Giá điện sinh hoạt: Mức nào là hợp lý?

	Cục Điều tiết điện lực xin rút lại các phương án điện 1 giá
	Dự thảo biểu giá điện mới: Tiền điện của khách hàng có tăng?
	Đề xuất mới về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt

Ủng hộ thái độ tiếp thu, cầu thị của Bộ Công thương trong việc rút phương án tính điện một giá đồng thời tính toán lại các phương án cải tiến biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt, ông Nguyễn Tiến Thỏa - Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Thẩm định giá (Bộ Tài chính) cho rằng, cần rút 6 bậc thang hiện nay xuống còn 3, 4 hoặc 5 bậc, tốt nhất là 3 bậc. Ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách tiêu thụ điện hợp lý, phù hợp với tình hình thực tế sử dụng điện hiện nay giữa các nhóm khách hàng. Đồng thời, giải thích rõ ràng về phương pháp sắp xếp bậc, cơ sở và các căn cứ sắp xếp khoảng các giữa các bậc.

Ảnh minh họa

Khi đưa ra biểu giá điện sinh hoạt mới, Bộ Công thương cần nghiên cứu kỹ lưỡng, để không làm tăng giá bình quân hiện hành. Do vậy, khi xây dựng tỷ lệ tính giá từng bậc so với giá điện bình quân chú ý xây dựng cả hai loại tỷ lệ, gồm: tỷ lệ tính giá so với giá bình quân chung của 4 biểu giá và tỷ lệ tính giá so với giá bình quân của biểu giá điện sinh hoạt. Song song với đó, Bộ Công thương cũng cần nghiên cứu, cải tiến 3 biểu giá còn lại là điện sản xuất, kinh doanh và hành chính sự nghiệp, ông Thỏa kiến nghị.

Ông Ngô Đức Lâm, nguyên Phó viện trưởng Viện Năng lượng cho rằng, nếu lấy giá bán lẻ điện sinh hoạt bình quân 1.864,44 đồng/kWh làm mốc tính, khi tính biểu giá bán lẻ điện phục vụ mục đích sinh hoạt cần phải đảm các yếu tố: Đúng quy định của pháp luật; minh bạch - rõ ràng - đơn giản; công bằng, đảm bảo an sinh xã hội, tiết kiệm - hiệu quả; hài hòa lợi ích của nhà sản xuất kinh doanh - Nhà nước - người tiêu dùng. Yếu tố cốt lõi - giá điện bình quân là mức giá đã được quy định đảm bảo vừa tính đủ mọi chi phí trong sản xuất, kinh doanh của ngành điện, vừa đảm bảo có lãi, chi phí tài chính cho tất cả các đơn vị điện lực và toàn ngành điện duy trì hoạt động bình thường và có lãi để có thể tiếp tục tái đầu tư và phúc lợi.

Chuyên gia Ngô Đức Lâm đề xuất biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo bậc thang chỉ còn 3 bậc. Bậc 1 (0-100 kWh) sẽ có giá thấp hơn giá điện bình quân để đảm bảo tính hỗ trợ hộ nghèo, hộ chính sách. Bậc 2 (101-400 kWh) sẽ bằng giá điện bình quân 1.864,44 đồng một kWh và bậc 3 từ 401 kWh trở lên, giá cao hơn giá điện bình quân.

PGS - TS. Nguyễn Minh Duệ - nguyên Chủ nhiệm bộ môn Năng lượng (Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho rằng, khoảng cách tăng giá giữa các bậc trong phương án biểu giá 5 bậc như hiện tại là quá lớn, khiến các hộ dùng trên 200 kWh phải trả giá cao, cao hơn nhiều giá điện bình quân. Vì vậy, nếu chuyển sang biểu giá bán lẻ điện 5 bậc thang, ông đề nghị nghiên cứu mức tăng vừa phải để vừa có lợi cho doanh nghiệp điện và người tiêu dùng có thể chấp nhận được. Trước khi công bố, cần có sự góp ý của các cơ quan, nhà khoa học, có thẩm định của cơ quan có trách nhiệm quản lý giá.

Nhiều chuyên gia đề xuất, mức giá phù hợp nhất là ngang bằng với mức giá bán lẻ điện hiện nay 1.864 đồng/kWh, hoặc mức hơn 2.008 đồng/kWh, mà không thể để ở mức gần 3.000 đồng/kWh. Một mức giá quá cao hơn giá bán lẻ bình quân sẽ làm lợi cho duy nhất ngành điện, mà bỏ qua quyền lợi của số đông người tiêu dùng!

PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho biết, việc chia các bậc thang và có mức giá khác nhau để khuyến khích người tiêu dùng tiết kiệm điện. Quy định biểu giá chỉ có 1 bậc dưới mức giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt được quy định. Còn lại các bậc thang khác đều có mức giá trên mức bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt đã được Chính phủ quy định, thậm chí bậc 4, 5 rất cao. Thêm nữa, việc tính giá điện bậc thang như thời gian qua không giải quyết được vấn đề về tính công khai, minh bạch trong việc đo đếm, ghi chỉ số công tơ.

Việt Nam đang tiến tới thị trường điện cạnh tranh để đến năm 2024 sẽ hoàn tất. Nếu không có giải pháp đột phá thực hiện thị trường điện cạnh tranh thì áp lực tăng giá điện sẽ tiếp tục đè nặng lên doanh nghiệp, người dân.