Định danh cuộc gọi để ngăn chặn lừa đảo trên không gian mạng

Cảnh giác với tình trạng mạo danh qua điện thoại

Những năm gần đây, sự phát triển mạnh mẽ của viễn thông và công nghệ thông tin đã đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế, quản lý nhà nước và đời sống người dân. Tuy nhiên, bên cạnh các giá trị tích cực, cũng tồn tại nhiều nguy cơ khi các đối tượng xấu sử dụng công nghệ để thực hiện hành vi lừa đảo. Các thủ đoạn tinh vi như giả mạo danh tính cơ quan tư pháp hay các cơ quan nhà nước đã trở nên phổ biến, gây ra nhiều thiệt hại cho người dân.

Dù các cơ quan chức năng đã và đang triệt phá các đường dây lừa đảo, nhưng do sự chủ quan và thiếu cảnh giác của một bộ phận doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, các đối tượng phạm tội vẫn dễ dàng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã khẳng định cần phải có những giải pháp cụ thể để ngăn ngừa tình trạng này, trong đó có việc định danh cuộc gọi của cơ quan nhà nước.

Theo Bộ trưởng, đối tượng lừa đảo trực tuyến thường sử dụng điện thoại giả danh cơ quan Nhà nước. Bộ TT&TT chỉ đạo nhà mạng đầu tư công nghệ, nếu cơ quan Nhà nước dùng điện thoại liên hệ với người dân sẽ hiện tên của cơ quan Nhà nước trên máy điện thoại di động hoặc điện thoại cố định có màn hình. Nếu nhận được cuộc gọi ở thiết bị điện thoại không có màn hình, người dân có thể yêu cầu gọi điện lại qua số di động để xác định là đại diện cơ quan Nhà nước.

Giải pháp định danh cuộc gọi để bảo vệ người dân

Thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ TT&TT, Cục Viễn thông đã phối hợp cùng các doanh nghiệp viễn thông để triển khai dịch vụ định danh cuộc gọi (Voice Brandname) đối với các số điện thoại di động của cơ quan nhà nước. Cụ thể, khi các bộ, cơ quan ngang bộ, hoặc cơ quan thuộc Chính phủ liên hệ với người dân, tên của cơ quan sẽ hiển thị trên màn hình điện thoại thay vì chỉ có số điện thoại. Người dân có thể dễ dàng nhận diện cuộc gọi chính thức từ các cơ quan chức năng, giúp họ phòng tránh được các cuộc gọi mạo danh.

Hiện nay, đã có 732 số điện thoại di động thuộc các cơ quan nhà nước đăng ký định danh để liên lạc trực tiếp với tổ chức, cá nhân nhằm phục vụ các công việc chuyên môn. Các nhà mạng lớn như Viettel, Vinaphone, MobiFone, cùng các mạng di động ảo như Itel, Mobicast, Local, VNSky và FPT đã hoàn tất khai báo tên định danh cho các số điện thoại này.

Khi nhận cuộc gọi từ các số định danh này, người dân sẽ nhìn thấy tên cơ quan nhà nước hiển thị thay cho dãy số điện thoại. Điều này đồng nghĩa với việc, nếu nhận được cuộc gọi từ các số điện thoại có độ dài 10 chữ số (đầu số 03, 05, 07, 08, 09) mà tự xưng là cơ quan nhà nước nhưng không hiển thị tên định danh, người dân cần cảnh giác và không nên thực hiện theo các yêu cầu từ cuộc gọi này. Đây là dấu hiệu của các cuộc gọi mạo danh nhằm mục đích lừa đảo.

Tiếp tục thực hiện định danh đối với cuộc gọi cố định

Bên cạnh số điện thoại di động, Bộ TT&TT đang tích cực triển khai định danh cho các số điện thoại cố định được các cơ quan nhà nước đăng ký. Tuy nhiên, để thực hiện điều này, cần sự chuyển đổi từ công nghệ cũ (PTSN) sang công nghệ IP, cùng với việc nâng cấp thiết bị và đường truyền dẫn. Do đó, quá trình định danh cuộc gọi cho số điện thoại cố định sẽ cần thời gian để các doanh nghiệp viễn thông liên hệ tư vấn, thiết kế giải pháp, và thực hiện các thủ tục pháp lý với từng đơn vị.

Một số thuê bao điện thoại cố định hiện nay, nếu không có thiết bị đầu cuối hỗ trợ màn hình, sẽ không thể nhận diện tên định danh khi có cuộc gọi đến. Riêng mạng di động Vietnamobile chưa triển khai hỗ trợ tính năng này, do đó người dân sử dụng mạng này cần hết sức cảnh giác với các cuộc gọi tự xưng là cơ quan Nhà nước.

Người dân cần nâng cao cảnh giác và kiểm tra các cuộc gọi

Bộ TT&TT khuyến cáo người dân khi nhận các cuộc gọi xưng danh cơ quan Nhà nước, nên kiểm tra kỹ thông tin và có thể yêu cầu gọi lại qua số điện thoại di động đã được định danh để đảm bảo chính xác. Nếu nghi ngờ là cuộc gọi lừa đảo, người dân nên báo cáo với cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý kịp thời.

Việc triển khai định danh cuộc gọi là một trong những bước tiến quan trọng nhằm nâng cao an toàn cho người dân trong bối cảnh các loại hình lừa đảo qua điện thoại ngày càng phức tạp. Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục nỗ lực cùng các cơ quan, doanh nghiệp để tạo ra môi trường liên lạc an toàn và tin cậy cho người dân.