Phát triển nền nông nghiệp sạch: Cần có chính sách đồng bộ

	Agribank mong muốn đồng hành với nền nông nghiệp “sạch”
	Tái cơ cấu nông nghiệp nông thôn: Đang cần thêm những cú hích
	Vốn ngân hàng ở nơi giao thương lớn nhất miền Tây Bắc

Đòi hỏi bức thiết

Tại buổi Hội thảo về Nông nghiệp an toàn, Phó trưởng ban thường trực, Ban Kinh tế Trung ương ông Phạm Xuân Đương khẳng định, nâng cao chất lượng hàng hoá nông sản nói riêng và năng lực cạnh tranh của ngành nông nghiệp nói chung là đòi hỏi bức thiết được đặt ra trong tiến trình hội nhập.

Phó tổng giám đốc Agribank bà Nguyễn Thị Phượng nhấn mạnh, sau 28 năm sát cánh cùng ngành nông nghiệp, đến thời điểm này Agribank thấy rằng, đã đến lúc nền nông nghiệp Việt Nam cần chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa. Bởi tương lai nền nông nghiệp của Việt Nam nói riêng, đời sống con người đất nước nói chung đang phải đối mặt quá nhiều thách thức từ biến đổi khí hậu.

Khả năng cạnh tranh thị trường đang có nguy cơ bị mất khi nhiều sản phẩm nước ngoài đang dần chiếm lĩnh thị phần tại Việt Nam như hàng Thái, Trung Quốc… Một trong những lý do “tạo ra” thách thức đó là nguồn gốc thực phẩm không an toàn.

Đại diện Cục An toàn thực phẩm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (NN&PTNT) cũng thừa nhận, bất cập trong an toàn thực phẩm đang gây hại cho sức khoẻ người dân hiện nay như mối nguy hại sử dụng chất hóa học trong thức ăn, gây nhiều bệnh nguy hiểm cho người dân, nhất là ung thư… “An toàn thực phẩm không chỉ bảo vệ sức khoẻ cộng đồng mà quan trọng nữa đảm bảo duy trì và phát triển nòi giống, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội”, vị này nhấn mạnh.

Là kênh cấp vốn chủ lực cho khu vực tam nông, trong suốt thời gian qua, không chỉ mở rộng đảm bảo mục tiêu tăng trưởng tín dụng, Agribank luôn chú trọng tín dụng vào dự án, phương án sản xuất, kinh doanh nông nghiệp phát triển an toàn, hiệu quả, bền vững, bảo vệ môi sinh, môi trường.

Nền nông nghiệp tăng trưởng phát triển bền vững mới đem lại thu nhập ổn định cho người sản xuất kinh doanh và giúp Agribank giảm thiểu các rủi ro tín dụng. Vì vậy, Agribank luôn chú trọng vào các dự án, phương án sản xuất nông nghiệp bền vững, chú trọng đảm bảo môi sinh, môi trường. Các dự án phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt. Và ngân hàng kiên quyết loại trừ các dự án ảnh hưởng môi trường và an toàn xã hội.

Mấu chốt là cơ chế lợi ích

Mặc dù việc phát triển nông sản sạch rất cấp bách nhưng hiện tại cũng không ít trở ngại như vốn đầu tư lớn, trong khi các DN sản xuất quy mô lớn theo quy trình công nghệ hiện đại đối với lĩnh vực nông nghiệp còn ít. Chưa kể áp dụng các quy trình sản xuất nông sản sạch đòi hỏi phải có quy mô cánh đồng và vùng sản xuất đủ lớn, trong khi ruộng đất của các hộ nông dân nhỏ và manh mún.

Ngay cả mô hình phát triển theo chuỗi, hay mô hình “cánh đồng mẫu lớn” dù được khuyến khích mở rộng nhưng cũng đã nảy sinh những bất cập về tiêu thụ sản phẩm, về mối quan hệ hợp đồng giữa DN và nông dân. Có những chuỗi liên kết đang bị ngừng lại dở dang do người tham gia “buông”.

