Sẽ có cơ chế đấu giá nợ xấu

	Đã thu hồi được hơn 50 nghìn tỷ đồng nợ xấu
	Tìm cơ chế đột phá xử lý nợ xấu
	Động lực xử lý nợ xấu

NHNN đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định liên quan đến việc đấu giá nợ xấu, gắn trực tiếp với yêu cầu xử lý các khoản nợ đã được Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) mua từ các NHTM trong những năm qua. Bằng việc rốt ráo hoàn thiện văn bản pháp lý này, giới phân tích cho rằng hoạt động bán đấu giá nợ xấu đang có cơ hội được đẩy nhanh, giảm thiểu được nhiều trình tự thủ tục và tiết kiệm tối đa chi phí.

Linh hoạt với giá khởi điểm

Có thể nói trong những năm qua, việc bán lại các khoản nợ xấu đã mua từ các TCTD của VAMC chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Tính đến thời điểm giữa tháng 3/2017, mặc dù áp dụng nhiều hình thức bán nợ nhưng VAMC cũng mới chỉ thu hồi được khoảng 50.000 tỷ đồng nợ xấu, con số này chỉ đạt khoảng 17,6% so với dư nợ gốc đã được mua.

Hoạt động bán đấu giá nợ xấu sẽ có cơ hội được đẩy nhanh trong thời gian tới

Gần đây, do Luật Đấu giá tài sản được Quốc hội thông qua nên VAMC kỳ vọng có thể đẩy nhanh xử lý nợ qua hình thức bán đấu giá. Tuy nhiên, hiện nay, mỗi khi tiến hành đấu giá, VAMC đều phải thuê đơn vị định giá để xác định giá khởi điểm. Mỗi lần bán đấu giá không thành công thủ tục này lại phải tiến hành làm lại, gây mất thời gian và tốn nhiều chi phí.

Để tháo gỡ nút thắt này, dự thảo Nghị định mà NHNN đang hoàn thiện đã cắt bỏ khâu làm lại thủ tục định giá khởi điểm. Theo đó, các khoản nợ xấu VAMC đã mua bằng trái phiếu đặc biệt hoặc mua theo giá thị trường mà khi tiến hành đấu giá đơn vị không thỏa thuận được với các TCTD bán nợ và các bên liên quan thì giá khởi điểm sẽ do đơn vị định giá độc lập (do VAMC thuê) xác định. Mức giá này sẽ được dùng cho đợt bán đấu giá đầu tiên. Nếu đợt bán đấu giá này không thành công, VAMC có quyền giảm mỗi lần tối đa 10% giá khởi điểm để bán tiếp trong các đợt sau mà không phải thực hiện lại thủ tục thẩm định giá.

Theo quan điểm của Ban soạn thảo Nghị định, việc đơn giản hóa thủ tục định giá khởi điểm không phải là nới lỏng hoạt động xử lý nợ mà thực chất là tạo điều kiện cho VAMC đẩy nhanh quá trình bán và thu hồi nợ xấu. Khi thuê đơn vị định giá khởi điểm, VAMC sẽ phải công khai thông tin trên trang thông tin điện tử của NHNN và của đơn vị trong vòng 5 ngày. Do vậy tất cả các DN thẩm định giá đều có cơ hội đăng ký tham gia.

Khi đã xác định được mức giá khởi điểm chính xác và phù hợp, việc giảm giá để bán trong các lần đấu giá sau sẽ căn cứ thực tế vào số lượng người mua, giá trị mua và thực tế khoản nợ, do vậy sẽ mang tính thị trường cao và nhiều cơ hội bán thành công nợ xấu.

Phân loại nợ để giảm thủ tục

Bên cạnh việc đơn giản hóa thủ tục định giá khởi điểm, dự thảo Nghị định mà NHNN đang hoàn thiện cũng tạo ra căn cứ pháp lý rất chi tiết nhằm hỗ trợ VAMC tiến hành các thủ tục đấu giá nợ xấu và tài sản đảm bảo nợ. Theo đó, việc xác định khoản nợ xấu nào là nợ xấu có giá trị lớn được Ban soạn thảo Nghị định đề xuất là các khoản nợ có giá trị từ 100 tỷ đồng trở lên. Đối với những khoản nợ này khi tiến hành bán đấu giá VAMC cần lập hội đồng đấu giá (bao gồm đại diện VAMC, đại diện TCTD bán nợ và đại diện đấu giá viên).

Để xác định được giá trị các khoản nợ xấu một cách chính xác nhất nhằm quyết định có lập hội đồng đấu giá hay không; Ban soạn thảo Nghị định cho rằng, NHNN nên cho phép VAMC căn cứ vào mức giá khởi điểm mà đơn vị thẩm định độc lập đưa ra. Bởi hiện nay, tính đến giữa tháng 2/2017, số lượng các khoản nợ xấu có giá trị từ 100-1.000 tỷ đồng (căn cứ vào dư nợ gốc hạch toán) tại VAMC khá lớn (471 khoản nợ). Số lượng các tài sản đảm bảo nợ có giá trị trên 100 tỷ đồng cũng đạt con số khoảng 810.

Nếu căn cứ vào mức giá ghi trên sổ sách tại VAMC thì khi triển khai thủ tục đấu giá, sẽ có khoảng gần 1.300 khoản nợ xấu và tài sản đảm bảo nợ buộc phải lập hội đồng đấu giá, nhưng khi đơn vị định giá độc lập xác định giá khởi điểm để bán nợ có thể giá trị thực tế của tài sản sẽ thấp hơn. Điều này sẽ gây trở ngại trong việc thống nhất giá trị thực tế của khoản nợ, khiến các bên liên quan không có tiếng nói chung. Từ đó dẫn tới tiến độ bán nợ của VAMC tiếp tục bị chững lại.

Như vậy, với dự thảo Nghị định về đấu giá nợ xấu, các quy định pháp lý liên quan đã được NHNN xác định khá chi tiết và cụ thể theo hướng tạo thuận lợi nhất hỗ trợ VAMC xử lý nợ theo hình thức mua bán nợ theo giá thị trường.

Động thái tích cực này của NHNN cho thấy một mặt ngành NH khá sốt sắng trong việc đón đầu triển khai cụ thể hóa các quy định mới của Luật Đấu giá tài sản (sẽ có hiệu lực vào đầu tháng 7/2017). Mặt khác nhà điều hành chính sách tiền tệ cũng đang thể hiện quyết tâm nhanh chóng xử lý các khoản nợ tại VAMC để phấn đấu đến năm 2020 xử lý khoảng 150.000 tỷ đồng nợ như VAMC mới đây đã đưa ra kỳ vọng.