Đổi mới sáng tạo: Để nghiên cứu phải ra tiền mà không bị cất vào tủ
Không đầu tư cho đổi mới sáng tạo sẽ mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình | |
Việt Nam - điểm đến của đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên mới |
Tuần trước, khi phát biểu tại buổi lễ khai mạc Triển lãm quốc tế đổi mới sáng tạo Việt Nam và khởi công Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Thủ tướng nhấn mạnh, thực tiễn trong 20 năm qua đã chứng minh đổi mới sáng tạo có vai trò, động lực quan trọng đối với tăng năng suất, hiệu quả, tăng trưởng và năng lực cạnh tranh quốc gia.
Đổi mới sáng tạo đã trở thành chìa khóa thành công và là một trong những lợi khí quan trọng nhất trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của hầu hết các quốc gia. “Đổi mới sáng tạo là cuộc chơi mỗi quốc gia đều mặc định có mình trong đó”, Thủ tướng nói.
Hoạt động khoa học – công nghệ - đổi mới sáng tạo STEAM trong khuôn khổ chương trình đã thu hút hàng ngàn lượt học sinh, sinh viên |
Để thực hiện mục tiêu, khát vọng đến năm 2030 đất nước ta là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao, nền kinh tế phải dựa vào tri thức, khoa học công nghệ, và đặc biệt là đổi mới sáng tạo.
“Vấn đề là làm sao biến đổi mới sáng tạo thành tài nguyên vô tận cho tăng trưởng bền vững. Trước nhu cầu ngày càng cao về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, câu hỏi đặt ra là làm sao kích thích đổi mới sáng tạo và đâu sẽ là nơi kết nối, kích thích và lan tỏa tinh thần đó”, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông nêu vấn đề.
Theo ông Đông, kinh nghiệm quốc tế cho thấy đổi mới sáng tạo có thể tập trung, quy tụ và phát triển nhanh và mạnh mẽ thông qua các trung tâm đổi mới sáng tạo và sự dẫn dắt của các doanh nghiệp đầu tàu trong nền kinh tế. Và NIC sẽ là trung tâm, là sự khởi đầu để sau đây sẽ có nhiều trung tâm đổi mới sáng tạo nữa trong cả nước.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Anh Tuấn đến từ tổ hợp Samsung Việt Nam cho biết, phát triển mạng lưới trung tâm đổi mới sáng tạo là hướng phát triển của nhiều quốc gia. Ở Hàn Quốc, có 17 trung tâm đổi mới sáng tạo để kết nối doanh nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa với doanh nghiệp lớn, kết nối doanh nghiệp nội địa với doanh nghiệp nước ngoài, đồng thời thúc đẩy và khuyến khích các tập đoàn lớn tham gia nghiên cứu.
Cách thức tham gia của các tập đoàn có nhiều hình thức khác nhau, như mua lại hoặc sáp nhập các công ty start-up (có ý tưởng và giải pháp được thương mại hóa có giá trị và đã được áp dụng).
“Chúng tôi có thể chấp nhận rủi ro trên đến 90% và tại thời điểm này, công ty đã có 300 dự án được hỗ trợ và trong đó có 47 công ty đã khởi nghiệp thành công”, ông Tuấn cho biết.
Chia sẻ kinh nghiệm, ông Marcin Miller, Phó giám đốc hợp danh McKinsey tại Việt Nam cho biết, Mckinsey đã xây dựng mạng lưới 6 trung tâm đổi mới sáng tạo tại Hoa Kỳ, châu Âu, châu Á. Trung tâm gần nhất do McKinsey xây dựng là tại Singapore, đến nay đã đào tạo được 3.500 doanh nghiệp, giúp những doanh nghiệp này áp dụng khoa học, công nghệ hiện đại hơn và thúc đẩy năng lực đổi mới sáng tạo cho các chủ thể.
Cũng theo ông Marcin Miller cho biết, Mckinsey muốn hợp tác với NIC, xây trung tâm đổi mới sáng tạo thứ 7 của Mckinsey tại Việt Nam. Vị lãnh đạo này của Mckinsey nhấn mạnh kinh nghiệm quốc tế cho thấy, NIC phải thực sự nỗ lực kết nối các chủ thể mới có thể tạo nên hệ sinh thái hiệu quả trong tương lai. Các chủ thể gồm: Chính phủ, các viện nghiên cứu, trường đại học, các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp công nghệ.
Nhiều quốc gia đã thúc đẩy việc phối hợp giữa các trường đại học với Chính phủ, các doanh nghiệp, các nhà khởi nghiệp với mục tiêu xây nên hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, triển khai trong thực tế không dễ dàng và cần rất nhiều sự nỗ lực.
Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam cần tạo môi trường mà các bên liên quan cùng phối hợp với nhau với đa dạng các hình thức hợp tác. Ở Singapore, bên cạnh trung tâm đổi mới sáng tạo còn có trung tâm số hóa, các công viên đổi mới sáng tạo…
Vì vậy, McKinsey cho rằng, NIC phải thực sự nỗ lực kết nối các chủ thể mới có thể tạo nên hệ sinh thái hiệu quả trong tương lai. NIC của Việt Nam cần thúc đẩy cơ chế chia sẻ kinh nghiệm và thu hút được các doanh nghiệp thực sự khát vọng, sẵn sàng đầu tư cho đổi mới, sáng tạo.
“Dựa trên kinh nghiệm quốc tế, Việt Nam cần thúc đẩy cơ chế chia sẻ giữa các đơn vị, doanh nghiệp nội địa tham gia vào đổi mới sáng tạo thông qua các giải pháp công nghệ”, lãnh đạo của Mckinsey nói.
Và, phải làm sao để hoạt động nghiên cứu là phải ra tiền chứ không phải nghiên cứu rồi cất vào ngăn tủ, ông Bùi Hải Hưng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Trí tuệ nhân tạo (VinAI Research) nói.