Lý do mà chuỗi liên kết bị “ngắt quãng” theo đánh giá của Phó tổng giám đốc Agribank Nguyễn Thị Phượng là do ngay từ đầu chuỗi liên kết đó lỏng lẻo vì chưa có chất kết dính giữa các thành viên tham gia chuỗi. Muốn nói gì thì nói lợi ích kinh tế vẫn là lợi ích cốt lõi. Nếu chúng ta để người sản xuất tự chăm lo vấn đề của mình thì họ cũng chẳng mặn mà gì tham gia chuỗi. Vì thế muốn người tham gia không rời bỏ khỏi chuỗi thì phải có cơ chế đảm bảo lợi ích cho người tham gia.

Ngoài những vấn đề trên, lãnh đạo Agribank cho rằng vấn đề còn ở người tiêu dùng. Liệu họ có đủ niềm tin để sẵn sàng trả giá cao hơn sản phẩm nông nghiệp sạch không và có đủ điều kiện tài chính để mua sản phẩm giá cao?

Ngay cả với cơ quan quản lý nhà nước, hiện chỉ dừng ở chỗ xây dựng ban hành các quy định phổ biến tuyên truyền, giám sát xử lý vi phạm mà chưa thể hiện rõ vai trò quản lý; phối hợp giữa Bộ NN&PTNT Việt Nam với chính quyền địa phương các cấp vẫn còn đứt quãng, vì thế một số vấn đề như quy hoạch vùng sản xuất, tổ chức mô hình sản xuất thế nào, cơ chế giám sát và chế tài xử lý ra sao… chưa được triển khai đồng bộ nên hiệu quả thấp. “Muốn phát triển nền nông nghiệp sạch không chỉ trong các chuỗi sản xuất mà trong “chuỗi” chỉ đạo cũng cần có sự đồng nhất”, một chuyên gia nông nghiệp bình luận.

Để thúc đẩy nền nông nghiệp phát triển bền vững lãnh đạo Agribank cho rằng cần phải có một cơ chế đồng bộ cụ thể. Thời gian tới, Agribank tiếp tục chú trọng rót vốn đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn đặc biệt phát triển ngành nông nghiệp sạch, song song với đó rà soát, sửa đổi hoặc ban hành mới cơ chế chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp theo hướng gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, phù hợp quy định của pháp luật. Ngân hàng sẽ không đầu tư tín dụng nếu dự án chưa được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc ảnh hưởng môi trường nghiêm trọng, phát triển không bền vững.

Và để thực hiện được mục tiêu trên, đòi hỏi không chỉ sự nỗ lực của Agribank mà cần sự hỗ trợ rất lớn của Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2014 – 2020 theo Quyết định số 1393/QĐ-TTg ngày 25/9/2012. Để tạo điều kiện cho NH đẩy nhanh tiến độ thẩm định cấp tín dụng, Agribank đề nghị cơ quan nhà nước các cấp xem xét hoặc tham mưu thẩm định, phê duyệt, đảm bảo tính pháp lý các dự án, phương án vay vốn theo chương trình tín dụng xanh.

Agribank cũng đề xuất NHNN Việt Nam xem xét triển khai cụ thể hơn hệ thống các giải pháp toàn diện bảo đảm hệ thống NH có thể phục vụ hiệu quả cho mục tiêu tăng trưởng xanh. Ngoài ra, Agribank mong muốn vấn đề tuyên truyền, truyền thông về thực phẩm sạch, an toàn được quan tâm chú trọng quảng bá rộng rãi hơn, có trọng tâm trọng điểm. Qua đó có thể thay đổi về nhận thức không chỉ đối với người tiêu dùng mà NH còn kỳ vọng cao hơn đó là thay đổi chính sách hỗ trợ sự phát triển nền nông nghiệp sạch.

Trong bối cảnh mở rộng thị trường trở thành bài toán sống còn và hàng loạt Hiệp định thương mại tự do (FTA) cùng Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vừa ký kết được coi là “ngòi nổ” kích hoạt thị trường tiêu thụ nông sản toàn cầu.

Với mong muốn Việt Nam có một nền nông nghiệp an toàn, phát triển bền vững, thông qua các chương trình, hành động cụ thể, Agribank đã và đang không ngừng nỗ lực vào cuộc cùng Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền địa phương các cấp, cùng cộng đồng DN và người dân trên cả nước thực thi các giải pháp hữu hiệu xây dựng và quản lý chuỗi giá trị nông nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa nông sản Việt Nam.