Chương mới trong quan hệ đối tác Việt Nam - Hoa Kỳ

Hai nhà lãnh đạo tại cuộc gặp gỡ báo chí thông báo kết quả Hội đàm cấp cao ngày 10/9

Nâng tầm quan hệ

Chuyến thăm mang ý nghĩa đặc biệt được thực hiện đúng vào thời điểm kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện (2013 - 2023). Kể từ khi bình thường hóa và nhất là sau khi xác lập quan hệ Đối tác Toàn diện vào năm 2013, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã có những bước phát triển mạnh mẽ, sâu sắc, thực chất, hiệu quả. Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện ngày 10/9/2023 chính là minh chứng rõ nét nhất cho những bước phát triển này.

Chương mới trong quan hệ đối tác Việt Nam - Hoa Kỳ vẫn tiếp tục dựa trên cơ sở tôn trọng đầy đủ những nguyên tắc cơ bản đã định hướng cho quan hệ hai nước trong thời gian qua; các nội hàm của mối quan hệ đối tác mới cũng kế thừa những nội dung hợp tác hiện có giữa hai nước nhưng được đưa lên tầm cao mới, vì lợi ích của nhân dân hai nước và mong muốn tăng cường hợp tác nhằm các mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững trong bối cảnh mới.

Theo đó Tuyên bố chung khẳng định, hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư và tăng trưởng kinh tế bao trùm dựa trên đổi mới sáng tạo đóng vai trò nền tảng cốt lõi và động lực quan trọng của quan hệ song phương. Hai bên nhất trí tạo điều kiện thuận lợi và mở cửa thị trường hơn nữa cho hàng hóa, dịch vụ của mỗi nước, hỗ trợ chính sách thương mại, kinh tế và các biện pháp theo quy định để đạt được mục tiêu trên; cùng nhau giải quyết các vấn đề như rào cản tiếp cận thị trường thông qua Hiệp định khung về thương mại và đầu tư. Hoa Kỳ hoan nghênh những bước tiến trong quá trình cải cách kinh tế dựa trên thị trường có ý nghĩa quan trọng của Việt Nam, đồng thời cam kết đối với quá trình phối hợp rộng rãi, mạnh mẽ, mang tính xây dựng và trên tinh thần ủng hộ Việt Nam trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, tiến tới công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam theo luật Hoa Kỳ.

Phát biểu với báo chí sau Hội đàm cấp cao với Tổng thống Joe Biden, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư theo hướng đổi mới sáng tạo là nền tảng, trọng tâm và động lực của quan hệ hai nước; tăng cường hợp tác khoa học - công nghệ là đột phá mới của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác, phát triển bền vững. Về phía mình, Tổng thống Joe Biden cũng khẳng định sẽ tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ trọng yếu và mới nổi, mở rộng mối quan hệ đối tác kinh tế nhằm thúc đẩy hơn nữa hợp tác đầu tư và thương mại giữa hai nước.

Bắt tay vào hiện thực hóa

Trên tinh thần đó, tại Hội nghị cấp cao Việt Nam - Hoa Kỳ về Đổi mới sáng tạo và Đầu tư được tổ chức ngày 11/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thống nhất đưa công nghệ, đổi mới sáng tạo và đầu tư thực sự trở thành trụ cột mới quan trọng của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ. Tổng thống Joe Biden khẳng định Hoa Kỳ sẽ hợp tác và hỗ trợ Việt Nam nắm bắt được hết các cơ hội tiềm năng của mình. Hoa Kỳ cam kết tăng cường hỗ trợ Việt Nam về sản xuất, phát triển hạ tầng vật chất và hạ tầng số chất lượng cao, chuyển đổi năng lượng công bằng, nông nghiệp bền vững và thông minh, cũng như hỗ trợ Việt Nam tham gia sâu rộng và bền vững vào các chuỗi cung khu vực và toàn cầu.

Cũng tại hội nghị trên, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, để hiện thực hóa chủ trương trong việc chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Việt Nam xác định những lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp bán dẫn, trung tâm tài chính, đổi mới sáng tạo và năng lượng tái tạo, năng lượng hydrogen là những lĩnh vực tạo đột phá, là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, cũng là cơ hội cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ mở rộng đầu tư tại Việt Nam. “Sự có mặt của các doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ về bán dẫn và công nghệ cao tại hội nghị hôm nay sẽ mở ra nhiều tiềm năng và cơ hội hợp tác giữa hai nước trong những lĩnh vực này. Thông qua các hoạt động hợp tác đầu tư, đổi mới sáng tạo sẽ góp phần tạo ra các giá trị bền vững, làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ và lợi ích của hai nước”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony John Blinken đánh giá cao các tiềm năng, lợi thế của Việt Nam trong việc thu hút các nhà đầu tư Hoa Kỳ vào lĩnh vực đổi mới sáng tạo, công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao; khẳng định Hoa sẽ Kỳ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phát triển các lĩnh vực trên một cách hiệu quả, phù hợp lợi ích của mỗi bên. Ngoại trưởng Antony John Blinken cũng bày tỏ tin tưởng rằng, không chỉ số lượng, mà cả chất lượng các khoản đầu tư từ Hoa Kỳ vào Việt Nam sẽ nâng lên tầm cao mới trong thời gian tới, qua đó góp phần tạo việc làm cho công dân hai nước.

Việc hai nước nâng tầm quan hệ chắc chắn sẽ mở ra dư địa rộng lớn cho các cơ hội hợp tác. Tuy nhiên, đây mới chỉ là điểm khởi đầu và trong thời gian tới, các cơ quan liên quan của hai nước sẽ phối hợp triển khai thực hiện các thỏa thuận đã đạt được, tạo điều kiện để phát triển những bước tiếp theo. Trên nền tảng này, nền kinh tế hai nước, doanh nghiệp hai nước cần cùng nhau củng cố, tăng cường hợp tác để tiến xa hơn trong tương lai.

Nhìn lại từ thời điểm năm 1994 (khi Hoa Kỳ chính thức gỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại đối với Việt Nam) đến nay, kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều liên tục tăng trưởng ở mức cao, tăng hơn 275 lần, từ khoảng 450 triệu USD lên 124 tỷ USD (năm 2022). Trong nhiều năm liên tục Hoa Kỳ là đối tác thương mại quan trọng và là thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam với tỷ trọng chiếm gần 30% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Năm 2022, Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 8 của Hoa Kỳ. “Với tốc độ tăng trưởng thương mại trung bình trên 20%/năm như hiện nay, Hoa Kỳ vẫn tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong những năm tới”, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhận định.