EU thúc đẩy hợp tác công nghệ cao và hạ tầng số với Việt Nam

Một khâu trong quy trình sản xuất tại nhà máy Lego

Theo khảo sát của Decision Lab với hơn 1.200 doanh nghiệp thành viên EuroCham cho thấy, 63% doanh nghiệp hài lòng với môi trường đầu tư tại Việt Nam, 52% có kế hoạch mở rộng đầu tư trong 12 tháng tới. Niềm tin này tập trung vào các lĩnh vực công nghệ lõi như AI, bán dẫn, trung tâm dữ liệu, năng lượng tái tạo và logistics xanh - những mũi nhọn đang định hình tương lai hợp tác Việt Nam - EU.

Ông Julien Guerrier, Đại sứ Liên minh châu Âu tại Việt Nam cho biết, các doanh nghiệp châu Âu đang đầu tư tại Việt Nam hơn 2.400 dự án với tổng vốn đăng ký gần 29,5 tỷ USD. Điều này khẳng định Việt Nam đang trở thành điểm đến chiến lược trong kế hoạch đầu tư dài hạn của EU tại khu vực Đông Nam Á. EU đang đẩy mạnh Sáng kiến Cửa ngõ Toàn cầu (Global Gateway) nhằm thúc đẩy đầu tư vào hạ tầng xanh, năng lượng sạch và chuyển đổi số.

Thực tế cho thấy, các nhà đầu tư châu Âu đang tăng tốc mở rộng sự hiện diện tại Việt Nam với nhiều dự án quy mô lớn. LEGO (Đan Mạch) đầu tư 1 tỷ USD xây dựng nhà máy tại Khu Công nghiệp VSIP III (phường Bình Cơ, TP. Hồ Chí Minh) vận hành bằng 100% năng lượng tái tạo; Pandora (Đan Mạch) rót 150 triệu USD vào sản xuất trang sức, tạo hơn 7.000 việc làm; Schneider Electric (Pháp) mở rộng trung tâm kỹ thuật tại TP.HCM; Copenhagen Infrastructure Partners (Đan Mạch) triển khai dự án điện gió ngoài khơi La Gàn với công suất hơn 3 GW…

Khẳng định phát triển công nghệ cao và chuyển đổi số không chỉ là xu thế mà là yêu cầu tất yếu, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho rằng chuyển đổi số là động lực trung tâm của phát triển kinh tế - xã hội với ba trụ cột chính: Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số; lấy dữ liệu, công nghệ và con người làm nền tảng. Việt Nam mong muốn doanh nghiệp châu Âu tham gia sâu hơn vào các dự án trung tâm dữ liệu, nền tảng bảo vệ dữ liệu, dịch vụ pháp lý số và định danh số, cũng như chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực an ninh mạng và hạ tầng Chính phủ điện tử - những yếu tố nền tảng để hình thành thị trường dữ liệu minh bạch, bền vững theo chuẩn EU.

Với sự thúc đẩy hợp tác từ EU, các chuyên gia đề xuất hợp tác nghiên cứu, sản xuất và đào tạo kỹ sư công nghệ cao, giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Nhiều doanh nghiệp mong muốn phát triển hạ tầng công nghệ số và nền tảng dữ liệu mở, nhằm tăng tính minh bạch và bảo đảm chủ quyền dữ liệu quốc gia.

“EU luôn là một đối tác chiến lược và đáng tin cậy, và Việt Nam đánh giá cao kinh nghiệm của châu Âu trong việc thúc đẩy các công nghệ số có trách nhiệm, đề cao đạo đức, quyền riêng tư và tính bền vững. Chuyển đổi số là cơ hội lịch sử để Việt Nam bứt phá vươn lên trở thành quốc gia phát triển, hùng cường và thịnh vượng. Tôi tin rằng Việt Nam và EU sẽ cùng nhau kiến tạo một tương lai số bền vững, nhân văn và thịnh vượng hơn cho cả hai bên”, ông Duy khẳng định.

Về phía EU, nhóm doanh nghiệp năng lượng như ECOSOI, Bioplant, Truecoop đang tìm kiếm cơ hội đầu tư vào chuỗi giá trị xanh - số kép, thúc đẩy sản xuất tuần hoàn, giảm phát thải và phát triển bền vững. Các tập đoàn công nghệ vũ trụ như Thales, Airbus và Kineis đề xuất chuyển giao công nghệ AI và dữ liệu không gian phục vụ đô thị thông minh, nông nghiệp chính xác và quản lý biến đổi khí hậu. Với mạng 5G/6G và hạ tầng kết nối số, các tập đoàn châu Âu nhấn mạnh nhu cầu xây dựng hệ thống truyền dẫn và cáp biển an toàn, ổn định, bảo mật cao – nền tảng của thương mại điện tử, tài chính số và Chính phủ điện tử.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Bùi Xuân Minh - chuyên gia nghiên cứu thiết kế bán dẫn và công nghiệp 4.0 - cũng cảnh báo Việt Nam hiện đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, hạ tầng nghiên cứu và hệ thống hậu cần chuyên biệt. Để có thể cạnh tranh, chúng ta không chỉ cần vốn đầu tư mà còn cần những chính sách toàn diện, khung pháp lý mạnh mẽ về sở hữu trí tuệ và một hệ sinh thái tích hợp đầy đủ để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

“Nếu không đầu tư thực chất vào nhân lực, hạ tầng và bảo vệ sở hữu trí tuệ, chúng ta có nguy cơ bỏ lỡ ‘cơ hội vàng’. Để thành công, Việt Nam cần tiếp cận vấn đề ở cấp độ hệ thống”, ông Minh nói.

Để chuẩn bị lực lượng lao động cho các ngành công nghiệp mới như chất bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, ông Julien Guerrier cũng thông báo Team Europe (nhóm châu Âu) sẽ tài trợ một chương trình lớn trị giá 50 triệu euro để hỗ trợ lĩnh vực giáo dục và đào tạo kỹ thuật và nghề nghiệp (TVET) tại Việt Nam. Trong đó, EU triển khai gói đầu tư công - tư với các hợp phần như nhà máy trí tuệ nhân tạo (AI Factory), hạ tầng kết nối an toàn và hạ tầng số phục vụ công dân.

“Việt Nam đang nổi lên như trung tâm công nghệ mới của khu vực, và EU mong muốn trở thành đối tác tin cậy trong phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và năng lượng xanh”, ông Julien Guerrier nhấn mạnh.