Doanh nghiệp vận tải không chấp hành điều kiện kinh doanh: Cần xử lý nghiêm và đủ sức răn đe

Tại một sự kiện diễn ra gần đây, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng thẳng thắn nhìn nhận, tình hình vi phạm vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc, lo lắng trong xã hội, là một phần nguyên nhân gây ra các vụ tai nạn giao thông liên quan tới xe kinh doanh vận tải. Một số vi phạm chưa được khắc phục triệt để; tai nạn giao thông giảm chưa bền vững. Tình trạng chở quá tải trọng của xe ô tô tải giảm mạnh nhưng còn diễn biến phức tạp trên địa bàn các địa phương có nhiều mỏ vật liệu hoặc giáp biên giới, nhiều xe chở quá tải chạy qua nhiều địa phương mà không bị phát hiện, xử lý. Hiện tượng cơi nới thành, thùng xe có dấu hiệu tái diễn tại một số nơi.

Nhiều vi phạm đã để lại hậu quả rất nặng nề. Đơn cử, vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng làm 5 người chết, 4 người bị thương xảy ra trên quốc lộ 20 thuộc địa bàn xã Phú Vinh, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai. Trước khi gây tai nạn, tài xế đã bị giữ bằng lái 3 tháng do lỗi vi phạm tốc độ. Dữ liệu giám sát hành trình (GPS) được tổng hợp từ Cục Đường bộ Việt Nam cho thấy, chiếc xe trước khi xảy ra tai nạn từng vượt tốc độ tới 496 lần trong 3 tháng!

Bên cạnh đó, với hoạt động kinh doanh xe khách, tình trạng “xe dù, bến cóc” xuất hiện ngày càng nhiều. Nguyên nhân là xe khách tuyến cố định phải chịu nhiều ràng buộc, theo luồng tuyến đã đăng ký, không được dừng đón trả khách dọc đường, nộp thuế, phí đầy đủ, trong khi các xe hợp đồng đón trả khách khắp nơi, không phải phí bến bãi...

“Đây là vấn đề nhức nhối, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh. Các doanh nghiệp vận tải đã kiến nghị nhiều, nhưng cơ quan chức năng chưa có biện pháp xử lý hiệu quả”, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam phân tích.

Từ những bất cập trên, các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp. Theo đó, nhiều Sở GTVT đã tăng cường chỉ đạo các lực lượng chức năng đẩy mạnh công tác kiểm tra, xử lý vi phạm; kiến nghị rà soát, hoàn thiện các quy định của pháp luật, từ đó hạn chế việc các doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở của pháp luật để chạy “xe dù”, bến cóc”; nghiên cứu đề xuất các vị trí lắp đặt camera giám sát giao thông tại các tuyến đường trọng điểm, khu vực bến xe; xây dựng cơ chế phối hợp quản lý qua hệ thống camera giám sát để lực lượng chức năng kiểm tra, theo dõi, kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm, đặc biệt là hành vi xe hợp đồng đón, trả khách trái quy định.

Cùng với đó, các nhà xe cần phải thực hiện nghiêm túc quy định của các nhà xe. Ông Ngọc Chỉnh, chủ một nhà xe chạy tuyến Hà Nội - Ninh Bình cho biết, trên suốt hành trình từ điểm xuất phát đến điểm đỗ cuối cùng, hoạt động của xe đều được thiết bị giám sát ghi lại. Sau mỗi chuyến đi, các kiểm tra viên của nhà xe sẽ kiểm tra hệ thống kết nối hộp đen của từng chiếc xe để xem xét các lỗi (nếu có) mà tài xế vi phạm trên đường rồi đưa ra các chế tài xử lý riêng như chạy quá tốc độ, đậu dỗ dọc đường không đúng nơi quy định, chở quá số người trên xe. Tùy vào từng vi phạm nhà xe sẽ có những hình thức xử lý khác nhau như giảm giờ lái, giảm lương, buộc thôi việc nếu tái vi phạm nhiều lần…

Theo Cục Đường bộ Việt Nam, cả nước có hơn 18.800 đơn vị kinh doanh xe hợp đồng, xe du lịch, với hơn 224.800 xe, chiếm gần 71% tổng số xe khách. Để quản lý hiệu quả, theo các chuyên gia, cần tăng cường hiệu quả việc phát hiện, dự báo các hành vi vi phạm giao thông thông qua dữ liệu GPS; dữ liệu GPS cần được xử lý theo ngày, theo tuần. Cục Đường bộ Việt Nam sẽ sớm nâng cấp, bổ sung tính năng cảnh báo xe vi phạm tức thì và có giải pháp trích xuất tự động gửi đến Sở GTVT địa phương sớm hơn.