Bỏ cấp giấy phép xây dựng, giảm áp lực chi phí tài chính

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát, đơn giản hóa 361 thủ tục hành chính và 447 điều kiện kinh doanh thuộc lĩnh vực quản lý. Mục tiêu là cắt giảm tối thiểu 30% thời gian giải quyết, chi phí tuân thủ và điều kiện kinh doanh trong năm 2025.

Các công trình thuộc dự án đã có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 dự kiến sẽ không phải xin cấp phép xây dựng

Bộ này cũng phải rút gọn thủ tục cấp phép xây dựng với dự án đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc nằm trong khu vực có thiết kế đô thị. Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành sẽ được rà soát toàn diện để bỏ những quy định lỗi thời, gây cản trở đầu tư. Các tiêu chuẩn quan trọng, nhất là trong lĩnh vực quy hoạch xây dựng, phải được bổ sung kịp thời để giảm áp lực cho nhà đầu tư.

Tại hội nghị triển khai Nghị quyết 201/2025 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội mới đây, UBND TP. Hồ Chí Minh cũng đã xem xét bỏ giấy phép xây dựng. Nhất là đối với khu vực đã có quy hoạch rõ ràng, đã xác định lộ giới hẻm và có quy định cụ thể về kiến trúc nhà ở trong quy chế quản lý kiến trúc của thành phố sẽ không cần xin giấy phép xây dựng như trước, thay vào đó người dân chỉ cần thực hiện thủ tục đăng ký xây dựng.

UBND TP. Hồ Chí Minh đã giao Sở Xây dựng tham mưu, ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể trong tháng 6 này, sớm triển khai chính sách. Đây là chủ trương được triển khai theo chỉ đạo của Thủ tướng, hướng tới đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu quản lý trật tự và kiến trúc đô thị.

Bàn về vấn đề này ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, cải cách thủ tục xây dựng là động thái tích cực đối với các doanh nghiệp bất động sản, song cần thực hiện với tháo gỡ pháp lý đất đai và quy hoạch. Việc cải cách thủ tục cấp giấy phép xây dựng là một động thái tích cực, đặc biệt đối với các doanh nghiệp phát triển bất động sản trong bối cảnh hiện nay.

“Thủ tục cấp phép xây dựng hiện còn nhiều bất cập. Đơn cử dự án đã được duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 song phải xin phép xây dựng khi san lấp mặt bằng, thi công đường giao thông, cảnh quan... khiến tiến độ triển khai kéo dài, tốn kém nguồn lực. Cần loại bỏ các giấy phép con để hạn chế cơ chế xin - cho, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng" – ông Châu nhấn mạnh

Trên thực tế, quá trình xin giấy phép xây dựng thường kéo dài từ 3 đến 6 tháng, thậm chí lâu hơn nếu dự án phải điều chỉnh quy hoạch hoặc xin ý kiến từ nhiều cơ quan chức năng. Việc thủ tục kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ triển khai mà còn làm gia tăng chi phí tài chính, gây áp lực lên dòng vốn và khả năng xoay vòng của doanh nghiệp.

Trong bối cảnh đó, đề xuất miễn giấy phép xây dựng đối với các dự án đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thuộc khu vực đã được phê duyệt thiết kế đô thị là một bước đi hợp lý. Với các dự án này, các chỉ tiêu kỹ thuật như mật độ xây dựng, tầng cao, khoảng lùi hay hạ tầng đã được xác định cụ thể, nên có thể áp dụng cơ chế đăng ký xây dựng thay cho quy trình xin phép truyền thống mà vẫn đảm bảo tính tuân thủ và giám sát.

Việc rút ngắn thủ tục sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, đưa sản phẩm ra thị trường đúng thời điểm và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn. Về tổng thể, đây là một cải cách có thể góp phần cải thiện môi trường đầu tư và thúc đẩy nguồn cung hợp pháp cho thị trường.

Tương tự, bà Giang Huỳnh, Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu & S22M, Savills TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, chính sách này cần được triển khai đồng thời với một hệ thống hậu kiểm nghiêm ngặt. Để đảm bảo hiệu quả toàn diện, cần đẩy mạnh số hóa, xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung để theo dõi tiến độ, giám sát chất lượng thi công và công khai kết quả kiểm tra.

Đồng thời, cải cách thủ tục xây dựng cần được thực hiện song song với việc tháo gỡ những vướng mắc lớn hơn về đất đai, quy hoạch và định giá tiền sử dụng đất – vốn là những điểm nghẽn cốt lõi đối với sự phát triển của các dự án bất động sản hiện nay.