Cơ hội từ thị trường nội địa

“Điểm tựa” để vượt qua khó khăn

Trước tình hình dịch bệnh Covid-19 trên thế giới vẫn đang diễn ra phức tạp, ảnh hưởng nhiều đến hoạt động xuất nhập khẩu của các DN, giới chuyên gia cho rằng, đã đến lúc DN Việt cần dồn lực tại “sân nhà”, mở rộng thị trường nội địa vốn rất giàu tiềm năng để vượt qua khó khăn trước mắt và phục vụ cho bài toán phát triển lâu dài.

Theo Bộ Công thương, tính chung quý I/2020, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 115,34 tỷ USD, giảm 0,7% so với cùng kỳ năm 2019. Hoạt động xuất, nhập khẩu của các DN trong nước đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch Covid-19. Tuy nhiên, trong khó khăn chung, doanh thu ở lĩnh vực bán lẻ hàng hóa vẫn ghi nhận tăng 7,7% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy, trước ảnh hưởng của dịch bệnh, việc khai thác tốt được thị trường nội địa sẽ giúp DN vượt qua khó khăn.

Các DN Việt cần quan tâm nhiều hơn tới thị trường nội địa

TS. kinh tế Lê Đăng Doanh chia sẻ, trước kia DN Việt khá phụ thuộc vào thị trường nước láng giềng của Trung Quốc với quy mô rộng, có tầng lớp trung lưu khá lớn, nhu cầu tiêu dùng cao và DN có thể đáp ứng. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, thị trường Trung Quốc đã giảm sức mua khá rõ rệt, nên DN Việt Nam cần có những phương án thay thế, trong đó việc quay trở lại “sân nhà” là một chiến lược đúng đắn và vô cùng cần thiết. Với thị trường 100 triệu dân, Việt Nam lại có cơ cấu dân số trẻ (60% dân số ở độ tuổi 18-50), chi tiêu hộ gia đình dự báo tăng trung bình 10,5%/năm và sẽ lên mức 714USD/tháng vào năm 2020, đây chính là những khoảng trống và điều kiện thuận lợi để các DN Việt Nam nâng cao và mở rộng thị phần nội địa.

Chuyên gia kinh tế, TS. Đinh Trọng Thịnh cho rằng, trong giai đoạn trước mắt, để tồn tại và phát triển, các DN cần chú ý nhiều hơn đến thị trường nội địa và kết nối các hệ thống phân phối trong nước, giúp hoạt động sản xuất kinh doanh của DN từ từ thích ứng và phục hồi.

Cùng với đó, xa hơn nữa là DN cần phải dùng hàng hóa của mình để thuyết phục và giữ chân người tiêu dùng Việt Nam, phục vụ cho bài toán phát triển lâu dài, ông Thịnh cho biết thêm.

Ghi nhận thực tế, nhờ thị trường nội địa, nhiều DN đã vượt qua khó khăn, thậm chí kinh doanh tốt trong thời dịch. Theo đại diện siêu thị VinMart, DN hiện đang kết nối với 1.200 nhà cung ứng nên bảo đảm đầy đủ hàng hóa cho 134 siêu thị VinMart và 2.900 cửa hàng VinMart+ trên toàn quốc. Suốt mấy tháng qua, khi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, nguồn hàng của VinMart tại Hà Nội luôn dồi dào, chủ yếu là các sản phẩm sản xuất trong nước.

Đại diện CTCP Dầu Tường An cho biết, kết quả sản xuất kinh doanh quý I/2020 của công ty tăng hơn 23% và lợi nhuận trước thuế tăng 37 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2019. Tương tự, CTCP Việt Nam Kỹ nghệ Súc sản (Vissan), CTCP Sài Gòn Food, CTCP Acecook Việt Nam, CTCP Kỹ nghệ thực phẩm Việt Nam… đều tăng công suất sản xuất lên 40%-50% trong quý I/2020 mới kịp đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cao trong nước.

Bước đệm để phát triển lâu dài

TS. Tô Hoài Nam – Phó chủ tịch Thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DNNVV Việt Nam nhận định, khoảng 4 năm gần đây, các DN đã bắt đầu tập trung vào thị trường nội địa. Tuy nhiên, lúc đó các DN cũng lại phải quan tâm đến thị trường quốc tế với mong muốn vươn ra thế giới, tranh thủ thị trường lớn hơn, khả năng sinh lời cao hơn, vì vậy sức dành cho thị trường nội địa không toàn lực được. Hiện nay do ảnh hưởng của dịch Covid-19, DN có nhiều thời gian hơn, tập trung hơn được cho thị trường nội địa. Bên cạnh đó, cũng cần chú trọng nhiều tới trách nhiệm xã hội của mình để góp phần nâng cao vị thế.

TS. Đinh Trọng Thịnh cho rằng, vấn đề quan trọng bây giờ là các DN cần liên kết, liên doanh, từ đó giảm chi phí, hạ thấp giá thành, tạo các sản phẩm có giá trị phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, cần chú ý tới việc phối hợp với các đơn vị bán buôn bán lẻ, với các ngành để tạo ra những chuỗi giá trị của DN trong nước.

Bên cạnh đó còn là việc nắm bắt thị hiếu, thay đổi kịp thời theo thị trường, từ đó nâng cao khả năng chống chịu và phát triển. Hiện nay DN chỉ quan tâm đến việc phục hồi sản xuất, nhưng phải tính bài toán lâu dài, đầu tư dài hạn thì mới có được những thành quả lâu dài, ông Thịnh cho biết thêm.

Thực tế cho thấy, nhiều DN đã bắt đầu chuyển hướng trước những khó khăn của dịch bệnh, thay vì chờ đợi nguồn nguyên liệu nhập khẩu, các DN đã bắt đầu tìm kiếm nguồn nguyên liệu nội địa để phục vụ sản xuất.

Bên cạnh những nỗ lực từ phía DN, thì rất cần có sự chung tay từ các bộ, ban ngành và chính sách của Nhà nước. Có thể đó là việc hỗ trợ DN đào tạo công nhân, chuyển hóa lao động, áp dụng kĩ thuật số, thông qua các thương vụ đại sứ quán để giới thiệu những thị trường hợp lý, giảm thiểu chi phí thăm dò thị trường để tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, thông thoáng để các DN có thể phát triển một cách tốt nhất.