Năm 2016: Tăng trưởng GDP ước 6,3%, lạm phát khoảng 4,75-4,9%
Ổn định kinh tế vĩ mô là mục tiêu hàng đầu | |
Nỗ lực phấn đấu thực hiện cao nhất mục tiêu tăng trưởng năm 2016 | |
Nền kinh tế tiếp tục phục hồi và tăng trưởng |
Tăng trưởng giảm chủ yếu do tổng cung
Theo Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, tăng trưởng GDP năm 2016 ước ở mức 6,3% giảm so với năm 2015 (6,7%) chủ yếu do tổng cung suy giảm, tập trung vào nông nghiệp và khai khoáng.
Tăng trưởng GDP Q4/2014-Q4/2016 (Đơn vị%)
Nguồn: UBGSTCQG |
Cụ thể, tăng trưởng của nông nghiệp và khai khoáng ước ở mức tương ứng là 0,05% và -3,6%, thấp hơn nhiều mức tương ứng của năm 2015 là 2,03% và 6,5%. Nông nghiệp tăng trưởng chậm là do hạn hán, thiên tai; trong khi khai khoáng suy giảm là do giá dầu thế giới xuống thấp khiến sản lượng dầu thô phải cắt giảm (10 tháng năm 2016 giảm 9,3% so cùng kì năm trước).
Trong khi đó, công nghiệp chế biến chế tạo vẫn liên tục cải thiện tăng trưởng kể từ quý 1/2015 (riêng quý 1/2016 giảm tăng trưởng do sản lượng điện thoại bị cắt giảm mạnh trong quý, giảm 17,6% so cùng kỳ năm trước. Chỉ số PMI trong năm 2016 cũng luôn cao hơn 50 điểm và liên tục tăng cũng cho thấy sản xuất liên tục được mở rộng. Ngoài ra, dịch vụ cũng tăng trưởng cao hơn kế hoạch, ước ở mức 6,8% trong năm 2016 (kế hoạch là 6,58%).
Cũng theo Ủy ban, trong khi tổng cung suy giảm, tổng cầu vẫn được duy trì, ngay cả cầu tiêu dùng. Điều đó thể hiện trên 2 giác độ. Thứ nhất, tổng đầu tư toàn xã hội đạt mức khá cao (ước ở mức 33,1% GDP, cao hơn mức 32,6% GDP năm 2015).
Thứ hai, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tuy tăng chậm hơn năm 2015 (loại trừ yếu tố giá ước tăng 7,7%, thấp hơn mức tăng 8,4% của năm 2015) nhưng tỷ lệ tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ so với GDP ước đạt 85,8%, cao hơn mức 77,3% của năm 2015. Điều này cho thấy tiêu dùng tăng chậm là kết quả chứ không phải nguyên nhân của tăng trưởng thấp.
Đặc biệt, xuất khẩu ròng 10 tháng năm 2016 đạt 3,5 tỷ USD, so với mức âm 4,1 tỷ USD của cùng kỳ năm 2015.
Tuy nhiên, xuất khẩu năm 2016 tăng chậm hơn năm 2015 (ước tăng 6,7% về giá trị và 9,8% về lượng) thấp hơn mức tăng của năm 2015 (tăng 8,1% về giá trị và tăng 11,9% về lượng). Nguyên nhân chủ yếu do xuất khẩu gạo và dầu thô giảm; xuất khẩu điện thoại - linh kiện tăng chậm lại.
Đáng chú ý, theo Ủy ban, mặc dù bình quân cả năm 2016 thấp hơn năm 2015 nhưng tăng trưởng đã hồi phục trong quý 3/2016, dựa trên việc tăng trưởng đã loại bỏ yếu tố mùa vụ sau 4 quý suy giảm liên tiếp (từ quý 3/2015 đến quý 2/2016) đã tăng trở lại trong quý 3/2016. Điều này đã được dự báo trước 2 quý bởi chỉ số LEI (thoát đáy trong tháng 3/2016).
Lạm phát cao hơn, nhưng lạm phát cơ bản ổn định
Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho biết, lạm phát năm 2016 ước ở mức 4,75% - 4,9%, cao hơn so với mức 0,6% của năm 2015, chủ yếu do giá dịch vụ công (y tế và giáo dục) được chủ động điều chỉnh mạnh hơn, ước làm lạm phát tăng thêm khoảng 4 điểm % so với năm 2015.
Lạm phát cơ bản các tháng 2015-2016 (Đơn vị %)
Bên cạnh đó, giá nhà ở và vật liệu xây dựng và giá thực phẩm tăng nhanh hơn cũng làm lạm phát tăng so với năm 2015. Ngoài ra, giá xăng dầu không giảm nhiều như trong năm 2015 đã khiến ảnh hưởng giảm đối với lạm phát của giá giao thông không nhiều như năm 2015.
Trong khi đó, lạm phát cơ bản vẫn được duy trì ổn định (ước ở mức xung quanh 2%, so với mức 1,69% của năm 2015).
Nguyên nhân do chi phí sản xuất tiếp tục giảm với giá nguyên nhiên vật liệu dùng cho sản xuất giảm (9 tháng năm 2016 giảm 1,3%, cùng kì năm 2015 tăng 1,8%). Đồng thời, tỷ lệ tín dụng trên GDP vẫn duy trì ở mức cân bằng dài hạn. Trong bối cảnh trên, lạm phát cơ bản tăng nhẹ so với năm 2015 chủ yếu do giá nhà ở và vật liệu xây dựng tăng như đã đề cập ở trên.
Liên quan đến lạm phát năm 2017, Ủy ban cho biết, lạm phát chịu áp lực chủ yếu từ yếu tố giá thế giới, được dự báo tăng trở lại. Cụ thể, yếu tố giá thế giới dựbáo làm lạm phát năm 2017 tăng thêm khoảng 2,5 điểm % so với năm 2016 (trong đó, giá năng lượng làm tăng 2,2 điểm %, giá lương thực làm tăng 0,3 điểm %). Tuy nhiên, so với năm 2016 áp lực điều chỉnh giá dịch vụ công trong năm 2017 sẽ giảm.
Bởi vậy, Ủy ban dự báo lạm phát năm 2017 sẽ phụ thuộc vào mức độ điều chỉnh giá dịch vụ công theo hai kịch bản sau: (i) giá dịch vụ công không điều chỉnh, lạm phát dự báo ở mức khoảng 4%; (ii) giá dịch vụ công điều chỉnh bằng nửa mức điều chỉnh trong năm 2016, lạm phát dự báo ở mức 5%.