Cần tạo đột phá trong phát triển kinh tế biển

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường

Ông đánh giá như thế nào về những kịch bản tăng trưởng kinh tế trong Quy hoạch tổng thể mà Chính phủ đưa ra?

Trong quy hoạch này chúng ta đưa ra các phân kỳ phát triển cho giai đoạn 2021-2025 và giai đoạn 2026-2030. Tôi cho rằng việc phân kỳ này là rất phù hợp bởi lẽ giai đoạn 2021-2025 gần như là giai đoạn chúng ta bắt tay vào thực hiện các phương án quy hoạch với các dự án đầu tư sẽ được hình thành và định hình. Do đó, sang giai đoạn 2026 - 2030 các dự án sẽ phát huy tác dụng và thể hiện được bằng kết quả tăng trưởng. Chính vì vậy, trong cả hai phương án, kịch bản đều đặt ra mục tiêu của đoạn 2021-2025 thấp hơn so với giai đoạn 2026-2030. Tôi cho rằng đây là một lộ trình phù hợp.

Trong hai kịch bản tăng trưởng này, tôi nghiêng về lựa chọn kịch bản phấn đấu của Chính phủ. Vì nếu như giữ tăng trưởng ở mức mục tiêu thấp, chúng ta sẽ không có động lực để ước vọng và cố gắng. Nhưng nếu chúng ta đặt ra kỳ vọng và tìm các nguồn lực, tìm các mô hình thích hợp thì chúng ta sẽ đạt được mục tiêu đó.

Kinh nghiệm của rất nhiều nước trong khu vực châu Á cho thấy, để một nước chuyển từ thu nhập trung bình thành thu nhập cao, đều phải đạt được các mục tiêu tăng trưởng như trong kịch bản phấn đấu đưa ra. Do đó, ngay trong giai đoạn này nếu không đạt được mục tiêu ở kịch bản phấn đấu, chúng ta sẽ không thể đạt được mục tiêu đến năm 2045 trở thành một nước phát triển, thu nhập cao.

Để quy hoạch đi vào thực chất thì nó phải mang tính khả thi. Vậy ông đánh giá thế nào về tính khả thi của Quy hoạch tổng thể quốc gia?

Tôi thấy trong Quy hoạch lần này có rất nhiều điểm đã thể hiện rõ, cụ thể hóa các mục tiêu của Chiến lược và chuyển thành những mô hình cho quá trình tăng trưởng.

Tôi đánh giá rất cao nội dung phân bố về phát triển không gian, đặc biệt là những vấn đề phát triển không gian biển. Phát triển không gian biển được đề cập trong Quy hoạch gần như một sự đổi mới về tư duy để chúng ta chuyển dịch phát triển kinh tế, từ chỗ khai thác các tiềm năng nội tại trong đất liền… hướng ra phát triển dựa vào kinh tế biển. Chúng ta phải đạt được mục tiêu là phát triển kinh tế biển trở thành một khâu đột phá để tạo ra sự phát triển nhảy vọt cho tăng trưởng kinh tế thời gian tới.

Tôi cũng rất đồng tình với nội dung đưa ra trong Nghị quyết, theo đó: Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được thông qua tại Nghị quyết này là cơ sở, căn cứ để lập quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn trên cả nước. Chúng ta đặt mục tiêu lấy kinh tế biển trở thành lĩnh vực để làm giàu, phát triển hùng cường; và chính việc phát triển kinh tế biển sẽ tạo ra vị thế khác biệt của chúng ta trên trường kinh tế thế giới.

Vịnh Vân Phong nếu xây dựng thành cảng quốc tế sẽ có sức cạnh tranh hơn hẳn so với các cảng quốc tế trong khu vực

Nhưng đã có ý kiến cho rằng, có những ngành liên quan đến kinh tế biển chưa được thể hiện đậm nét trong quy hoạch lần này. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Tôi cho rằng quy hoạch này thể hiện rõ quan điểm, hướng đi của chúng ta vươn ra biển. Trong đó, cũng có những quy hoạch cụ thể cho bốn vùng kinh tế biển từ Bắc vào Nam, dọc theo đất nước. Đồng thời cũng có những phương án quy hoạch để khai thác các tiềm năng của các vùng đảo, các quần đảo; khai thác nguồn lực, nguồn lợi về tài nguyên dưới đáy biển cũng như tài nguyên về mặt nước... Quy hoạch như vậy cũng đã khá toàn diện.

Tuy nhiên, những điểm gọi là thế mạnh của kinh tế biển của Việt Nam, thế mạnh mang tính chất nổi trội giúp chúng ta tạo ra những bước đột phá, có thể cạnh tranh với thế giới thì chưa cụ thể. Ví dụ, tiềm lực về vị thế hàng hải của kinh tế biển, hoặc những tiềm năng rất đặc biệt về du lịch của những bãi biển Việt Nam (được xem là những bãi biển đẹp nhất hành tinh)… chưa thấy nổi bật. Hoặc những định hướng cho phát triển kinh tế biển gắn với những các yếu tố như biến đổi khí hậu thì cũng chưa thể hiện trong quy hoạch. Những ngành công nghiệp phát triển để làm dịch vụ hậu cần kinh tế biển cũng chưa được rõ nét.

Vậy, làm thế nào để phát huy giá trị kinh tế biển xứng với tiềm năng, thưa ông?

Để thực hiện mục tiêu khai thác tiềm năng kinh tế biển, tôi rất mong chúng ta sẽ làm nổi bật lên những ngành được gọi là trụ cột, những ngành thực sự có thế mạnh.

Chẳng hạn, chúng ta phải thể hiện rất rõ quy hoạch phát triển các cảng biển để cảng không chỉ là các cửa ngõ quốc tế mà phải phát triển thành các cảng quốc tế có sức cạnh tranh trong khu vực. Chúng ta có cảng rất tiềm năng ở Vịnh Vân Phong đã được đánh giá nếu xây dựng thành cảng quốc tế sẽ có sức cạnh tranh hơn hẳn so với các cảng quốc tế trong khu vực. Việt Nam nằm trên tuyến đường hàng hải giao lưu từ Ấn Độ Dương qua Bắc Á nên nếu được quy hoạch xây dựng, đây sẽ là nơi có thể sẽ thu hút được rất lớn các khả năng phát triển về kinh tế và hàng hải. Hoặc về du lịch, Việt Nam được mệnh danh có nhiều bãi biển đẹp nhất hành tinh, lợi thế về khí hậu, ẩm thực rất phong phú, hấp dẫn… thế thì chúng ta cũng nên đưa ra những mô hình để quy hoạch, hình thành các trung tâm du lịch biển ở Việt Nam ngang tầm với những trung tâm du lịch biển lớn trên thế giới…

Xin cảm ơn ông!