Ngân hàng ngoại hiến kế tăng trưởng tín dụng

Nhiều ngân hàng được nới room tín dụng

Với mặt bằng lãi suất thấp cùng với một số chính sách hỗ trợ khác của Chính phủ, ngành Ngân hàng đã giúp các DN quay trở lại vay vốn tín dụng để tìm kiếm cơ hội kinh doanh mới. Do vậy, thời gian qua không ít các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoạt động hiệu quả và có khả năng mở rộng tín dụng đã xin NHNN tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng (TTTD). Thực tế, từ đầu năm đến nay NHNN đã xem xét điều chỉnh chỉ tiêu này cho 31 TCTD, trong đó có 11 ngân hàng nước ngoài được điều chỉnh.

Để đáp ứng nhu cầu nói trên, NHNN đã đưa ra chỉ tiêu TTTD cho từng ngân hàng để chủ động xây dựng kế hoạch kinh doanh phù hợp với năng lực tài chính của mình. Trong thời gian thực hiện, nếu ngân hàng nào có khả năng mở rộng tín dụng an toàn, NHNN sẽ cho phép nới chỉ tiêu.

Động thái này có ý nghĩa rất quan trọng khi mà mặc dù tín dụng đã có xu hướng cải thiện rõ nét so với cuối năm 2012, nhưng thực tế, TTTD toàn hệ thống mới chỉ đạt khoảng 50% chỉ tiêu của cả năm. Kể cả khối các ngân hàng nước ngoài cũng đang gặp khó, thậm chí một số ngân hàng đang có mức TTTD âm (-).

Thời gian qua, nhiều ngân hàng nước ngoài xin tăng thêm chỉ tiêu TTTD

Theo bà Nguyễn Thị Hồng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN), tính đến thời điểm 18/9, toàn hệ thống tín dụng tăng 5,83% so với cuối năm 2012, cao hơn so với mức 9 tháng đầu năm 2012 là 2,52%. Tuy nhiên TTTD của nhóm ngân hàng nước ngoài giảm 3,66%. Và mặc dù, tín dụng VND tăng 15,21%, cao hơn so với mức tăng tín dụng toàn hệ thống, nhưng tín dụng ngoại tệ lại giảm mạnh hơn so với mức giảm toàn hệ thống, ở mức 15,84%.

Ngân hàng ngoại đang gặp khó tăng trưởng tín dụng

Lý giải việc TTTD của ANZ chưa được như mong muốn, ông Tared cho hay, mặc dù nền kinh tế đã được cải thiện nhưng các chỉ số kinh tế vĩ mô Việt Nam vẫn chưa ổn định, gây ảnh hưởng đến nhu cầu tín dụng của khách hàng. Lý do khác là do phần nhiều khách hàng của ANZ chỉ mang tính chất thời vụ, do đó, khi “hết mùa” kinh doanh, tốc độ TTTD lại giảm xuống. Chưa kể, do chất lượng khách hàng của ANZ tương đối tốt nên luôn bị các ngân hàng khác săn đón, có không ít khách hàng của ANZ đã chuyển sang vay vốn ngân hàng nội với lãi suất thấp hơn…

Đồng quan điểm, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam Sumit Dutta cho rằng, các nhà đầu tư chưa nhìn thấy cơ hội kinh doanh tốt nên không mấy mặn mà với việc tiếp cận vốn vay tại ngân hàng. Hơn nữa, các DN đang có quá nhiều sự lựa chọn để vay vốn ngân hàng với các mức lãi suất hấp dẫn nên các ngân hàng đã phải cạnh tranh rất khốc liệt.

“Hiện các DN có thể tiếp cận các khoản vay chỉ với mức 5%/năm. Cho dù HSBC có giảm thêm lãi suất cũng khó có thể cạnh tranh được. HSBC cũng như nhiều ngân hàng ngoại khác tại Việt Nam sẵn sàng hy sinh giảm lợi nhuận giữ khách hàng, tăng thị phần. Nhưng điều này đang gặp nhiều trở ngại”, ông Dutta tỏ ra quan ngại.

Lãnh đạo Citibank tại Việt Nam và một số chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam cho biết, một trong những trở ngại trong việc TTTD chưa đạt như mong muốn là do quy định giới hạn cấp tín dụng không được vượt quá 15% vốn tự có của chi nhánh ngân hàng nước ngoài và đối với một khách hàng và người có liên quan không được vượt quá 25% vốn tự có theo Luật Các TCTD 2010.

