Nợ vay của sinh viên Mỹ: Gánh nặng khó dỡ bỏ

Theo Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), trong vòng một thập niên qua, gánh nặng nợ nần của sinh viên Mỹ đã tăng gấp hơn 3 lần. Khoản nợ của sinh viên giờ đây lớn thứ hai trong danh mục các khoản nợ của Mỹ, chỉ xếp hạng sau khoản nợ thế chấp.

Trung bình, mỗi sinh viên Mỹ vay nợ khoảng 12.800 USD. Tính đến thời điểm này, tại Mỹ có khoảng 40 triệu sinh viên Mỹ đang phải gồng mình gánh nợ. Nếu tính từ năm 1999, khoản nợ sinh viên tại Mỹ đã tăng hơn 500%.

Gánh nặng nợ nần của sinh viên Mỹ như quả bom nổ chậm đe dọa nền kinh tế nước này

Theo một số hãng thông tấn, việc gia tăng các khoản nợ của sinh viên do học phí của các trường đại học tăng mạnh trong thập niên qua và số lượng học sinh vào đại học đông hơn.

Trước tình trạng trên, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đề ra chính sách giảm lãi suất vay nợ cho sinh viên, thế nhưng các chuyên gia kinh tế đánh giá rằng biện pháp này đã quá muộn và không hiệu quả để cứu vãn nguy cơ bong bóng nợ sinh viên.

Bởi trước đó, Quốc hội Mỹ đã cho phép tăng gấp đôi mức lãi suất đối với sinh viên vay từ chính phủ liên bang từ 3,4% lên 6,8%. Trong bối cảnh nền kinh tế cải thiện, mức lãi suất này đã tăng theo và lên 6,8% vào năm 2015.

Trong khi đó, thông tin từ hãng thông tấn AFP đưa ra, tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ tuy đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 7 năm qua và chỉ còn 5,1% nhưng cơ hội có việc làm đối với các sinh viên mới ra trường không phải nhiều. Chưa kể, các khoản nợ giáo dục thì không được xoá để đảm bảo lợi ích cho các bên cho vay.

Theo đó, những người Mỹ vẫn còn khoản nợ sinh viên gần như không thể nộp đơn bảo lãnh vỡ nợ. Chính gánh nặng nợ nần này đã đẩy rất nhiều sinh viên Mỹ rơi vào bế tắc. Hiện tại Mỹ có đến 7 triệu người vỡ nợ vì khoản nợ sinh viên (tương đương 2% dân số).

Trước thông tin về khoản nợ sinh viên mà Mỹ công bố, một số nhà phân tích bắt đầu liên tưởng đến một số quốc gia đang phát triển tài chính, trong đó có Việt Nam, bởi quốc gia này đang có những bước phát triển vượt bậc về ngân hàng bán lẻ, trong đó, cho vay tiêu dùng đặc biệt được chú trọng.

Khi nhắc đến điều này, chúng ta có thể nhớ đến câu chuyện ngân hàng Đông Á với chương trình cho vay siêu tốc cách đây không lâu. Thời điểm đó, ngân hàng này triển khai sản phẩm vay tiêu dùng “Vay 24 phút”, với hạn mức từ 500.000 đến 50 triệu đồng, lãi suất cho vay là 1,07%/tháng. Với khẩu hiệu “Cần tiền ngay vay 24 phút”, sản phẩm này nhằm hỗ trợ những khách hàng đang có nhu cầu vay vốn tức thời, mà tập trung vào đối tượng là sinh viên.

Chỉ trong vòng 24 phút kể từ lúc khách hàng hoàn tất đầy đủ những thủ tục theo yêu cầu, sẽ được ngân hàng cấp một hạn mức tín dụng mà không cần tài sản đảm bảo, không cần bảo lãnh. Điều kiện vay vốn khi đó chỉ cần khách hàng có sở hữu thẻ đa năng Đông Á…

Khi sản phẩm này ra đời, ngân hàng Đông Á trở thành hiện tượng của năm và được rất nhiều khách hàng là sinh viên ủng hộ. Tỷ lệ tăng trưởng thẻ ATM ở đối tượng này tăng kỷ lục và Đông Á trở thành NH điện tử được người trẻ yêu thích nhất.

Tuy nhiên, trong báo cáo tài chính năm 2014, khi con số nợ xấu của Đông Á công bố mức tăng kỷ lục, thì nguyên do từ cho vay sinh viên nghe đâu chiếm tỷ lệ rất lớn. Không chỉ ngân hàng Đông Á, từ đó đến nay, rất nhiều TCTD tại Việt Nam cũng xác định đối tượng sinh viên là khách hàng tiềm năng. Đặc biệt, các TCTD tài chính tiêu dùng tại Việt Nam đang rất quan tâm và đẩy mạnh cho vay đối tượng này.

Hiện tại, nợ xấu ở lĩnh vực cho vay tiêu dùng đối với nhóm sinh viên tại Việt Nam, theo các TCTD tài chính tiêu dùng là vẫn đang trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, câu chuyện đổ vỡ nợ vay sinh viên của Mỹ là một bài học không nhỏ và cũng đã ảnh hưởng rất nặng nề đối với nền kinh tế nước này.