Bản lĩnh người phụ nữ trên thương trường

Bà Lê Thị Băng Tâm

Bà Lê Thị Băng Tâm, Chủ tịch HĐQT HDBank

Người phụ nữ “đắt sô”

Nhiều năm đi làm báo tôi gặp không ít chính khách, các nhà chính trị ở địa phương và trung ương, nhưng gặp chính khách nữ ở nước mình thì chưa nhiều. Trong những chính khách nữ tôi có ấn tượng với bà Lê Thị Băng Tâm, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài chính. Bà đã thực hiện nhiều chương trình quản lý, bảo hiểm, chứng khoán, tài chính đối ngoại cho Chính phủ.

Người phụ nữ Nam Trung bộ có phong cách nhẹ nhàng nhưng quyết đoán này đã từng làm Chủ tịch HĐQT đầu tiên của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC). Khi đó, ấn tượng lớn nhất của giới báo chí bà là một người quyết định trong vai trò canh giữ vốn Nhà nước.

Có lẽ không nhiều chính khách sau khi rời công sở lại được các tập đoàn tài chính trong nước và quốc tế mời về làm quản lý như bà Tâm. Tốt nghiệp Quản lý kinh tế cao cấp, rồi làm tiến sỹ kinh tế với đề tài tài chính tín dụng ở nước Nga… hiện nay bà Lê Thị Băng Tâm đang nắm giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT HDBank và là thành viên HĐQT độc lập Công ty Vinamilk, cố vấn cao cấp cho một số định chế tài chính nước ngoài.

Những người làm việc trực tiếp với bà Tâm đều có chung nhận xét đó là một người phụ nữ thân thiện và có nhiều ấn tượng với đồng nghiệp, đặc biệt nhân viên nữ. Giới kinh doanh đánh giá bà Tâm là người có tầm nhìn chiến lược và quyết liệt theo đuổi tới cùng các phương án khả thi.

	Bà Mai Kiều Liên

Bà Mai Kiều Liên, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Vinamilk

Nước xa khó cứu được lửa gần

“Trong thời điểm hiện tại, tình hình chung của các DN trong nước gặp phải như giá nguyên liệu thế giới tăng cao, hoạt động kinh doanh như "ngồi trên đống lửa" bởi áp lực lãi vay. Đơn vị nào phụ thuộc lớn vào vốn vay coi như bị mất lợi thế cạnh tranh. Chưa kể, do lượng tiêu thụ sụt giảm mạnh mà phải tăng giá bán do giá nguyên liệu đầu vào tăng cao khiến việc cạnh tranh ngày càng gay gắt, thậm chí đối mặt với nguy cơ đóng cửa.

Nhưng với Vinamilk, do có kế hoạch cụ thể 1 năm, 3 năm thậm chí trong 5 năm và chủ động được nguồn nguyên liệu nên mọi hoạt động diễn ra như theo kế hoạch, không bị ảnh hưởng nhiều.

Ngoài việc chờ can thiệp từ phía Nhà nước, trước tiên DN phải tự cứu mình, bởi "nước xa không cứu được lửa gần". Thay vì chờ lãi suất hạ, bản thân DN tự xoay xở nguồn vốn ở kênh khác, cắt giảm chi phí ở những khâu nào còn có thể, tìm đến phân khúc thị trường mới, sáng tạo ra sản phẩm mới...

Vinamilk đặt mục tiêu cuối năm nay đạt doanh thu 1 tỷ USD, đứng trong top 50 công ty sữa có doanh thu cao nhất thế giới vào năm 2017 với 3 tỷ USD mỗi năm. Năm 2010, Vinamilk là DN Việt duy nhất lọt vào danh sách 200 DN tốt nhất tại khu vực châu Á do Tạp chí Forbes Asia bình chọn”.

Bà Nguyễn Thu Hoa

Bà Nguyễn Thu Hoa, Phó tổng giám đốc LienVietPostBank

Khó khăn đối với người phụ nữ làm kinh doanh chính là thiếu thời gian

“Khi người phụ nữ làm kinh doanh, dù là ở vị trí nào cũng đều có những thuận lợi và khó khăn nhất định. Thuận lợi xuất phát từ chính đức tính tốt đẹp của người phụ nữ.

Thứ nhất là lòng kiên nhẫn. Lúc này tính kiên nhẫn không làm người phụ nữ kinh doanh nản lòng, mà nhẫn nại tìm kiếm cơ hội, nhẫn nại bám sát, thuyết phục khách hàng, nhẫn nại đợi thời cơ. Thứ hai là tính chắt chiu, chắt chiu từng chút doanh thu, từng chút lợi nhuận, không thấy ít mà bỏ qua để gộp lại thành kết quả lớn.

Khó khăn đối với người phụ nữ làm kinh doanh chính là thiếu thời gian. Ngoài thời gian dành cho công việc chúng tôi còn phải dành cho gia đình. Và đối với gia đình, đôi khi người phụ nữ còn phải gánh thêm trách nhiệm hộ người đàn ông để người đàn ông của họ toàn tâm cho công việc.

