín dụng Credit Saison (Nhật Bản) cung cấp dịch vụ cho vay trong khu vực Đông Nam Á. Theo đó, công ty liên doanh của hai đơn vị này có tên Grab Financial Services Asia sẽ tận dụng mạng lưới hàng triệu người tiêu dùng và DN nhỏ của Grab, kết hợp với chuyên môn của Credit Saison về phân tích tín dụng và cho vay tiêu dùng để cung cấp các sản phẩm tài chính.
Hoạt động cho vay tiêu dùng của Saison đã thông qua HDBank trong mấy năm qua ở Việt Nam |
Tài chính chia sẻ
Theo phân tích của PwC - một công ty kiểm toán hàng đầu thế giới - việc các mô hình kinh tế chia sẻ như Gab… đang tấn công vào lĩnh vực tài chính, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ thanh toán và cho vay tiêu dùng là một tất yếu. Bởi thực tế các mô hình kinh tế chia sẻ luôn hướng tới tận dụng tốt nhất nguồn lực cộng đồng để tiết giảm chi phí. Tuy nhiên, hiện nay 80% các giao dịch thanh toán, chi trả cho các sản phẩm dịch vụ của người tiêu dùng đều phải thông qua các ngân hàng. Điều này sẽ cản trở mục tiêu tiết giảm chi phí, vì thế các mô hình kinh tế chia sẻ luôn muốn tự họ cung cấp các sản phẩm dịch vụ tài chính cho khách hàng của mình với mô hình ngang hàng (Peer to Peer - P2P) không cần qua trung gian.
Các chuyên gia của PwC nhìn nhận, hoạt động tấn công vào lĩnh vực tài chính của các mô hình kinh tế chia sẻ đang có sự phát triển khá mạnh trên toàn thế giới. Nếu như năm 2012 tổng dư nợ cho vay qua kênh P2P trên toàn cầu mới chỉ đạt khoảng 1,2 tỷ USD thì đến năm 2015 con số này đã lên tới 64 tỷ USD. Với tốc độ tăng trưởng thời gian qua, dự báo đến năm 2025, tổng dư nợ cho vay qua kênh P2P trên thế giới sẽ đạt hơn 1.000 tỷ USD.
“Việc phát triển các công nghệ và phương pháp mới như blockchain tạo ra các cơ hội tiết kiệm chi phí trong việc chuyển tiền và thanh toán. Công nghệ này làm thay đổi cấu trúc thanh toán, không còn cần đến khâu trung gian như các tổ chức tài chính. Vì thế đến năm 2020, người tiêu dùng sẽ cần các dịch vụ ngân hàng nhiều hơn, nhưng họ cũng có thể không cần đến ngân hàng nữa”, Báo cáo về Blockchain năm 2016 của PwC nhận định.
Trở lại câu chuyện của Grab. Theo phân tích của ông Jerry Lim, Giám đốc Grab tại Việt Nam, việc tiến thêm một bước vào lĩnh vực tài chính tiêu dùng là không quá khó khăn đối với DN này. Bởi hiện nay, Grab đã hợp tác với Credit Saison - một công ty tài chính đang có khoảng 70 triệu thẻ tín dụng lưu hành. Công ty bảo hiểm Chubb của Hoa Kỳ cũng đã ký hợp đồng với Grab như một đối tác để triển khai các dịch vụ bảo hiểm tài chính.
“Hiện chúng tôi không chỉ nắm trong tay dữ liệu của hàng triệu đối tác là các tài xế taxi mà còn đang có dữ liệu của hàng chục ngàn đối tác là các DNNVV ở khu vực Đông Nam Á. Khi phân tích các dữ liệu về khách hàng này chúng tôi có thể dễ dàng kiểm soát được độ rủi ro và quyết định có cho vay hay không và cho vay bao nhiêu đối với từng khách hàng”, ông Lim nói.
Hãng công nghệ Grab cũng đang muốn tham gia cho vay tiêu dùng |
Ngân hàng không còn một mình một sân
Tại thị trường Việt Nam việc các mô hình kinh tế chia sẻ bước vào lĩnh vực tài chính tiêu dùng đã bắt đầu xuất hiện trong khoảng 3-4 năm trở lại đây. Những mô hình cho vay trực tuyến của Fingo.vn, SHA, Mobivi, Vaymuon, Mofin, huydong.com… mặc dù thời gian qua vẫn chưa thực sự là thương hiệu lớn trên thị trường thanh toán. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các mô hình này đã tham gia cùng với ngân hàng trên thị trường thanh toán, nhất là những phân khúc nhỏ lẻ ngân hàng không với tới.
Đánh giá về sự nhập cuộc trong lĩnh vực tài chính của các mô hình kinh tế chia sẻ, ông Đỗ Minh Phú, Chủ tịch HĐQT TPBank cho rằng, lợi thế của các DN này là rất lớn bởi họ có sẵn khách hàng. Họ có thể chuyển đổi được khách hàng bằng hình thức khuyến khích cho người tiêu dùng mua sản phẩm của họ. Với lợi thế có hàng triệu mặt hàng, họ có thể giảm giá, bán chéo các sản phẩm mà trên thực tế chính là cung cấp các dịch vụ tín dụng. Việc này buộc các NHTM phải tính toán lại chiến lược phát triển ngân hàng số của mình.
Đúng như xu hướng mà ông Phú đề cập, thực tế thời gian qua các NHTM trong nước đã bắt đầu có những động thái hợp tác khá tích cực với các mô hình kinh tế chia sẻ. Chẳng hạn, giữa năm 2017, sau khi Grab, Uber triển khai mô hình cho vay đối với tài xế taxi, Công ty tài chính FE Credit của VPBank đã chủ động hợp tác với Grab để phát triển mô hình trung gian thanh toán. Mới đây, sàn kết nối tài chính Tina - một mô hình kinh tế chia sẻ thực hiện cho vay ngang hàng - đã chủ động bổ nhiệm một cán bộ nguyên là Phó giám đốc Khối Ngân hàng bán lẻ của OceanBank làm giám đốc điều hành và dự kiến sẽ hợp tác với một ngân hàng lớn trong nước để phát triển các sản phẩm dịch vụ cho vay tiêu dùng.
Thực tế, ở quy mô toàn cầu, theo các thống kê của Medium - một mạng xã hội nổi tiếng về nền tảng blog - hiện nay đa số ngân hàng đầu tư quy mô lớn trên thế giới đã thiết lập các quỹ đầu tư hoặc khởi động các chương trình hỗ trợ các công ty công nghệ tài chính (fintech) và hợp tác với các mô hình kinh tế chia sẻ để phát triển mảng tài chính tiêu dùng.
Tại Việt Nam, theo các chuyên gia tài chính, trong vòng vài năm tới các mô hình tài chính tiêu dùng của Grab sẽ vươn tới người tiêu dùng trong nước. Hiện nay Grab đã có một khoản vay vượt mức 700 triệu USD nhờ vào việc cung cấp tài chính và bảo hiểm cho xe hơi. Tại Indonesia, Grab đã mua được mạng lưới thanh toán offline Kudo để chiếm lĩnh thị phần thanh toán. Bên cạnh Grab, một đối thủ khổng lồ khác là Go-Jek với sự hậu thuẫn của Google và Tencent cũng đang nhắm đến thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam.
Chính vì vậy, trong các năm tới việc chủ động hợp tác để tiết giảm chi phí và chia sẻ lợi nhuận sẽ là xu hướng mà các NHTM trong nước chắc chắn phải lưu tâm nếu muốn cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng bán lẻ.