Đã đến lúc “thắp sáng” kinh tế ban đêm

	Thí điểm kéo dài thời gian tổ chức hoạt động dịch vụ ban đêm đến 6 giờ sáng
	Thủ tướng khuyến khích TPHCM phát triển kinh tế ban đêm, kích cầu tiêu dùng
	Đánh thức kinh tế đêm

“Có tiền nhưng không có chỗ để chơi”

Khi thành phố bắt đầu lên đèn, các con phố sầm uất nằm của Hà Nội như: Tạ Hiện, Lương Ngọc Quyến, Mã Mây… lại nhộn nhịp hoạt động mua bán, vui chơi. Đặc biệt, con phố “bia” Tạ Hiện từ lâu đã trở thành một trong những điểm vui chơi về đêm mà du khách quốc tế đều không thể bỏ lỡ khi đến Hà Nội.

Tuy nhiên, những quán bia ở con phố này chỉ được phép mở đến 1, 2 giờ sáng. Theo chia sẻ của các chủ quán, dù còn rất nhiều khách nhưng đến giờ quy định vẫn phải đóng cửa, một số khách du lịch bày tỏ “có tiền nhưng không tìm được chỗ để chơi” tại Hà Nội về đêm.

Đã đến lúc “thắp sáng” kinh tế ban đêm

Minh chứng là thống kê của Sở Du lịch Hà Nội cho thấy, chi tiêu bình quân 1 lượt khách quốc tế mỗi ngày tại Hà Nội là 100 USD tùy vào điều kiện khách tham quan trong ngày hay lưu trú. Trong đó, chi phí thuê phòng (đối với khách lưu trú), ăn uống chiếm tỷ trọng lớn, tiếp đó là mua sắm và đi lại.

So sánh với các thành phố trong khu vực và trên thế giới, mức chi tiêu của khách du lịch khi đến Hà Nội còn thấp. Chỉ tính riêng với khách quốc tế, nếu đến Hà Nội họ chi tiêu hơn 113 USD/ngày thì tại Singapore là 286 USD, Seoul (Hàn Quốc) là 181 USD, Bangkok (Thái Lan) là 173 USD.

Ông Nguyễn Tiến Đạt cũng chia sẻ, các nghiên cứu cho thấy nếu khách du lịch chi tiêu 1 đồng vào ban ngày thì có thể chi tiêu 3,4 đồng vào ban đêm. Tuy nhiên, tại Việt Nam, hoạt động kinh doanh, thiết kế các sản phẩm du lịch về đêm chưa được chú trọng. Đơn cử du khách quốc tế rất thích thú với các show diễn như “Làng Tôi”, “Tinh hoa Bắc bộ” tại chùa Thầy, Hội An có “Ký ức Hội An” và nhiều các sản phẩm của địa phương khác… Tuy nhiên, dù đã được cải thiện trong thời gian gần đây, nhưng các sản phẩm du lịch về đêm của Việt Nam vẫn còn nghèo nàn.

Đồng tình với quan điểm trên, PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh - chuyên gia kinh tế đánh giá: “Chúng ta đang lãng phí một khoảng thời gian rất lớn, từ 12 giờ đêm hôm trước tới 6 giờ sáng hôm sau, đây là khoảng thời gian cho các hoạt động vui chơi, giải trí về đêm của du khách nhưng lại đang bị bỏ ngỏ”.

Phân tích rõ hơn, ông Thịnh cho biết, mặc dù hoạt động kinh doanh ban đêm tại Việt Nam đã bắt đầu phát triển trong một vài năm gần đây, như việc đã có các khu chợ đêm hoặc phố ăn đêm, một số chuỗi cửa hàng tiện lợi mở cửa 24/24, những tuyến phố mang nét đặc trưng như: Tạ Hiện (Hà Nội) hay Bùi Viện (TP.HCM), Bà Nà Hills ở Đà Nẵng có thể đón khách lúc nửa đêm và Vòng quay Mặt trời ở thành phố này có thể quay suốt đêm, một số công viên giải trí sẵn sàng phục vụ mọi du khách chưa ngủ… Thế nhưng các hoạt động này mới chỉ mang tính tự phát, chưa có quy hoạch cụ thể, kế hoạch phát triển dài hơi, chưa đáp ứng được nhu cầu của du khách. Không chỉ vậy, hàng hóa, sản phẩm tại các con phố này đang còn đơn điệu, không đa dạng, phong phú, cuốn hút người tham gia.

