Có nên quy định hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp

	Bài toán phục hồi kinh tế trong trạng thái bình thường mới
	Ngày làm việc thứ hai, Quốc hội thảo luận về dự án Luật Doanh nghiệp
	Ủy ban Kinh tế đánh giá cao hiệu quả các giải pháp Chính phủ đã và đang thực hiện

Về sự cần thiết sửa đổi Luật Doanh nghiệp và mối quan hệ của Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) với các luật có liên quan, có ý kiến đề nghị cần xác định rõ mục tiêu sửa đổi Luật Doanh nghiệp; cần bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tránh xung đột pháp luật khi sửa đổi Luật này; rà soát, bổ sung các quy định liên quan đến điều khoản chuyển tiếp để tránh các vướng mắc và bảo đảm tính khả thi trong quá trình thực hiện Luật.

Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá XIV, ngày 20/5/2020 (Ảnh: Quochoi.vn)

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, Chính phủ đã khẳng định tiếp tục sửa đổi toàn diện Luật này nhằm thể chế hóa đầy đủ nội dung Nghị quyết của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân, nâng cao hiệu lực quản trị và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước; cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã yêu cầu Cơ quan thẩm tra, Cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan rà soát kỹ các quy định của dự thảo Luật Doanh nghiệp với các luật có liên quan nhằm bảo đảm nguyên tắc áp dụng pháp luật đã quy định trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cũng như sự đồng bộ của hệ thống pháp luật khi Luật này có hiệu lực.

Về phạm vi điều chỉnh, quy định đối tượng hộ kinh doanh vào dự thảo Luật Doanh nghiệp, loại ý kiến thứ nhất nhất trí đưa nội dung quy định về hộ kinh doanh vào dự thảo Luật như phương án Chính phủ đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 vì: Nội dung quy định về hộ kinh doanh tại dự thảo Luật dựa trên cơ sở luật hóa tối đa các quy định đã được áp dụng ổn định trong thực tiễn của Nghị định số 78/2015/NĐ-CP ngày 14/9/2015 của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp;

Bên cạnh đó, Luật Doanh nghiệp năm 1999, 2005 và năm 2014 đã có điều khoản quy định về hộ kinh doanh và giao Chính phủ quy định chi tiết. Do đó, xét về bản chất thì việc quy định một Chương về hộ kinh doanh trong dự thảo Luật chỉ là việc bổ sung, hoàn thiện, cụ thể hóa các quy định chung đã có về hộ kinh doanh; Ngoài ra, việc quy định hộ kinh doanh trong dự thảo Luật sẽ có tác động tích cực, xóa bỏ hạn chế về thương quyền và nâng cao địa vị pháp lý của hộ kinh doanh.

Loại ý kiến thứ 2: đề nghị không quy định nội dung về hộ kinh doanh vào dự thảo Luật, mà xem xét, ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh vì xét về bản chất, hộ kinh doanh là một loại hình kinh doanh nên quyền và nghĩa vụ của hộ kinh doanh cần phải được điều chỉnh bởi Luật, chứ không thể quy định bằng Nghị định. Tuy nhiên, việc đưa hộ kinh doanh vào dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) là không phù hợp vì hộ kinh doanh không phải là doanh nghiệp nên không thuộc phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Luật Doanh nghiệp;

Hộ kinh doanh được coi là một hình thức kinh doanh khác biệt với doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh, công ty TNHH và công ty cổ phần. Những quy định về hộ kinh doanh tại dự thảo Luật chỉ mới giải quyết được việc kiểm soát, quản lý nhà nước đối với hộ kinh doanh, mặt khác có thể làm tăng rủi ro, tăng chi phí đối với thành lập và hoạt động của hộ kinh doanh; bên cạnh đó chưa có quy định tạo thêm quyền tự do kinh doanh, tăng độ an toàn kinh doanh, tạo thêm thuận lợi cho hộ kinh doanh, cũng như các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của hộ kinh doanh. Vì vậy, việc quy định hộ kinh doanh trong dự thảo Luật dẫn đến phải mở rộng thêm phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng cho một chủ thể mới;

Ngoài ra, số lượng về đối tượng chịu tác động là hộ kinh doanh rất lớn; vì vậy, cần có thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá thực tiễn và tham vấn để hoàn thiện khung khổ pháp luật tốt nhất điều chỉnh và áp dụng cho chủ thể hộ kinh doanh, tương tự như các hợp tác xã quy định tại Luật Hợp tác xã, tránh những tác động bất lợi tới hoạt động của các hộ kinh doanh.

Từ những phân tích trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất lựa chọn loại ý kiến thứ 2 "đề nghị không quy định nội dung về hộ kinh doanh vào dự thảo Luật Doanh nghiệp".