Lãnh đạo Citibank lấy dẫn chứng: có khách hàng được ngân hàng này cấp hạn mức 60 triệu USD, nhưng theo Luật Các TCTD 2010, không cho phép khách hàng vay vượt quá 15% vốn tự có của ngân hàng nên khách hàng này chỉ được vay 40 triệu USD tại Việt Nam, 20 triệu USD còn lại được chuyển ra chi nhánh Citibank tại nước ngoài. Điều này đã ảnh hưởng đến TTTD của chi nhánh cũng như cả hệ thống. Do đó, các ngân hàng nước ngoài đề xuất được nới hạn mức cho vay trên.

Trước phản ánh của đại diện khối NH ngoại, lãnh đạo NHNN cũng thừa nhận việc TTTD của một số chi nhánh ngân hàng nước ngoài giảm mạnh do phải giảm dần dư nợ cho vay của các hợp đồng tín dụng đã ký kết với khách hàng trước ngày 1/1/2011 (thời điểm Luật Các TCTD 2010 có hiệu lực) mà vượt 15% vốn tự có.

Tuy nhiên, theo Vụ trưởng Vụ tín dụng NHNN Nguyễn Viết Mạnh, theo báo cáo của Trung tâm thông tin tín dụng (CIC), hiện vẫn còn vài ngân hàng cho vay vượt quy định và yêu cầu các ngân hàng trên khẩn trương giảm dần tỷ trọng này, hạn chót có thể đến 31/12/2013.

Mặc dù trong Luật Các TCTD 2010 quy định rõ về từng đối tượng áp dụng mức cho vay 15% và 25% nhưng vẫn có quy định mở kèm theo, và Thủ tướng Chính phủ là người quyết định cuối cùng cho phép vay vượt đối với từng trường hợp cụ thể. Do vậy ngân hàng nào có nhu cầu cho vay vượt quá mức quy định thì phải trình từng trường hợp cụ thể gửi về NHNN.

“Trong luật không khuyến khích điều này mà chỉ ưu tiên cho vay dự án mang tính chất xã hội và có ý nghĩa kinh tế đặc biệt quan trọng”, ông Mạnh cho biết. Đồng thời lưu ý thêm, khi các ngân hàng đề xuất cũng nên cân nhắc không nên đề xuất vượt quá xa có thể ảnh hưởng đến an toàn hệ thống ngân hàng. Hiện tại vẫn có ngân hàng nước ngoài cho vay vượt 100% vốn tự có. Nếu so với mức 15 – 25% đây là con số rất lớn.

Theo quan điểm của Phó chánh thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, Nguyễn Đăng Hồng, các ngân hàng nước ngoài nên xem xét chiến lược mở rộng kinh doanh cũng như cân nhắc việc tăng vốn điều lệ cho phù hợp điều kiện phát triển kinh doanh tại Việt Nam. Hiện tại vốn điều lệ của các chi nhánh ngân hàng nước ngoài còn khá khiêm tốn nên việc cho vay khách hàng cũng cần có sự thận trọng nhất định, nhằm đảm bảo an toàn hoạt động hệ thống ngân hàng.

Lãnh đạo Citibank cho rằng: “Chủ trương hạn chế vay ngoại tệ khiến các nhà nhập khẩu e ngại và họ chuyển hướng sang vay vốn ở nước ngoài. Như vậy, vô hình trung gây tác động đến TTTD”.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Hồng, thời gian qua, trong bối cảnh tín dụng tăng thấp, NHNN đã linh hoạt xem xét chấp thuận cho một số TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện cho vay các phương án sản xuất, kinh doanh hàng hóa thuộc lĩnh vực ưu tiên được vay ngoại tệ và kéo dài thời gian nhu cầu vay bằng ngoại tệ khác đến hết năm 2013. Ngoài ra, NHNN xem xét và đã chấp thuận một số nhu cầu vay ngoại tệ của các ngân hàng nước ngoài như HSBC, ANZ…

Trước những đề xuất của các ngân hàng ngoại, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Đồng Tiến cho biết: các quy định hoạt động ngân hàng của Việt Nam đang hướng tới chuẩn mực thông lệ quốc tế, nhưng trong quá trình điều hành NHNN sẽ có những điều chỉnh thích hợp để phù hợp với bối cảnh thực tiễn. Từ nay đến cuối năm, NHNN sẽ đánh giá để đưa ra các giải pháp nhằm thực hiện TTTD ở mức phù hợp, từ đó đóng góp tăng trưởng kinh tế. “Nhưng NHNN không đặt mục tiêu TTTD cao bằng mọi giá mà phải đi kèm với chất lượng”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Huyền Thanh