“Khi người ta đi du lịch là đi nghỉ, đi chơi, chúng ta đang lãng phí hoàn toàn buổi tối của khách, khách muốn chơi nhưng không có chỗ mà chơi. Phải đa dạng sản phẩm để cuốn hút du khách. Đã đến lúc chúng ta chiều theo ý khách chứ không phục vụ những gì chúng ta có, phải gắn những tinh hoa, văn hóa của mỗi vùng miền vào các sản phẩm để du khách cảm thấy yêu vùng đất người ta đặt chân tới”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Xây dựng những “thành phố không ngủ”

Với mục tiêu khai thác tiềm năng phát triển kinh tế ban đêm, nhằm tận dụng tối đa cơ hội phát triển kinh tế mới, ngày 27/7/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1129/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam”.

Theo đó, Đề án cho phép thí điểm kéo dài thời gian tổ chức các hoạt động dịch vụ ban đêm đến 6 giờ sáng hôm sau tại một số điểm, khu du lịch hấp dẫn và có điều kiện thuận lợi để quản lý rủi ro hoạt động dịch vụ ban đêm ở một số thành phố/trung tâm lớn nơi có đông lượng khách du lịch như: Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, TP.HCM, Đà Nẵng, Hội An, Thừa Thiên - Huế, Cần Thơ, Đà Lạt, Phú Quốc. Trên cơ sở đó, đánh giá hiệu quả hoạt động và công tác quản lý hoạt động kinh tế ban đêm ở những nơi đã lựa chọn để xây dựng, hoàn thiện mô hình hoạt động kinh tế ban đêm và sau đó sẽ nhân rộng ra các địa phương khác…

Đánh giá về đề án này, TS.Trần Thị Hồng Minh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, mặc dù Việt Nam đã có hoạt động kinh tế ban đêm nhưng chỉ mang tính tự phát của địa phương, chưa có chiến lược dài hơi đặt trong khuôn khổ chung. Sắp tới đây khi đã có đề án, các địa phương sẽ có chiến lược, kế hoạch cụ thể để phát triển, tận dụng tối đa tiềm năng của kinh tế ban đêm. Đặc biệt, trong đề án chỉ đưa ra các khuôn khổ, hướng dẫn chung và các địa phương tùy theo hoàn cảnh cụ thể sẽ có phương án phát triển riêng. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các địa phương có thể phát triển dựa trên thế mạnh riêng của mình.

Ngoài ra, theo bà Minh, thu hút đầu tư tư nhân vào kinh tế ban đêm là một trong những biện pháp hàng đầu để có thể phát triển lĩnh vực này. Tuy nhiên, muốn vậy cần phải đồng bộ các giải pháp liên quan đến môi trường đầu tư, thể chế. Cụ thể, cần tạo một môi trường kinh doanh an toàn, tạo niềm tin với nhà đầu tư, cải thiện các vấn đề về quy hoạch, đảm bảo an toàn an ninh, an toàn vệ sinh thực phẩm…

PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh cũng cho rằng, mỗi địa phương cần thiết kế, xây dựng những sản phẩm du lịch về đêm riêng, phát huy được tiềm năng và thể hiện được rõ nét đặc trưng của vùng miền, có như vậy mới có thể tạo dấu ấn trong lòng du khách. Bên cạnh đó, cần phải quy hoạch được vùng phát triển kinh tế ban đêm, ảnh hưởng ít nhất đến các khu dân cư, không cần xây mới các địa điểm mà có thể tận dụng ngay các sản phẩm du lịch sẵn có. Đồng thời, phải thay đổi tư duy, định kiến về kinh tế ban đêm của nhiều người, như vậy mới có thể phát triển lĩnh vực đầy tiềm năng này một cách tốt nhất.