Tôi trân trọng tất cả những người phụ nữ làm công tác kinh doanh trong thời buổi này, dù họ là nhân viên hoặc lãnh đạo. Vì trên vai họ một bên là thách thức công việc, một bên là gánh nặng gia đình.

Thường đằng sau thành công của đàn ông là người phụ nữ. Vậy còn với phụ nữ thì sao? Tôi nghĩ rằng, đằng sau mà nói đúng hơn là bên cạnh của người phụ nữ, đặc biệt người phụ nữ thành công nhất định là tình yêu của người đàn ông.

Theo tôi, người phụ nữ thành công là người phụ nữ có ích cho DN và gia đình. Không thể là người phụ nữ thành công nếu như họ chỉ thành đạt trong sự nghiệp mà quên mất sự cống hiến và xây dựng gia đình hạnh phúc. Và chính hạnh phúc gia đình với sự bao dung, độ lượng của tình yêu người đàn ông đã soi rọi dẫn đường cho sự thành đạt của người phụ nữ. Chỉ có tình yêu ấy mới đủ ấm áp mang lại sức mạnh cho người phụ nữ kinh doanh.

Vì họ biết rằng dù thành công hay không, dù vẻ vang hay thất bại thì vẫn có ở đó, người đàn ông, tình yêu và tổ ấm. Người đàn ông chấp nhận người phụ nữ của họ tham gia kinh doanh không phải vì họ nhường gánh nặng cơm áo gạo tiền cho vợ, mà chính đó là hành vi tôn trọng bạn đời. Để người phụ nữ được tham gia lao động, hoạt động xã hội có ích và có cơ hội phát huy hết khả năng của mình.

Ngày Phụ nữ Việt Nam để tôn vinh người phụ nữ nhưng lại là ngày để người phụ nữ khắc họa nét đẹp của người đàn ông. Cảm ơn những người đàn ông đã nâng đỡ, bao dung, tôn trọng người phụ nữ thành công”.

	Bà Nguyễn Thị Mai Thanh

Bà Nguyễn Thị Mai Thanh, Chủ tịch HĐQT - CTCP Cơ điện lạnh – REE

Thành công không có công thức

“Khi mới ở tuổi 33, tôi đã quản lý 200 con người. Thời điểm đó tôi đã đi một nước táo bạo là quyết định lập hồ sơ để xí nghiệp vay vốn NH nhập tủ lạnh cũ, tân trang bán lại kiếm lời. Lần hồi, cầm cự vượt qua cuộc khủng hoảng và có tích lũy cho phát triển sự nghiệp đến ngày nay.

Nhìn lại cả quãng đường, con đường mình bước qua dù có nhiều thăng trầm nhưng cũng có nhiều lý do để hài lòng. Chẳng hạn, từ ngày đầu có vài cỗ máy cũ kỹ, REE mở rộng hoạt động kinh doanh ra nhiều lĩnh vực mới, nền tảng vững chắc theo thế “chân kiềng”: Cơ điện – Văn phòng cho thuê – Đầu tư chiến lược vào lĩnh vực hạ tầng tiện ích. Hiện nay, mảng kinh doanh truyền thống – cơ điện công trình - để lại nhiều dấu ấn lớn nhất là các công trình tầm vóc quốc gia: Trung tâm Hội nghị Quốc gia (NCC), cảng hàng không quốc tế Nội Bài T2, cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Saigon Trade Centrer (TP. Hồ Chí Minh). Mảng kinh doanh BĐS hiện REE quản lý khoảng 110.000 m2 văn phòng cho thuê, mỗi năm thu lợi nhuận trên 100 tỷ đồng…

Với tôi thành công không có công thức, mà nó chỉ đến khi biết chớp thời cơ đổi mới. Ví như bước ngoặt lớn nhất của REE diễn ra năm 1992, gắn với chính sách của Nhà nước cho thí điểm cổ phần hóa DN, đó là thời điểm tốt cho những người muốn thay đổi. Người làm kinh doanh cũng có lúc phạm sai lầm nhưng dám quyết định và nhận trách nhiệm rồi thì sẽ tìm được một hướng đi mới, sau những lần thất bại, gượng dậy, đứng lên cơ hội sẽ không từ chối bạn”.

Bà Phan Thị Tuyết Mai

Bà Phan Thị Tuyết Mai, Tổng giám đốc Công ty Thủy sản Tài Nguyên Seafood và Công ty TMTM

Làm “Nữ tướng” không phải là khó

“Hiện nay, có đến 30% trong số hơn 400.000 DN Việt Nam đang có CEO là nữ. Điều đó chứng tỏ phụ nữ hiện tham gia vào hoạt động kinh doanh rất nhiều. Cũng nhờ đức tính kiên nhẫn, dịu dàng, cẩn thận nên các CEO nữ lãnh đạo công ty khá tốt.

Không tính những công ty thuộc hàng top, nhìn chung, đa số DNNVV ở Việt Nam có giám đốc nữ điều hành đều thành công. Song, điều đáng nói là dù một lúc phải đảm đương rất nhiều công việc khác nhau, lại phải học hành để nâng cao chuyên môn, nhưng các CEO nữ đều cân bằng được và đều có một gia đình hạnh phúc.

Thời điểm hiện tại, những nguyên tắc trao quyền cho phụ nữ là sáng kiến chung của Liên hiệp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) và Cơ quan Hiệp ước toàn cầu của Liên hiệp quốc (United Nations Global Compact). Những nguyên tắc này gồm 7 bước hướng dẫn các DN cách thức trao quyền cho phụ nữ tại nơi làm việc, thị trường và cộng đồng.

Với những hướng dẫn đó, các DN có thể nâng cao quyền cho phụ nữ, hỗ trợ họ tham gia đầy đủ các hoạt động kinh tế trong mọi khu vực và ở mọi cấp độ. Tương lai kinh tế thế giới nghiêng về khối DN tư nhân và trao "tay hòm chìa khóa" cho phụ nữ chính là giúp kinh tế phát triển bền vững”.

	Bà Trương Thị Thúy Nga (bên trái) trong một lễ ký hợp tác kinh doanh tháng 10/2014

Bà Trương Thị Thúy Nga, Giám đốc chi nhánh TP. Hồ Chí Minh - kiêm Phó TGĐ Vietcombank

Người “thổi lửa” cho cán bộ NH

Ông Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch HĐQT Vietcombank đã từng đánh giá: “Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh là đơn vị lâu đời và hiệu quả nhất hệ thống. Năm 2013 chi nhánh thu nhập từ dịch vụ chiếm 41% tổng thu dịch vụ toàn hệ thống, do sự đoàn kết, năng động, sáng tạo của tập thể người lao động, trong đó có vai trò quan trọng của người đứng đầu”.

Nói chuyện với bà Trương Thị Thúy Nga, Giám đốc chi nhánh TP. Hồ Chí Minh - kiêm Phó TGĐ Vietcombank, bà kể nhiều về mô hình “Tổ đối thoại” của đơn vị mình.

“Tổ đối thoại” được tổ chức định kỳ, nội dung bao gồm từ những việc nhỏ nhất như một nhân viên NH kể một câu chuyện khó khăn trong cuộc sống thường ngày. Và sự hy sinh của người phụ nữ trong vai trò hậu phương vững chắc cho chồng hoàn thành công việc.

Từ đó nữ nhân viên NH có điều kiện học hỏi lẫn nhau trong công việc chuyên môn kinh doanh tiền tệ, tiếp cận khách hàng. Thành viên “Tổ đối thoại” có nhiệm vụ đại diện cho người lao động chia sẻ thông tin, tăng cường hiểu biết giữa người lao động và lãnh đạo.

Các khối hỗ trợ tương trợ cho khối bán hàng. Từ đó lãnh đạo có những dữ liệu để sắp xếp nhân sự vào đúng công việc, phát huy tối đa khả năng sáng tạo cho nhân viên. Theo đó, kích thích cơ hội phát huy sáng tạo, đam mê công việc và yêu tổ chức kinh doanh. Trên cơ sở đó, nhân viên NH sử dụng các “kỹ năng cứng” và “kỹ năng mềm” trong xử lý thu hồi nợ xấu; trong đó: thu hồi nợ đúng hạn theo hồ sơ tín dụng, kết hợp lo tìm mối bán hàng tồn kho cho DN để phục hồi sản xuất kinh doanh…

Tùy theo từng trường hợp cụ thể, vận dụng khéo léo và các kỹ năng, tháo gỡ khó khăn với phương châm NH chia sẻ với khách hàng. “Sử dụng đắc nhân tâm để chinh phục khách hàng, để đạt hiệu quả cân bằng lợi ích đôi bên. Công việc thu hồi nợ xấu là trách nhiệm của toàn thể nhân viên, lãnh đạo chi nhánh, chứ không phải riêng bộ phận công nợ”, bà Nga cho biết.

Những giải pháp kinh doanh cũng được lãnh đạo NH này minh họa bằng những bài học thực tiễn từ chính đội ngũ lãnh đạo tiền nhiệm và cán bộ kinh nghiệm. Trong đó nhấn mạnh kỹ năng giải quyết tình huống, kỹ năng thuyết phục khách hàng, khả năng làm việc nhóm.

Những ý tưởng kinh doanh, kinh nghiệm nghệ thuật bán hàng được thể hiện bằng những video clip, hài kịch… đã có sức kết nối, lan tỏa đến các nhân viên và lãnh đạo cùng tham gia. Tất cả những trải nghiệm đó đã tạo ra không khí cởi mở, thể hiện qua các tham luận chia sẻ những khó khăn trong thu hồi nợ xấu, mở rộng tín dụng, phát triển dịch vụ NH.

Với vai trò đầu tàu cung ứng vốn và dịch vụ thanh toán của Vietcombank TP. Hồ Chí Minh, bà Trương Thị Thúy Nga cũng đã tổ chức Câu lạc bộ nữ doanh nhân ở thành phố để chia sẻ kinh nghiệm cuộc sống và kinh doanh với những lãnh đạo nữ quản lý vốn Nhà nước và khu vực tư nhân.

Nhóm phóng viên thực hiện